مزایای بهبود روابط ایران و عربستان سعودی

روز جدید : منافع اقتصادی و امنیتی بهبود روابط عربستان و ایران آنقدر زیاد است که می تواند انگیزه ای جدی برای عادی سازی روابط دو طرف باشد.

ایران و عربستان سعودی در تاریخ 90 ساله روابط خود هرگز دوست صمیمی نبوده اند، اما هرگز مانند پنج سال گذشته در موضع دشمنی و خصومت نبوده اند. شرایطی که برای هر دو طرف گران تمام می شود.

از بهار سال جاری تاکنون چندین دور مذاکرات ایران و عربستان با میانجیگری دولت بغداد برای عادی سازی روابط و کاهش تنش ها در عراق برگزار شده است. نتیجه این دور مذاکرات برای مقامات دو کشور مثبت است چرا که مقامات دو کشور از احتمال عادی سازی روابط در آینده نزدیک خبر می دهند.

وب سایت مدرن دیپلماسی در مقاله ای به مزایای عادی سازی روابط ریاض و تهران پرداخته و معتقد است که بهبود روابط فواید زیادی برای هر دو طرف دارد.

بر اساس این گزارش: اولین دلیل ورود دولت ریاض به روند مذاکرات برای عادی سازی روابط با ایران این است که عربستان می خواهد وابستگی خود به اقتصاد نفتی را کاهش دهد. شاهزاده محمد بن سلمان چشم انداز این کشور را برای سال 2030 اعلام کرد. برای اجرای این چشم انداز و خروج از اقتصاد وابسته به نفت، دولت ریاض باید روابط خوبی با همسایگان خود داشته باشد. بن سلمان گفت دستیابی به اهداف چشم انداز 2030 بدون ثبات منطقه امکان پذیر نیست و به همین دلیل ریاض به دنبال بهبود روابط با ایران است.

دیپلماسی مدرن ادامه داد: عربستان سعودی همچنین می خواهد از جنگ نیابتی با ایران در عراق، سوریه، یمن و لبنان خارج شود. ادامه جنگ به ویژه در یمن اکنون به استخوانی در گلوی عربستان تبدیل شده است. سعودی ها نه می توانند از این جنگ خارج شوند و نه می توانند به اهداف خود از ابتدای این جنگ دست یابند.

ایران می تواند خروج آبرومندانه عربستان از باتلاق یمن را تسهیل کند. اگر عربستان می خواهد از جنگ یمن خارج شود، باید روابط خود را با ایران عادی کند.

ادامه جنگ و تنش ها می تواند صادرات روزانه میلیون ها بشکه نفت از عربستان را نیز تهدید کند. عربستان سعودی نگران تکرار حملات مشابه حمله به تاسیسات نفتی آرامکو در سپتامبر 2019 است که صادرات نفت این کشور را به نصف کاهش داد. یکی از دلایل حضور عربستان سعودی بر سر میز مذاکره، حمله دو سال پیش به آرامکو بود، زیرا مقامات سعودی مشاهده کردند که علیرغم روابط نزدیک با دولت ترامپ، ایالات متحده هیچ کاری برای محافظت از این کشور در برابر موشک‌های بدون سرنشین انجام نمی‌دهد. او این کار را نکرد و دولت ریاض تنها ماند.

سعودی ها نمی خواهند تنش های منطقه ای به حدی افزایش یابد که تاسیسات نفتی آرامکو دوباره مورد حمله قرار گیرد. علاوه بر این، از آنجایی که به نظر می رسد دولت بایدن علاقه ای به ورود به مناقشه خاورمیانه ندارد، عاقلانه است که دولت ریاض روابط خود با ایران را بهبود بخشد.

منافع عادی سازی تنها در جیب عربستان نخواهد بود، بلکه ایران نیز از کاهش تنش ها و عادی سازی روابط با عربستان سود زیادی خواهد برد. کشوری که زیر فشار تحریم های کوبنده مشکلات اقتصادی زیادی دارد.

اقتصاد ایران به دلیل تحریم های طولانی مدت آمریکا علیه ایران متزلزل شده است. از آنجایی که عربستان سعودی بزرگترین و قدرتمندترین اقتصاد خاورمیانه است، ایران می تواند فشار تحریم های آمریکا را کاهش دهد و از بهبود روابط با عربستان سعودی سود زیادی ببرد.

بهبود روابط تهران و ریاض تنها به این دو پایتخت محدود نخواهد شد و در صورت عادی شدن روابط، متحدان سعودی دولت سعودی نیز روابط خود را با ایران بهبود خواهند بخشید و دومینوی تنش منطقه ای را تشکیل خواهند داد.
در نتیجه روابط سیاسی و تجاری ایران با همه کشورهای ائتلاف سعودی بهبود خواهد یافت. این به ایران فرصتی برای احیای اقتصاد آشفته می دهد.

مزایای بهبود روابط ایران و عربستان سعودی

بهبود روابط ایران و عربستان سعودی نیز پیام مثبتی برای دولت بایدن خواهد داشت. این می تواند روند احیای برجام و لغو تحریم ها علیه ایران را تسهیل کند.

نکته دیگر این است که وقتی عربستان سعودی روابط خود را با ایران عادی کند، قدرت ایران در خاورمیانه شناخته می شود و این پیام مخابره می شود که بدون حضور ایران، هیچ ترتیبات امنیتی در منطقه پایدار نخواهد بود.

دیپلماسی مدرن نیز می نویسد: تنها مانع اصلی عادی سازی روابط ایران و عربستان سعودی، اسرائیل و دولت امارات خواهد بود. دو دولتی که از روند بهبود روابط عربستان سعودی و ایران احساس خطر می کنند. اکنون دولت امارات بیشتر به اسرائیل متکی است. همچنین برخی تضاد منافع بین عربستان سعودی و امارات وجود دارد. بن سلمان می خواهد عربستان را به یک مرکز جامع گردشگری و تجاری تبدیل کند که می تواند تهدیدی بزرگ برای اقتصاد امارات باشد و دو کشور را در رقابت قرار دهد.

در نهایت، عادی سازی روابط ایران و عربستان خبر بدی برای دلالان و شرکت های اسلحه در خاورمیانه خواهد بود. در طول جنگ سرد، دلالان اسلحه از ترس اتحاد جماهیر شوروی، متحدان ناتو را مجبور به خرید مقادیر زیادی سلاح کردند. در خاورمیانه، ترس از ایران برای چندین دهه یکی از انگیزه های فروش سلاح به کشورهای ثروتمند نفتی عرب بوده است. اما اگر روابط ایران و عربستان عادی شود، دلیلی برای خرید تسلیحات گسترده از کشورهای عربی منطقه وجود نخواهد داشت و این به نفع منطقه و جهان اسلام است.