با فیلتر شدن شبکه های اجتماعی و دسترسی سخت کاربران به اینترنت در ایران، شایعات رسمی و غیررسمی درباره فعال شدن اینترنت ماهواره ای استارلینک در ایران به گوش می رسد. ارقام مختلفی از سوی فعالان این حوزه برای تعداد وسایل قاچاق ذکر می شود. ایلان ماسک در صفحه توئیتر خود اعلام کرد که حدود 100 دستگاه استارلینک در ایران فعال است. چندی پیش وزیر ارتباطات در حاشیه جلسه شورای دولت درباره اینترنت ماهواره ای و فعالیت های آن در ایران اعلام کرد که از فعالیت شرکت های ارائه دهنده اینترنت ماهواره ای استقبال می کند اما به شرط رعایت قوانین ایران.
بر اساس این گزارش، رضا قربانی، رئیس کمیته فین تک سازمان نظام صنفی رایانه ای تهران در پاسخ به این سوال که آیا امکان رعایت قوانین کشورمان توسط ارائه دهندگان اینترنت ماهواره ای وجود دارد یا خیر، گفت: اگر منظورمان این است که اینترنت ماهواره ای استارلینک، سپس علاوه بر این روش های دسترسی به اینترنت دیگری نیز داریم. نمی دونم فریم ها چیه یعنی اگه اپراتورهای اینترنت ماهواره ای یا شرکتی مثل استارلینک که الان معروف تره بخوان خدمات بدهند چطور می توانند یک سری فریم را رعایت کنند. چون الان ساختاری در اینترنت کشور داریم که با دنیا متفاوت است».
وی درباره ساختار اینترنت در ایران گفت: ما ساختار تک نقطه ورود و خروج اینترنت را در کشور داریم. کلیه اینترنت هایی که وارد کشور می شود از طریق شرکت ارتباطات زیرساخت وارد و خارج می شود. بنابراین در برخی مواقع آن چارچوب‌هایی اعمال می‌شوند که ممکن است خیلی شفاف نباشند، مانند فیلتر کردن. در حال حاضر اینترنت ماهواره ای ورودی و خروجی خاصی ندارد، اما هر فردی به کمک ابزارهای دریافت کننده، دانلود کننده و آپلودکننده می شود و می تواند با اینترنت بین المللی ارتباط برقرار کند. بنابراین، با توجه به اینکه فرستنده اینترنت، استارلینک یا شرکت دیگری، مواردی مانند فیلترینگ اینترنت که جغرافیای ایران را می دهد، رصد می کند، بعید می دانم وارد این تعامل و گفت وگو شوند».
قربانی با اشاره به کم‌اقبالی مسئولان در فعال‌سازی اینترنت ماهواره‌ای در ایران، افزود: به نظر می‌رسد استفاده از اینترنت ماهواره‌ای مورد قبول مسئولان نیست و این موضوع را در ادبیات دیگری بیان کرده‌اند. «فکر نمی‌کنم هیچ لطفی از سوی مقامات برای دسترسی رایگان مردم به اینترنت وجود داشته باشد.
این عضو هیئت مدیره سازمان نصر در تهران گفت: واقعیت این است که من نمی‌دانم چه خبر است و نمی‌دانم این اعداد صحت دارند یا خیر. و سایر شرکت های فعال در این حوزه، هیچ یک به گونه ای عمل نمی کنند که بدون هماهنگی با کشور مورد نظر، اینترنت را در یک منطقه جغرافیایی ارائه دهند. آخرین جایی که آنها این سرویس را ارائه کردند اوکراین بود که در آن دولت اوکراین از Starlink درخواست کرد تا این خدمات را به مردم ارائه دهد.
وی ادامه داد: طبق اطلاعات من، بیش از یک میلیون نفر در سراسر جهان به طور خاص از Starlink استفاده می کنند که در مقایسه با کاربران اینترنت، تعداد زیادی نیست. همچنین لازم به ذکر است که Starlink برای کاربرانی که در مناطقی زندگی می کنند که خط تلفن وجود ندارد استفاده می شود. استفاده از استارلینک برای دور زدن تحریم ها و فیلترینگ نیست، بلکه برای مناطق دورافتاده ای است که می خواهند به اینترنت دسترسی داشته باشند اما راهی ندارند.»
قربانی همچنین با اشاره به هزینه تهیه و راه اندازی دستگاه استارلینک گفت: به طور کلی دسترسی گران است. استارلینک در کنار ابزارهایش که گفته می شود صدها میلیونی است، اگر در ایران بخواهند از آنها استفاده کنند، آنها را رایگان کرده است، اما اینکه آیا مشکل دسترسی رایگان ایرانیان به اینترنت از طریق استارلینک حل می شود برای من سوال است. . از آنجایی که تعداد کل کاربران استارلینک در جهان یک میلیون نفر است، از این یک میلیون نفر چند نفر در ایران هستند؟ به نظر من تبلیغات و تبلیغات زیاد است و حتی سریال استارلینک هم از این فضا استفاده می کند. چون آنها هم به فکر ما نیستند، اما از این فضا برای تبلیغ خودشان استفاده می کنند».
رئیس کمیسیون فین تک افزود: مشکل ما با این ابزارها حل نمی شود. شاید در سال های آینده آسان تر و ارزان تر شود، اما حل نخواهد شد. یعنی اینترنت ما از طریق شرکت ارتباطات زیرساخت ارائه می شود، اما اگر در نظر بگیریم که گزینه جایگزینی به نام استارلینک وجود دارد، بعید می دانم استارلینک بتواند در کوتاه مدت در ایران گسترش پیدا کند.
قربانی همچنین در پایان درباره مهاجرت تیم استارت آپ ها به کشورهای همسایه به دلیل شرایط اینترنت در کشور گفت: آمار دقیقی از مهاجرت استارت آپ ها به کشورهای همسایه مثل دبی و ترکیه ندارم و اعدادی که شنیده اند این است. متفاوت است، اما بسیاری از مشاغل ترجیح می دهند به طور موقت به کشوری مانند استانبول بروند.”
وی افزود: در حال حاضر مراکز کاری مشترکی وجود دارد که تیم ها در حال حاضر از آنها استفاده می کنند و در هتل ها اقامت می کنند تا ببینند چه اتفاقی می افتد. این اتفاق افتاد، ممکن است برخی انکار کنند و نپذیرند، اما به نظر من عجیب نیست. بسیاری از فریلنسرهایی که در ایران بوده‌اند اما با دنیا کار کرده‌اند، با توجه به محدودیت‌هایی که اخیراً به وجود آمده و دسترسی‌ها با مشکلات عجیبی روبه‌رو شده، به فکر مهاجرت هستند و برخی هم واقعاً این کار را انجام داده‌اند. چون دسترسی سخت است و فشار بر تجارت بیشتر شده است.