“آزادسازی هفت میلیارد دلار پول ایرانیان گیر کرده در کره جنوبی”; این خبری است که تقریبا ماهی یک بار به تیتر اول رسانه ها تبدیل می شود. رسانه های نزدیک به دولت به ویژه در شرایطی که نوسانات ارزی رو به افزایش است، با تکرار این موضوع سعی در خبر درمانی دارند.
اما در نهایت سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا آب پاکی را به دست مقامات ایرانی ریخت و اعلام کرد که بازگشت این منابع تنها در قالب کالاهای بشردوستانه مجاز است و بازگشت آنها از راه های دیگر به ویژه در قالب اسکناس، با تحریم ها در تضاد است.
با این لایحه، ایران فقط باید با هفت میلیارد دلار منابع سرگردان خود، کالاهای بشردوستانه وارد کند. اما در این زمینه این سوال پیش می آید که آیا کره جنوبی ظرفیت صادرات هفت میلیارد دلاری کالاهای بشردوستانه به ایران را دارد؟ برای پاسخ به این سوال بهتر است نگاهی به سطح روابط تجاری ایران با کره جنوبی بیندازیم.
در حال حاضر تمامی آمارهای موجود از تجارت ایران و کره جنوبی مربوط به هشت ماهه سال 1400 است. در این مدت حجم صادرات ایران به کره جنوبی 54 میلیون دلار و حجم واردات از این کشور 350 میلیون دلار بوده است. یعنی سطح کل مبادلات تجاری دو کشور 400 میلیون دلار است که با تقاضای هفت میلیارد دلاری ایران از این کشور قابل مقایسه نیست!واردات هفت میلیارد دلاری کالاهای بشردوستانه از این کشور؟
البته لازم به ذکر است که ایران پیش از این از کره جنوبی تجهیزات پزشکی، مواد غذایی و دارویی وارد می کرد که با تشدید تحریم ها، واردات این کالاها از سال 1377 محدود شد و در نهایت به صفر رسید. اکنون ایران برای دریافت مطالبات خود از کره جنوبی، طبق دستوری مجبور به واردات کالاهای بشردوستانه از جمله دارو و غذا شده است، اما یکی از اعضای اتاق ایران و کره جنوبی می گوید که اگرچه بخش خصوصی قبلا تجهیزات، دارو وارد کرده است. و دارو از کره جنوبی، اما ظرفیت کره جنوبی برای صادرات این میزان کالای بشردوستانه به ایران در شرایطی که سطح مبادلات تجاری دو کشور کاهش چشمگیری داشته است، محدود است.
از سوی دیگر، کره جنوبی ظرفیت صادرات محدودی در بخش غذایی دارد و تولیدکننده عمده محصولات کشاورزی مانند دانه های روغنی که محصولی استراتژیک برای ایران محسوب می شود، نیست.
ظرفیت صادرات مواد غذایی کره جنوبی محدود است
پوجا فیروزی، دبیرکل اتاق بازرگانی ایران و کره جنوبی می گوید: البته موضوع آزادسازی پول بلوکه شده ایران در ازای واردات کالاهای بشردوستانه تنها توسط برخی رسانه ها مطرح شده و هنوز به صورت رسمی اعلام نشده است. .
وی با بیان اینکه در صورت صحت این موضوع، واردات مواد غذایی و دارو بر سایر کالاهای بشردوستانه در اولویت قرار می گیرد، تصریح می کند: قبلاً در حوزه تجهیزات پزشکی و دندانپزشکی اقداماتی انجام شده بود که باید در نظر داشت. ظرفیت ارسال کالاهای بشردوستانه از کره جنوبی چقدر است و چگونه این کار انجام خواهد شد؟
وی می افزاید: بخش مواد اولیه دارویی و فرآورده های دارویی از جمله ظرفیت های قابل تامین از کره جنوبی است که فیروزی ظرفیت واردات مواد غذایی را با توجه به میزان بدهی کره جنوبی به ایران محدود می داند و می گوید: از میان محصولات تولیدی جنوبی می توان به واردات مواد غذایی اشاره کرد. غذای کره ای بخش عمده ای از بازار مصرف ایران را به خود اختصاص نمی دهد، صادرات این گروه از محصولات به ایران در مقایسه با حجم پولی که مطرح می شود ظرفیت قابل توجهی ندارد.
دبیرکل اتاق بازرگانی ایران و کره جنوبی در پاسخ به این سوال که در صورت صحت این مشکل آیا بخش خصوصی قادر به واردات کالا از کره جنوبی خواهد بود؟ وی توضیح می دهد: در گذشته بخش خصوصی در زمینه واردات تجهیزات پزشکی و دندانپزشکی فعال بود. اما ظرفیت کره جنوبی برای صادرات کالاهای بشردوستانه در برابر پول بلوکه شده ایران بسیار محدود است.
او معتقد است بدهی کره جنوبی به ایران به یک بار روانی تبدیل شده است و هر بار که اخباری مبنی بر انتشار پول بلوکه شده ایران در کره جنوبی به گوش می رسد، نوسانات بازار افزایش می یابد. اما این امر تاثیر محدودی دارد و تا زمانی که راه حل اجرایی و عملی آن به صورت رسمی در اختیار فعالان بخش خصوصی قرار نگیرد، امکان اظهار نظر وجود ندارد.
فیروزی تاکید می کند: برای ورود بخش خصوصی به این موضوع، مسیرها و کانال های ارتباطی قابل استفاده باید کاملاً واضح، دقیق و سرراست باشد. در این صورت بخش خصوصی توانایی و ظرفیت واردات کالا از آن کشور را خواهد داشت.
تسهیلات تسویه بدهی ایران و کره جنوبی
دبیرکل اتاق بازرگانی ایران و کره جنوبی در پاسخ به این سوال که اگر بخش خصوصی برای واردات کالا از کره جنوبی وارد شود، پرداخت مالی به دولت چگونه خواهد بود؟ وی تصریح کرد: در حال حاضر روش ها و دستورالعمل های مشخص و مشخصی در این زمینه وجود ندارد، اما در گذشته این گونه بود که شرکت ها می توانستند از طریق چند بانک عملیاتی تعیین شده از سوی بانک مرکزی، کالا را وارد کنند.وی افزود: پس از خروج آمریکا از برجام، به عنوان فرآیندی برای واردات غذا و دارو طراحی شد، اما در نهایت نتیجه مطلوبی نداشت.
فیروزی در پایان با اشاره به اینکه در حال حاضر سطح روابط تجاری ایران و کره جنوبی تقریباً صفر است، یادآور شد: به دلیل اینکه روند مبادلات تجاری در سال های پس از تحریم پایدار نبود، در حال حاضر روابط تجاری با کشور عملاً قابل اعتماد جنوب است. کره وجود ندارد