سعود الفیصل، وزیر امور خارجه وقت عربستان سعودی در مصاحبه ای در سال 2004 به دیوید اوتاوی روزنامه نگار سابق واشنگتن پست گفت که رابطه ایالات متحده و عربستان سعودی یک “ازدواج کاتولیک” نیست که در آن تنها یک همسر مجاز باشد. این یک «ازدواج اسلامی» بود که اجازه دارید چهار زن داشته باشید. همانطور که اوتاوی نوشت: «عربستان سعودی طلاق از ایالات متحده را نمی خواست. او فقط به دنبال ازدواج با کشورهای دیگر بود.
در مصاحبه ای در سال 2004، سعود الفیصل، وزیر خارجه وقت عربستان سعودی، به دیوید اوتاوی، روزنامه نگار سابق واشنگتن پست گفت که رابطه بین ایالات متحده و عربستان سعودی یک “ازدواج کاتولیک” نیست که در آن تنها یک همسر مجاز باشد. . این یک «ازدواج اسلامی» بود که اجازه دارید چهار زن داشته باشید. همانطور که اوتاوی نوشت: «عربستان سعودی طلاق از ایالات متحده را نمی خواست. او فقط به دنبال ازدواج با کشورهای دیگر بود.
در ادامه این مطلب آمده است: اکنون این نوسازی تشک سعودی محقق شده است. سفر این هفته شی جین پینگ رئیس جمهور چین به عربستان سعودی بارزترین جلوه این پدیده است.
سفر شی جین پینگ به عربستان سعودی صحنه غیرجذابی از «بیایید کمی کدورت را پاک کنیم» نیست. این نشست بسیار شبیه میزبانی مجلل دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا در سال 2017 بود: نشست رهبران عربستان سعودی به عنوان بزرگترین منبع نفت وارداتی چین، با شی به عنوان رهبر بزرگترین شریک تجاری عربستان سعودی. مراسمی کامل از شکوه و موقعیت آغوش گرمی بود
پکن نمی تواند با موضوعی که برای سعودی ها بسیار مهم است مقابله کند. این به معنای تضمین امنیت آنها در منطقه ای آشفته و جایگزین واشنگتن است. اما روزهای تک همسری ریاض با واشنگتن ممکن است به پایان رسیده باشد. در جنگ سرد امروز و تنش و رقابت فزاینده بین ایالات متحده از یک سو و چین و روسیه از سوی دیگر، عربستان سعودی نه تنها از جانبداری خودداری می کند، بلکه به دلیل منافع خود این فرصت را دارد که به پکن و مسکو نزدیک شود. . به طور خلاصه، واشنگتن دیگر تنها زن شهر نیست.
وسوسه انگیز است که هدف عربستان سعودی برای بهبود روابط با چین به عنوان یک تاکتیک موقت برای هشدار به ایالات متحده برای توجه بیشتر به منافع ریاض باشد. روابط شخصی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان و جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا چندان صمیمانه نبوده است و ولیعهد سعودی گفته است که برایش اهمیتی ندارد که بایدن در مورد او چه فکری می کند و بایدن نیز به صراحت گفته است که اینطور نیست. بیشتر به رهبر عربستان فکر کنید، اما آنچه به روابط بین ایالات متحده و عربستان سعودی لطمه می زند بسیار عمیق تر از احساسات بایدن و بن سلمان نسبت به یکدیگر است. سازش‌های کلیدی که روابط را برای دهه‌ها حفظ کرد، نیاز واشنگتن به نفت عربستان و نیاز ریاض به تضمین‌های امنیتی ایالات متحده، در سال‌های اخیر به لطف فهرست طولانی تنش‌ها و فشارها از بین رفته است.
– حملات تروریستی 11 سپتامبر، که در آن 15 نفر از 19 هواپیماربای اتباع سعودی بودند، و همچنان این سوال وجود دارد که دولت عربستان تا چه اندازه از این نقشه اطلاع داشته است.
– تهاجم آمریکا به عراق در سال 2003، که منجر به استقرار یک رژیم تحت سلطه شیعیان در بغداد شد که در برابر نفوذ ایران آسیب پذیر بود.
– پاسخ ایالات متحده به بهار عربی، که در آن واشنگتن حسنی مبارک، رئیس جمهور وقت مصر را برای کناره گیری از قدرت تحت فشار قرار داد و اصلاحات دموکراتیک را در سایر نقاط خاورمیانه و شمال آفریقا تشویق کرد.
– انقلاب فرکینگ و شیل که ایالات متحده را به رقیب نفتی تبدیل کرد
– توافق هسته ای دولت اوباما با دشمن اصلی عربستان سعودی، یعنی. ایران
– نگرانی فزاینده ریاض در مورد تعهد آمریکا به امنیت عربستان سعودی، که با واکنش ضعیف واشنگتن به حملات پهپادی/موشکی ایران در سپتامبر 2019 به دو تاسیسات کلیدی تولید نفت عربستان سعودی برجسته شد.
– سرانجام ظهور محمد بن سلمان بی رحم و بی پروا و دستور او برای کشتن جمال خاشقجی منتقد آمریکایی اش.
به نظر می رسد تلاش برای ترمیم رابطه فقط آن را بدتر می کند. علیرغم اختلافات برادرانه بین بایدن و بن سلمان در سفر رئیس جمهور آمریکا به ریاض، به نظر می رسد سعودی ها دست برتر را داشتند و بسیار بیشتر از آنچه که داده بودند، به دست آوردند، بدون اینکه قصد همسویی با دولت بایدن علیه تجاوز روسیه به اوکراین یا علیه اوکراین را داشته باشند. چین در حال ظهور در بیانیه های پس از این دیدار به سختی می توان کلمه ای علیه دشمنان واشنگتن پیدا کرد. هر گونه توافق بین دو کشور در مورد تلاش های عربستان سعودی برای افزایش تولید نفت زمانی که سعودی ها و روس ها تصمیم گرفتند در نشست اوپک پلاس در ماه اکتبر تولید خود را به میزان 2 میلیون بشکه در روز کاهش دهند، از بین رفت. این اقدام سعودی ها در واشنگتن به عنوان حمایت مستقیم از تامین مالی ماشین جنگی ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در جنگ علیه اوکراین تلقی شد.
جالب اینجاست که بایدن در مقاله ای در واشنگتن پست قبل از سفر جولای خود به خاورمیانه، اشاره کرد که روابط آمریکا و عربستان برای رقابت با چین باید بهبود یابد. البته محمد بن سلمان این میز را اینطور نمی بیند. از دیدگاه او، اکنون بازی این است که چگونه از کارت چین به نفع عربستان سعودی استفاده کنیم و تا حد امکان از پکن و واشنگتن لذت ببریم بدون اینکه برای همیشه از هیچ کدام جدا شویم.
سعودی ها سال ها است که روابط خود را با چین توسعه داده اند. اما این یک حرکت جدید و شاید استراتژیک و غافلگیر کننده در یک بازی بسیار قدیمی از قدرت های کوچک و آسیب پذیر است که با قدرت های بزرگ بازی می کنند. هنگامی که یک قدرت بزرگ – در این مورد، ایالات متحده – قدرت کمتری را در اولویت قرار می دهد، روابط را تعدیل می کند و به دنبال دستیابی به قدرت های بزرگ دیگر برای تعادل و جبران آن است. با این حال، آنچه تغییر کرده است، تمایل فزاینده عربستان سعودی برای دفاع از منافع خود به طور مستقل و همچنین اهمیت روزافزون چین به عنوان یک ابرقدرت در محاسبات عربستان است.
چین به عربستان سعودی چه پیشنهادی می دهد؟
برای محمد بن سلمان، چین نه تنها اهرم فشاری در برابر ایالات متحده است، بلکه در نوع خود ارزش واقعی دارد. چین اکنون بزرگترین شریک تجاری عربستان سعودی است و در سال های اخیر تجارت بین دو کشور از تجارت آمریکا و عربستان پیشی گرفته است. همانطور که نیویورک تایمز گزارش داد، “شرکت های چینی عمیقا در عربستان سعودی، ساخت پروژه های بزرگ، توسعه زیرساخت های 5G و توسعه پهپادهای نظامی مشارکت دارند.”
چینی ها فقط در پروژه های زیرساختی مشغول نیستند. ایوان فایگنباوم، معاون بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی، به فارین پالیسی گفت که پکن رویکردی چندجانبه را دنبال می‌کند که شامل فناوری و مخابرات می‌شود. ماه گذشته، شرکت مخابرات چینی China Mobile International یادداشت تفاهمی با ریاض برای “توسعه اکوسیستم رسانه های دیجیتال در عربستان سعودی” امضا کرد.
پیشنهاد دیگر پکن به ریاض یک رابطه سیاسی بدون دخالت در امور داخلی این کشور از جمله نگرانی های حقوق بشری است. البته این کار به دو صورت انجام می شود: شی جین پینگ از زمان شروع همه گیری به ندرت به خارج از چین سفر کرده است و تصادفی نیست که او عربستان سعودی را برای یکی از اولین سفرهای خارجی خود انتخاب کرده است. کشوری که توسط فردی مستبد مانند او اداره می شود که در آن هیچ اعتراض یا پوشش مطبوعاتی درباره اویغورها، هنگ کنگ یا اعتراضات قرنطینه اخیر چین وجود نخواهد داشت. محمد بن سلمان و شی به عنوان اعضای خوش‌نیت و برجسته باشگاه اقتدارگرا، پیوند مشترکی دارند که آنها را در برابر فشارهای خارجی برای اصلاح، دموکراسی و ارتقای حقوق بشر متحد می‌کند.
این بدان معناست که برخلاف سفر بایدن به عربستان سعودی، سفر شی جینپینگ با آغوش گرم متقابل همراه بود و هیچ ناهنجاری از طرفین وجود نداشت. این سفر که بنا به گزارش ها شامل سه دیدار (اولین دیدار شی جینپینگ، ملک سلمان و محمد بن سلمان، دومین دیدار رهبر چین و کشورهای حوزه خلیج فارس و سومین دیدار شی جین پینگ و کشورهای اتحادیه عرب) درباره محمد بود. بن سلمان و سایت به آنها اجازه می دهد تا مرکزیت خود را در این منطقه نشان دهند.
خبرگزاری دولتی عربستان سعودی گزارش داد که بیش از 30 سران کشورها و رهبران سازمان های بین المللی در این مراسم شرکت کردند.
روابط آمریکا و عربستان سعودی در شرف فروپاشی نیست. واشنگتن احتمالاً شریک کلیدی ریاض در همکاری امنیتی و اطلاعاتی باقی خواهد ماند و تهدید خارجی ایران احتمالاً تضمین می‌کند که حداقل یکی از جنبه‌های این رابطه خاص باقی بماند، اگر تا حدودی آسیب دیده باشد.
چین نمی تواند با جذابیت و اثربخشی تسلیحات آمریکایی رقابت کند یا به عنوان ضامن آزادی دریانوردی در خلیج فارس عمل کند. در واقع این نیروی دریایی ایالات متحده است که از منابع انرژی چین در آنجا محافظت و حمایت می کند. با این حال، دولت بایدن باید از نزدیک بر فروش موشک های پیشرفته تر چینی به عربستان سعودی و همچنین نوع همکاری اولیه هسته ای بین ریاض و پکن نظارت داشته باشد.
با این حال، یک چیز مسلم است. رابطه آمریکا و عربستان دیگر مانند روابط قبلی نیست. دوران شاهان سعودی ریسک گریز و اجماع گرا به پایان رسیده است. در عوض، ما شاهد پادشاهی ریسک‌پذیر، مطمئن و حتی سرکش سعودی هستیم که می‌داند با یا بدون انقلاب سبز، جهان برای سال‌های آینده به هیدروکربن‌های عربستان وابسته خواهد بود. ایالات متحده همچنان در محاسبات محمد بن سلمان بسیار مهم است، اما ممکن است در مرکز امور قرار نگیرد.