مصطفی فروغی: نشست عادی سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا در حالی برگزار می شود که رسوایی مالی در پارلمان اروپا و افشای نقش احتمالی قطر و مراکش در پرداخت رشوه به نمایندگان این مجلس وجود دارد. برای میزبانی جام جهانی بر دیدار آنها سایه افکند. میزبان جام جهانی 2022 در رسوایی فساد پارلمان اروپا، پرونده «اوا کایلی» معاون برکنار شده پارلمان اروپا دیده شده است. آنها به عنوان بخشی از تحقیقات گسترده پلیس در رابطه با رشوه خواری که با قطر ارتباط دارد، دستگیر شدند. پولیتیکو در گزارشی تحقیقاتی به ابعاد این پرونده پرداخته است که در ادامه می خوانید:
ناظران می گویند که فساد گسترده در پارلمان اروپا شاید «جدی ترین، تکان دهنده ترین و وحشتناک ترین رسوایی» باشد که در سال های اخیر در بروکسل دیده شده است. رسوایی بزرگ که در آن گام میزبان جام جهانی 2022 قطر به چشم می خورد. رسانه های پولتیکو در گزارشی تحقیقی به ابعاد این پرونده پرداختند.
آنها 5 نفر را به اتهام پولشویی دستگیر کردند
روز جمعه، پلیس بلژیک پنج نفر را به اتهام جرایم سازمان یافته، فساد و پولشویی در 16 مورد حمله به خانه های مرتبط با این پرونده دستگیر کرد. این ماموران همچنین از محل دستگیری این افراد 600 هزار یورو وجه نقد به همراه تلفن همراه و رایانه کشف و ضبط کردند. اگرچه در ابتدا گفته می شد یکی از نمایندگان سابق پارلمان اروپا، چند دستیار پارلمانی و رئیس اتحادیه در این پرونده دست دارند، اما بعداً مشخص شد که دامنه این پرونده بسیار گسترده تر از این ها بوده و نقش قطر نیز به طور جدی مطرح شده است. به گفته پلیس فدرال بلژیک، اوا کایلی، معاون پارلمان اروپا و یکی از مدافعان برجسته قطر نیز در میان دستگیر شدگان دیده شده است. یک مقام قطری صبح یکشنبه در بیانیه ای تاکید کرد که این پرونده هیچ ارتباطی با دوحه ندارد و قطر هرگونه تلاشی برای مرتبط کردن این رسوایی به دوحه را رد کرده است.
ایوا کایلی کیست؟
وی به عنوان یکی از 14 نایب رئیس مجلس، یکی از قدرتمندترین بازیگران آن نهاد است و به عنوان مجری سابق اخبار با جایگاهی برجسته در زادگاهش یونان، یکی از جذاب ترین چهره های بروکسل محسوب می شود. پر سر و صداترین مدافعان قطر نیز حضور داشتند. خانم کایلی پس از ملاقات اخیر با وزیر کار قطر، علیرغم نگرانی عمیق بین المللی در مورد شرایط کارگران ساخت ورزشگاه، این کشور را “پیشرو در حقوق کار” خواند. او یکی از اعضای حزب چپ میانه سوسیالیست و دمکرات (S&D) است و مسئولیت های ویژه ای در رابطه با مسائل خاورمیانه داشته است. به گفته پلیس و افراد مطلع، فرانچسکو جورجی، شریک زندگی و والدین کایلی نیز دستگیر شده اند. او مشاور منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در پارلمان اروپا و بنیانگذار یک سازمان غیردولتی به نام “مبارزه با مصونیت از مجازات” است که هدف آن ترویج “پاسخگویی به عنوان ستون مرکزی معماری عدالت بین المللی” است. نکته دیگر در مورد این NGO این است که پیر آنتونیو پانزری ایتالیایی، رئیس این مجموعه یکی دیگر از دست اندرکاران این پرونده فساد است.
چه کسی در این مورد
شامل می شوند؟
پانزری، نماینده سابق پارلمان ایتالیا از حزب S&D، در میان افرادی بود که صبح روز جمعه دستگیر شد. تا عصر، همسر و دخترش به جمع دستگیرشدگان پلیس ایتالیا پیوستند. پانزری در حکم دستگیری خود که توسط پولیتیکو دیده شده است متهم به “مداخله سیاسی با اعضای پارلمان اروپا که برای قطر و مراکش کار می کنند” است. گزارش ها نشان می دهد که سایر اعضای سازمان مبارزه با مصونیت از مجازات تحت نظر هستند. پلیس همچنین دفتر ماری آرنا، یکی از نمایندگان پارلمان اروپا را پلمب کرد. این سیاستمدار بلژیکی که معاون پانزری در کمیته فرعی حقوق بشر پارلمان اروپا است، گفت که توسط پلیس بازجویی نشده است.
به گزارش شبکه ایتالیایی آنسا، نیکولو فیگا تالامانکا نیز از دیگر افرادی است که در ارتباط با این پرونده بازداشت شده است. او مدیرکل یک سازمان مردم نهاد دیگر به نام «صلح بدون عدالت نیست». این سازمان با تمرکز بر عدالت کیفری بین المللی، حقوق بشر و ترویج دموکراسی در خاورمیانه و شمال آفریقا، رسماً در نیویورک و رم مستقر است. اما آدرس این موسسه همان آدرسی است که موسسه «مبارزه با مصونیت از مجازات» در بروکسل ارائه کرده است. یعنی شماره 41 در خیابان Ducale در پایتخت بلژیک.
مؤسسه «هیچ صلح بدون عدالت» از کجا آمده است؟
موسسه بدون صلح بدون عدالت توسط اما بونینو، یکی از اعضای سابق پارلمان اروپا در ایتالیا تاسیس شد. نام خانم بونینو که در سال های 2013 و 2014 وزیر امور خارجه ایتالیا بود به عنوان عضو افتخاری هیات مدیره این موسسه ثبت شده است. او که در حال حاضر سناتور رم ایتالیا است، به درخواست های مصاحبه پاسخ نداد. اما نام های معروف دیگری را می توان به عنوان اعضای افتخاری این نهاد دید که از جمله آنها می توان به برنارد کازنو، نخست وزیر سابق فرانسه، فدریکا موگرینی، رئیس سابق سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دیمیتریس اوراموپولوس، کمیسر سابق مهاجرت اروپا و سیسیلیا اشاره کرد. ویکستروم، عضو سابق پارلمان اروپا. سخنگوی کالج اروپا، دانشگاهی که خانم موگرینی ریاست آن را برعهده دارد، اعلام کرد که این سیاستمدار ایتالیایی روز شنبه از سمت خود به عنوان عضو افتخاری هیئت مدیره سازمان بدون صلح بدون عدالت استعفا داد. اوراموپولوس صبح یکشنبه در ایمیلی گفت که او، کازنو و ویکستروم نیز روز جمعه استعفا دادند.
آیا این رسوایی فقط در پارلمان اروپاست؟
پاسخ به این سوال منفی است چرا که تاکنون بازداشت های دیگری نیز صورت گرفته است. یکی دیگر از بازداشت شدگان لوکا ویسنتینی است که ماه گذشته دبیر کل کنفدراسیون اتحادیه های کارگری بین المللی (ITUC) شد و پیش از این رئیس کنفدراسیون اتحادیه های کارگری اروپا بود. اگرچه بسیاری از اتحادیه های کارگری و سازمان های جامعه مدنی نگران وضعیت اسفناک کارگران در قطر بودند، کنفدراسیون بین المللی اتحادیه های کارگری یک استثنا بود. این نهاد با انتشار مجدد ویدئویی که توسط وزارت کار قطر در ماه ژوئن منتشر شد، از منتقدان قوانین کار قطر خواست تا برای دیدن تغییرات به این کشور سفر کنند.
چرا قطر به دنبال لابی گری بود؟
این روزها قطر میزبان بزرگترین رویداد فوتبال جهان است و توجه جهانیان به این کشور است. این میزبانی از ابتدا با تردیدهای فراوان در اختیار قطر قرار گرفت. اتهامات مربوط به پرداخت رشوه در فرآیند گزینش، شرایط برده وار برای کارگران خارجی و وضعیت حقوق بشر و زنان در این کشور کوچک در منطقه خلیج فارس همواره مورد انتقاد بوده است. با این حال دوحه تلاش می کند نام نیک خود را حفظ کند و در شرایطی که قراردادهای مختلفی با کشورهای اروپایی برای تامین گاز طبیعی قاره سبز امضا می کند، می خواهد نام نیک خود را حفظ کند تا تاثیر منفی بر وضعیت کشور نداشته باشد. منافع اقتصادی علاوه بر این، طرح سفر بدون روادید قطری ها به منطقه شنگن اتحادیه اروپا که در پارلمان اروپا نیز در حال توسعه است، یکی از این تلاش هاست.
این معامله چقدر بزرگ است؟
گروه های دیده بان موافق هستند که ابعاد این رسوایی بزرگ است. میشل ون هولتن، رئیس سازمان شفافیت بین‌الملل، می‌گوید که رسوایی قطر می‌تواند «مشهورترین و بزرگترین» پرونده فسادی باشد که پارلمان اروپا در سال‌های اخیر دیده است. همچنین آلبرتو ژرمانو، استاد حقوق در HEC پاریس، این پرونده را “تکان دهنده ترین رسوایی صداقت در تاریخ اتحادیه اروپا” نامید. دانیل فروند، عضو پارلمان آلمان و رئیس مشترک گروه بین‌المللی مبارزه با فساد پارلمان نیز آن را یکی از “جدی‌ترین رسوایی‌های فساد در بروکسل در دهه‌های اخیر” خواند.
پیامدهای این پرونده برای قطر چیست؟
به نظر می رسد واکنش ها به این رسوایی خیلی سریع دیده می شود. درخواست برای توقف پیشنهاد آزادسازی ویزای شینگن برای اتباع قطر یکی از آنهاست. علاوه بر این، کمیته روابط خارجی پارلمان اروپا قرار بود هفته آینده به عربستان و قطر سفر کند، اما اکنون با انتشار این گزارش ها، این هیات تنها به عربستان می رود و سفر به قطر لغو شده است. این بدان معناست که رقیب دوحه همه توجه را به خود جلب می کند. این در حالی است که دولت قطر تاکید کرده است که هیچ ارتباطی با این پرونده ندارد. در بیانیه ای که این کشور روز یکشنبه منتشر کرد، آمده است: «هر گونه ارتباط دولت قطر با اتهامات گزارش شده بی اساس و به شدت نادرست است. دولت قطر معتقد است که با نهادها و مؤسسات با رعایت کامل قوانین و مقررات بین المللی تعامل داشته باشد».
آینده پارلمان اروپا
اواخر روز شنبه، روبرتا متسولا، رئیس پارلمان، تمامی اختیارات و وظایف کایلی را به عنوان معاون رئیس مجلس تعلیق کرد. لغو کامل این عنوان نیازمند تصمیم روسای مجلس و سپس رای گیری در مجمع عمومی این نهاد اروپایی است. اعضای پارلمان اروپا احتمالا مصونیت پارلمانی کایلی را در دیدار اعضای مجمع عمومی این هفته در استراسبورگ لغو خواهند کرد. او قبلاً از گروه S&D و از حزب یونانی PASOK که یکی از اعضای آن بود اخراج شده است. در تازه ترین واکنش جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به این موضوع واکنش نشان داد و این رسوایی را بسیار نگران کننده خواند. حال باید منتظر ماند و دید که این پرونده گسترده چه ابعادی خواهد داشت و سایر مقامات بلندپایه اروپایی تا کجا پیش خواهند رفت.