یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل درباره پیامدهای اثبات ادعای فروش پهپاد به روسیه می‌گوید در صورت اثبات، ایجاد پیامدهای عملی و مستقیم از سوی غرب برای ایران آسان نخواهد بود. البته وجود آثار سیاسی و تبلیغاتی برای ایران قطعی است. اما از نظر قانونی ممکن است درگیر کردن دادگاه کیفری بین‌المللی دشوار باشد. اما حداقل در سطح انجام تحقیقات این دادگاه از اسفند گذشته و به ابتکار دادستان دادگاه و ارجاع پرونده اوکراین از سوی تعدادی از کشورها، در بررسی شرایط جنگ مشارکت داشته است. در اوکراین. اما با توجه به عدم عضویت اوکراین، روسیه و ایران در اساسنامه رم، قرار دادن موضوع در دستور کار دادگاه تنها با ارجاع موضوع به شورای امنیت امکان پذیر است که به دلیل وتوی روسیه عملی نخواهد بود. این احتمال وجود دارد که دادستانی این دادگاه با گسترش تحقیقات فعلی به نقش ایران موافقت کند.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا اخیراً در رابطه با دخالت ایران در جنگ روسیه علیه اوکراین اعلام کرد که «ایران با فروش هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه، به طور بالقوه در ارتکاب جنایات جنگی توسط روسیه مشارکت می‌کند».
کروش احمدی در گفت و گو با Enchant در پاسخ به اینکه چه اقداماتی برای اثبات این ادعا انجام می شود، گفت: به هر حال طرح موضوع مهم است. البته سالیوان نگفته است که ایران قطعاً در اوکراین مرتکب جنایت جنگی می‌شود، اما گفت که استفاده از پهپادهای ایرانی «می‌تواند» کمکی برای ارتکاب جنایت جنگی در اوکراین باشد و این موضوع در دست بررسی است. البته آمریکا روسیه را به ارتکاب جنایات جنگی در اوکراین متهم می کند و سالیوان مدعی است که «از سلاح های ایرانی برای کشتن غیرنظامیان در اوکراین و ایجاد سرما و تاریکی در شهرها استفاده می شود».
وی افزود: ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز دوشنبه گذشته گفت که اگر در جریان تحقیقات ما در مورد جنایات جنگی در اوکراین مشخص شود که ایران نیز مسئول ارتکاب جنایات جنگی است، مقامات ایرانی را مسئول خواهیم دانست. این بیانیه از این جهت حائز اهمیت است که مقوله جدیدی را در مناقشه ایران و آمریکا معرفی می کند، یعنی علاوه بر پرونده های سیاسی و حقوقی قبلی که از قبل وجود داشته، آمریکا به دنبال راه اندازی یک پرونده جدید دیگر است.
احمدی خاطرنشان کرد: البته اثبات این ادعا مستلزم مستندات مناسب دادگاه است، اما اگر اراده سیاسی برای پیشبرد این پرونده باشد، یافتن مستندات حقوقی آنقدرها هم سخت نخواهد بود. البته به گفته ند پرایس در همین مصاحبه، آمریکا در یکی دو ماه گذشته مشغول تهیه پول و کارشناسان برای هیئت های اوکراینی و بین المللی برای انجام تحقیقات بوده است. ما می دانیم که در این مدت ایالات متحده به دبیرخانه سازمان ملل متحد فشار آورد تا تحقیقات در این مورد را بپذیرد. اما تاکنون این امر محقق نشده است.»
این تحلیلگر مسائل بین الملل درباره دلیل عدم موافقت دبیرخانه با انجام تحقیقات گفت: یکی از دلایل تهدید روسیه به قطع همکاری با دبیرخانه سازمان ملل است که عمدتاً به موضوع صادرات غلات از اوکراین و چهار راه مربوط می شود. همکاری میان اوکراین و روسیه، ترکیه و سازمان ملل در این زمینه. بر این اساس، سازمان ملل نگران است که اگر همکاری با آمریکا برای اثبات فروش پهپادهای ایرانی به روسیه و استفاده از آنها در اوکراین و نقض قطعنامه 2231 را بپذیرد، روسیه ممکن است توافقنامه صادرات غلات اوکراین و مشکل را رد کند. بحران کمبود دانه دنیا تقویت خواهد شد.»
احمدی ادامه داد: صحبت‌های اخیر سالیوان به این معناست که آنها نیاز به مستندات دارند و سازمان ملل باید همکاری کند که تاکنون این اتفاق نیفتاده است. همانطور که این سازمان پیش از این تیمی را در خصوص استفاده ادعایی از پهپادهای ایرانی به امارات و عربستان سعودی اعزام کرده و بررسی و گزارش کرده است. در هر صورت این گفته سالیوان در ادامه بحث هایی است که در دو سه ماه اخیر پیرامون تحقیقات استفاده از پهپادهای ایرانی در جریان بوده است. باید در نظر داشت که اگر سازمان ملل موافقت نکند، اگر چنین اراده سیاسی در غرب وجود داشته باشد، آمریکا، انگلیس و فرانسه می توانند راه دیگری پیدا کنند. این مشکل این قابلیت را دارد که از کنترل خارج شود.
دیپلمات سابق ایران در سازمان ملل در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در صورت اثبات این ادعا چه عواقبی برای ایران خواهد داشت، گفت: در صورت اثبات، ایجاد پیامدهای عملی و مستقیم برای ایران برای غرب آسان نخواهد بود. البته وجود آثار سیاسی و تبلیغاتی برای ایران قطعی است. اما از نظر قانونی ممکن است درگیر کردن دادگاه کیفری بین‌المللی دشوار باشد. با این حال، حداقل در سطح تحقیقات این دادگاه، از مارس گذشته به ابتکار دادستان دادگاه و ارجاع پرونده اوکراین از سوی تعدادی از کشورها، درگیر تحقیقات جنگ شده است. شرایط در اوکراین اما با توجه به عدم عضویت اوکراین، روسیه و ایران در اساسنامه رم، قرار دادن موضوع در دستور کار دادگاه تنها با ارجاع موضوع به شورای امنیت امکان پذیر است که به دلیل رای وتو روسیه عملی نخواهد بود.
احمدی افزود: این احتمال وجود دارد که دادستانی این دادگاه با گسترش تحقیقات فعلی درباره نقش ایران موافقت کند. در این صورت، می تواند به پرونده دیگری در کنار پرونده کمیسیون حقیقت یاب شورای حقوق بشر علیه ایران تبدیل شود و آسیب پذیری ما را افزایش دهد. یعنی به موازات بررسی شورای حقوق بشر، در مورد پهپادها و اینکه آیا به مناطق مسکونی با آنها حمله شده است یا خیر، از این طرف نیز تحقیق شود. اما اینکه به کجا ختم می شود همانطور که گفتم نتیجه عملی آسان نیست اما از نظر سیاسی و تبلیغاتی برای غرب مفید خواهد بود و می تواند دست غرب را باز کند. برای فعال کردن مکانیزم ماشه در شورای امنیت.
وی در پاسخ به اینکه اگر ثابت شود که پهپادهای ایرانی مناطق غیرنظامی را هدف قرار داده اند آیا باز هم جنایت جنگی است، گفت: حملات علیه مناطق غیرنظامی و به طور کلی زیرساخت ها و صرف نظر از اینکه چه کسی و توسط چه کسی، در هر کجا که انجام شود، تحت عنوان چهار کنوانسیون ژنو و اساسنامه رم که مبنای ایجاد دادگاه کیفری بین المللی است، جنایت جنگی محسوب می شود. با این حال، صحت یا عدم صحت ادعاهای غرب، انجام حملات به مناطق غیرنظامی و اینکه آیا زیرساخت های غیرنظامی مانند نیروگاه ها و پمپ های گاز و آب مورد هدف هواپیماهای بدون سرنشین قرار گرفته اند یا خیر، از جمله موضوعاتی است که ایران و روسیه در مورد آن بحث کرده اند. اما غرب همچنان می تواند تیم هایی از سازمان ملل یا خارج سازماندهی کند تا تحقیق کنند و این حداقل برای آنها سود سیاسی و تبلیغاتی دارد.