جو بایدن اخیراً در ویدئویی که منتشر کرده است، گفته است که برجام مرده است، اما به دلایل زیادی نمی تواند این را به وضوح بیان کند. از این رو، فرارو در گفت‌وگو با 3 کارشناس سیاست خارجی، این سوال اساسی را ارزیابی و به آن پرداخت که محرک‌ها و دلایل اصلی که رئیس‌جمهور آمریکا را از موضع‌گیری شفاف در قبال به اصطلاح شکست آشکار برجام و مذاکرات بر سر باز می‌دارد، چیست؟ احیای آن دارند، این چیست؟
ویدئویی از صحبت های جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در مورد نابودی برجام اخیرا منتشر شده است. اما همچنین بیان می کند که به هزار دلیل نمی تواند این موضوع را به وضوح و در قالب سیاست رسمی ایالات متحده آمریکا اعلام کند. «جان کربی» سخنگوی وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) و «رابرت مالی» (نماینده ویژه دولت آمریکا در موضوع ایران و مذاکرات هسته‌ای در وین) نیز در مواضع جداگانه بر توافق برجام تاکید کردند. و احیای آن در اولویت دولت آمریکا نیست.
به گزارش فرارو، در همین راستا حتی رابرت مالی مدعی شد که ایران بارها به توافقی که همه طرف ها با آن موافقت کرده اند پشت کرده و فرصت ها را در این زمینه هدر داده است. اما حسین امیرعبداللهیان که برای دیدار بغداد 2 به امان پایتخت اردن سفر کرده بود، در دیدار با «جوزف بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نشانه های جدیدی از اراده ایران برای دستیابی به توافقی مؤثر و خوب با این کشور داد. غرب فرستاد.
این موضوع در کنار تلاش های ضمنی واشنگتن برای حفظ کانال های دیپلماتیک با تهران، گمانه زنی های مختلفی را درباره سرنوشت نهایی برجام ایجاد کرده است. با تمام این اوصاف، بسیاری همچنان به ویدئوی اخیر منتشر شده توسط بایدن اشاره می کنند و می پرسند که چرا رئیس جمهور آمریکا با توجه به گفته های خود، حتی با تاکید بر اینکه توافق مرده است، حاضر است در این مورد اعلام رسمی و صریح بدهد. . نه؟ در واقع چه دلایلی او را از اعلام این مشکل باز می دارد؟
در همین راستا فرارو در گفت و گو با «فریدون مجلسی»، «منصور حاتیت پور» و «جلال خوشتره» سه کارشناس حوزه سیاست خارجی کشورمان این موضوع را ارزیابی و تحلیل کرده است. پاسخ تفصیلی این 3 کارشناس به سوال مذکور را در ادامه بخوانید.
هیچ کس مسئولیت از بین رفتن برجام را بر عهده نمی گیرد
رمزگشایی از مواضع مارمزفریدون مجلسی، دیپلمات سابق و کارشناس سیاست خارجی کشورمان، درباره دلایل موضع اخیر جو بایدن گفت: فکر می کنم جو بایدن رئیس جمهور آمریکا به این نتیجه رسیده است که ایران نمی خواهد برجام را احیا کند. ” البته این اکراه پیش از این نیز بارها به طرق مختلف و در قالب های مستقیم و غیرمستقیم از سوی برخی مقامات ایرانی اعلام شده است.
وی افزود: در واقع برخی از مقامات کشورمان به طور کلی به برجام انتقادات جدی دارند و حتی این توافق را معامله بدی به ضرر ایران خوانده اند. قدرت، شاهد فرسایش مذاکرات و افزایش غنی‌سازی اورانیوم ایران بوده‌ایم و در جبهه مقابل با فشار فزاینده‌ای بر ایران مواجه هستیم. به نظر من، غرب به خوبی می داند که برجام یک توافق مرده است. از سوی دیگر وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد که ما پیشنهاد خود را برای احیای برجام ارائه کرده ایم و منتظر ابراز حسن نیت آمریکا هستیم.
فریدون مجلسی تصریح کرد: این موضوع از نظر دولت کشورمان به معنای تسلیم شدن دولت آمریکا در برابر خواسته های ایران و پذیرش متن مورد نظر ایران است. در جبهه مقابل و از سوی آمریکا، ابراز حسن نیت ایران به معنای پذیرش محتوا و پیشنهادهایی است که واشنگتن قبلاً از طریق واسطه های بین المللی به تهران ارائه کرده است. در واقع آمریکا به ایران اعلام کرد که اگر می خواهد از تحریم ها فرار کند و به عرصه بین المللی بازگردد، چاره ای جز پذیرش شروط آمریکا ندارد.
این کارشناس سیاست خارجی گفت: در این راستا، از منظر غرب و به ویژه آمریکا، این ایران بود که به مولفه های توافقنامه NPT پایبند نبود و از منظر غرب، عدم رعایت مولفه های توافقنامه NPT. تمدید برجام نوعی مجازات نرم برای ایران است که به دلیل انحراف از تعهدات بین المللی این کشور بود. البته ایران در سال های اخیر بارها تاکید کرده است که از قطعنامه ها و رویه های قهری غرب علیه خود هراسی ندارد. در این فضا وقتی بایدن می گوید برجام مرده است، یعنی معتقد است که نظر دولت ایران مخالف برجام و احیای آن است. البته واشنگتن به‌طور خاص مایل نیست مسئولیت نابودی برجام را بپذیرد.
فریدون مجلسی خاطرنشان کرد: آمریکایی‌ها مسئولیت خروج از برجام را برعهده گرفته‌اند، اما مسئولیت مرگ برجام را بر عهده نمی‌گیرند و سعی می‌کنند به نوعی توپ را به زمین ایران بیندازند. به نظر می‌رسد کشورها ابراز تمایل اخیر ایران برای احیای برجام را کلیدواژه می‌دانند و معتقدند که ایران اراده جدی برای ادامه غنی‌سازی اورانیوم و پیشرفت بیشتر در موضوعات هسته‌ای دارد.
در این راستا، مواضع اخیر کمال حرازی مبنی بر اینکه ایران توانایی ساخت سلاح هسته ای را دارد و نیز برخی صداها از مجلس در این زمینه، گواه عینی این موضوع از دیدگاه غرب است. در این فضا، غرب تحلیل و ارزیابی اصلی خود را روی این موضوع قرار داد که امکان احیای برجام وجود ندارد، زیرا اساساً تمایلی به آن وجود ندارد و هر آنچه در این میان مطرح می‌شود فقط شعار و دیپلماسی است. موقعیت ها..
آمریکا در پشت پرده از ایران عذرخواهی می کند. آنها به توافق باز خواهند گشت
رمزگشایی از موضع مرموز منصور حکیت پور، عضو سابق شورای اسلامی و تحلیلگر مسائل سیاسی در توضیح علت عدم اعلام صریح شکست مذاکرات چیست؟ وی گفت: به طور کلی من مواضع و صحبت های رئیس جمهور آمریکا را خیلی جدی نمی گیرم زیرا او فردی حواس پرت مبتلا به آلزایمر است. اخیراً دیدیم که در مقابل رئیس جمهور اوکراین ایران را با اوکراین اشتباه گرفته است. او در حال جایگزینی افغانستان با عراق است، و ده ها نمونه دیگر که اخیراً از بایدن دیده ایم وجود دارد که نشان از حواس پرتی بیش از حد او دارد. به طور کلی، از دیدگاه من، بایدن فاقد تعادل ذهنی و فکری است.
وی افزود: مطمئناً پزشکان واجد شرایط و متخصص در زمینه های روانپزشکی و روانشناسی برای درمان بایدن و درمان درد او پیدا می شوند. با این حال، من نمی فهمم که چرا رئیس جمهور ایالات متحده به آنها اشاره نمی کند. همچنین باید توجه داشته باشم که آمریکایی‌ها عموماً در سطح بین‌المللی در موقعیتی نیستند که بخواهند خط و نشان بکشند و مرگ برجام را برای ایران رقم بزنند. آنها گاهی در جامعه ما عملیات روانی و تبلیغاتی انجام می دهند و گاهی پاسخ می گیرند (مثلاً در حوزه تلاش برای افزایش قیمت ارزهای خارجی) اما سیاست های اعلام شده دولت آمریکا با آنها کاملاً متفاوت است. سیاست های میدانی
این نماینده سابق شورای اسلامی کشورمان تصریح کرد: سیاستمداران آمریکایی در ظاهر چیزی از مشکلات ایران می گویند اما در پشت صحنه اقدامات دیگری انجام می دهند و رویه های متفاوتی را در پیش می گیرند. بارها دیده ایم که مواضع ضدایرانی را در ظاهر مطرح می کنند اما در پشت صحنه از ایران عذرخواهی می کنند و می گویند موضع رسمی و واقعی خود را اعلام نکرده اند.
حکیت پور گفت: نظر من این است که آمریکایی ها در نهایت به برجام باز خواهند گشت. آنها مدت هاست که متحدان خود را در منطقه (مانند عربستان، امارات و قطر) از دست داده اند و در این شرایط به جای اینکه بخواهند روی مسائل ایران خط و نشان بکشند، به دوستان و متحدانی نیاز دارند. بنابراین همانطور که گفتم آمریکایی ها به برجام بازخواهند گشت و سخنان و مواضع آنها مانند آنچه اخیرا بایدن اعلام کرد چیزی جز ژست های توخالی نیست.
ژست هایی که بیشتر با هدف گرفتن امتیاز از ایران صورت می گیرد، چیزی جز محتوای بی معنا و بی اساس نیست. به نظر من هم اروپایی ها و هم آمریکایی ها از مواضع امروز خود علیه ایران پشیمان خواهند شد و چاره ای جز بازگشت به برجام و به رسمیت شناختن حقوق ملت ایران نخواهند داشت.
مارمزجلال خوش چهره، روزنامه‌نگار و کارشناس باسابقه سیاست خارجی نیز با استناد به دلایلی که بایدن به‌طور رسمی مرگ برجام را اعلام کند، گفت: پس از انتشار ویدئویی که اخیراً توسط بایدن منتشر شد و تحلیل‌های مختلف و تفسیرهایی که در رابطه با آن ارائه می شود، اخیراً رابرت مالی مجدداً از تمایل واشنگتن برای احیای برجام خبر داد. به نظر من، موضع اخیر بایدن علیه ایران و برجام تا حدی تحت تأثیر فشار تبلیغاتی علیه دولت بایدن و دموکرات‌ها در رابطه با تعامل آنها با ایران بود.
وی افزود: در واقع بایدن به دنبال آن است که دامنه فشارها علیه خود و حزبش را به حداقل برساند و وضعیت آرام تری را در میان افکار عمومی آمریکا و معادلات سیاسی کشورش تجربه کند. جدا از آنها، به هر حال، بایدن پیش بینی هایی را انجام داده است که ممکن است نتیجه روشنی در آینده نداشته باشد. البته این پیش بینی دور از واقعیت نیست، اما نکته سومی هم وجود دارد و آن این است که در حالی که مذاکرات بر سر برجام وجود دارد، درهای دیپلماتیک نیز باز است و می توان در این چارچوب فرصت های جدیدی پیدا کرد و برای اینها. فرصت‌ها، موقعیت‌های جدیدی را نیز ایجاد کرده است.”
خوش چهره ادامه داد: بنابراین باید زمان، مکان و شرایطی که بایدن در قبال ایران موضع می گیرد را ببینیم و ارزیابی کنیم. البته همانطور که مطلع شدم، ویدئوی اخیراً منتشر شده از بایدن به دوره انتخابات میان دوره ای کنگره آمریکا برمی گردد. دوره ای که شاهد فشار جدی جمهوری خواهان و بخشی از افکار عمومی آمریکا علیه دموکرات ها و شخص بایدن در رابطه با ایران بودیم.
این کارشناس سیاست خارجی گفت: شکی نیست که ناآرامی های اخیر در کشور ما این فضا را بیش از پیش داغ کرده است. در همین حال، به نظر من، اشتباهات تهران در رابطه با معادله برجام نیز منجر به شکل گیری اجماع کمتر جایگزینی علیه ایران شد که نتیجه آن همان چیزی است که بایدن در این ویدئو به آن اشاره کرد. با این حال، دولت بایدن درهای دیپلماتیک را نبست، اما ناامیدی خود را از روند فعلی تلاش‌ها برای احیای برجام ابراز کرد. دلیل اصلی این مشکل این است که هنوز موانع جدی بر سر راه توافق با ایران وجود دارد و همچنین سفر اخیر حسین امیرعبدالخیان وزیر امور خارجه کشورمان و علی باقری کنی معاون وی به امان و شرکت آنها در اجلاس بغداد 2 به خوبی نشان دادیم که نمی‌توانیم به احیای برجام امیدوار باشیم.»
جلال خوش چهره در پایان گفت: «بنابراین، در مجموع، معتقدم بایدن هرگونه موضع‌گیری سازنده در قبال ایران را برای خود و موقعیت دولت و حزبش پرهزینه و مضر دانسته است و تلاش می‌کند با افکار عمومی مطابقت داشته باشد. فضایی که الان علیه ایران است باید با کسانی که در راه هستند همراهی کند و هزینه های غیرضروری برای خود و دولتش نکند. مشکلی که به ویژه با توجه به تشدید فعالیت جمهوری خواهان برای پس گرفتن کاخ سفید از دست دموکرات ها در انتخابات ریاست جمهوری 2024 آمریکا، روز به روز ابعاد جدی تری به خود می گیرد و اهمیت بیشتری پیدا می کند.