روز جدید «به داروی ما رسید. به چیزی که من و امثال من با آن زندگی می کنیم. این جمله یکی از کاربران مبتلا به دیابت نوع 1 است که نگرانی خود را در توییتر به اشتراک گذاشته است. این تنها دغدغه او نیست. دغدغه بسیاری از آنها این است که دارو برای آنها مانند «هوا و آب و غذا» است. اما دولت سیزدهم کاری به این نیازها ندارد. او چاقوی خود را برداشت و این بار به بیمارستان رفت.
طی روزهای اخیر در جلسه سازمان غذا و دارو اعلام شد که شرکت های دارویی می توانند 20 تا 30 درصد به قیمت محصولات خود اضافه کنند. اما به نظر می رسد این رقم تنها خبر رسانه ای باشد چرا که در عمل شرکت های دارویی اعلام کرده اند که قیمت های خود را نسبت به گذشته 107 درصد افزایش خواهند داد.
شرکت داروسازی فارابی اعلام کرد محصولات این شرکت به طور میانگین 107 درصد افزایش قیمت خواهند داشت. داروسازی دانا نیز این رقم را 39 درصد اعلام کرده است. سبحان دارو 23 درصد، داروسازی سبحان انکولوژی 20 درصد و داروسازی عبید 12 درصد افزایش قیمت خواهند داشت.
این افزایش عجیب قیمت داروها زمانی است که کمتر از یک ماه پیش ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم پس از اعلام حذف ارز ترجیحی قاطعانه اعلام کرد که قیمت داروها افزایش نمی یابد. حتی اگر به حرف های دولت ها گوش کنید، اساسا این روند صعودی قیمت دارو را انکار می کنند و می گویند با طرحی به نام دارویار مصرف کننده حتی متوجه این افزایش قیمت نمی شود! این در حالی است که تنها چند روز پس از اجرای این طرح، تعداد زیادی از مصرف کنندگان مواد مخدر که فاقد پرونده پزشکی بیمه بودند، هزینه قابل توجهی برای این دارو پرداختند و بسیاری دیگر نیز به دلیل مشکل کمبود دارو موفق به تهیه آن نشدند.
سازمان غذا و دارو اعلام کرده است که شرکت های دارویی می توانند 20 تا 30 درصد به قیمت محصولات خود اضافه کنند. اما در عمل شرکت های دارویی اعلام کرده اند که نسبت به گذشته 107 درصد افزایش قیمت خواهند داشت.
طرح داروار چیست؟
طرح هدفمندسازی یارانه داروها اخیراً رونمایی شد که وزارت بهداشت آن را «داروار» نامید. وزارت بهداشت اعلام کرده است که در طرح دروار، یارانه دارو به انتهای زنجیره منتقل و از طریق بیمه به مصرف کننده نهایی توزیع می شود. این طرح براساس تکلیف قانون بودجه 1401 شورای اسلامی و با دستور رئیس جمهور اجرا می شود.
نویسندگان ادعا می کنند؛ اجرای این طرح شامل تخصیص یارانه دارویی بر حسب نیاز بیمار، بهره مندی از تمامی دهک های یارانه بدون تغییر پرداخت از جیب بیماران، اجرای بیمه همگانی مردم، ایجاد پوشش بیمه ای برای داروهایی که تحت پوشش حمایت بیمه ای قرار نگرفته است. قبل و تغییر الگوی مصرف داروها و کاهش تقاضای القایی، کنترل قاچاق معکوس و رشد صادرات رسمی دارو، حمایت ویژه از داروهای مصرفی بیماران خاص و صعب العلاج.
اگرچه طیف وسیعی از کارگران، کارمندان شرکت های خصوصی، هنرمندان، روزنامه نگاران، افراد خوداشتغال مانند دستفروشان خیابانی، افراد فاقد شناسنامه و اتباع خارجی و غیره. در ایران بیمه نیستند، دولت اعلام کرد شش هزار میلیارد تومان نیاز است، افراد فاقد بیمه در قانون بودجه سال 1401 مصوب شده اند و سه دهک بالای جامعه (بیش از شش میلیون نفر) تحت پوشش سازمان بیمه سلامت هستند. رایگان، بدون نیاز به مراجعه حضوری به آنها. مردم سایر دهک ها می توانند برای ایجاد پوشش بیمه ای به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنند.
اگر به حرف های دولت ها گوش کنید، اساسا این روند صعودی قیمت دارو را رد می کنند و می گویند با طرحی به نام دارویار مصرف کننده حتی متوجه این افزایش قیمت نمی شود!
بر این اساس وزارت بهداشت اعلام کرد اتباع خارجی دارای مجوز اقامت می توانند برای ایجاد پوشش بیمه ای به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنند. شهروندان غیرمجاز نیز می توانند با ثبت مشخصات و با تایید وزارت کشور بیمه شوند. بیمه تخت و بیمه اضطراری برای افراد فاقد بیمه یا فاقد بیمه وجود دارد.
همه اینها به این معناست که داروها گران می شوند اما مابه التفاوت آن را بیمه می پردازد و در نتیجه بیماران هزینه اضافی نمی پردازند. اما این در صورتی است که بیمار بیمه باشد و نسخه ای همراه داشته باشد.
مدافعان این طرح معتقدند؛ با طرح دروار، دسترسی مردم به داروهای بهتر و قاچاق معکوس دارو با اصلاح یارانه ها کاهش می یابد و با افزایش تولید و صادرات داخلی مواجه خواهیم شد.
بار پرهزینه ای بر دوش بیمه گذاران است
به صحبت های دولت ها گوش می دهیم، آنها طوری از برنامه ها و برنامه های خود صحبت می کنند که به نظر می رسد اوضاع کاملا تحت کنترل است، اما واقعیت امر در عمل مشخص است، اما نشان از عدم شفافیت در مورد سازوکار تعهدات و مسئولیت های بیمه سلامت و نحوه نظارت بر آن وضعیت برای مسئولان چندان روشن نیست و بیم آن است که طرح دروار نتواند در این شرایط گران قیمت کمکی به مردم کند. این در حالی است که صندوق های بیمه ایران چند سالی است که با مشکلات مختلف اقتصادی مواجه هستند و بارها کارشناسان درباره ورشکستگی آن ها هشدار داده اند، اما مجلس و دولت تمام بار مالی این افزایش قیمت را بر دوش شرکت های بیمه گذاشته است. پیش از اجرای این طرح، بسیاری از داروخانه ها از عدم تعهد شرکت های بیمه در پرداخت بدهی خود گلایه داشتند و اکنون نگرانند بخشی از بار مالی افزایش قیمت داروها بر دوش آنها و اقتصاد کشور بیفتد. داروخانه آسیب خواهد دید و عمل بسته خواهد شد.
کمبود دارو در داروخانه ها
در طرف دیگر این طیف، شرکت های دارویی هستند که می گویند وضعیت آنها بحرانی است و صنعت دارو ضرر می کند. به گفته آنها تحریم ها تامین مواد اولیه را با مشکل مواجه کرده است. آنها امیدوارند منطقی کردن قیمت ها یکی از راه های جلوگیری از ضرر شرکت های دارویی باشد، در غیر این صورت کشور همچنان با کمبود دارو مواجه خواهد شد.
در روزهای اخیر علی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان کشور گفت: کمبود دارو به یک وضعیت رو به رشد تبدیل شده است، هر روز شرایط پیچیده‌تر می‌شود و فهرست کمبود داروها بحرانی‌تر می‌شود، بنابراین الان نیست. می توان داروی خاصی را مشخص کرد، از داروهای ایرانی تا کمبود بیماران خاص و وارداتی.
وی ادامه داد: اکنون داروخانه های دولتی و خصوصی با کمبود دارو مواجه هستند، تعداد داروخانه ها نیز افزایش یافته است، اما به دلیل کمبود دارو مردم از این داروخانه به آن داروخانه سرگردان هستند، داروخانه های بزرگی مانند 13 آبان، 29 فروردین، و هلال احمر هم دارو ندارند. ».
فاطمی با بیان اینکه «سیستم TITEC فراگیر شده و دیگر نمی توان گفت که قاچاق معکوس عامل کمبود دارو است» درباره دلایل این کمبود اظهار کرد: دلیل این کمبود محدود بودن تولید کارخانه های داخلی است. برای برخی از کارخانه‌های داخلی دیگر دارو تولید نمی‌کنند.»، زیرا بیشتر مواد اولیه دارو وارداتی است و واردات آنها به دلیل محدودیت منابع ارزی محدود است، از طرفی بسیاری از اقلام گران شده است، اما قیمت داروها افزایش نیافته و حمایتی از آنها صورت نگرفته است و به دلیل گرانی به دلیل گرانی تولید بسیاری از کارخانه ها نیز کاهش یافته است. از سوی دیگر واردات دارو به دلیل محدودیت ارز محدودتر شده است. منبع
بازتاب قیمت بالای دارو در شبکه های اجتماعی
این روزها بسیاری از مردم نگران گرانی مواد مخدر هستند و سرنوشت پروژه داروار را نامشخص ارزیابی می کنند. تعداد زیادی از کاربران شبکه های اجتماعی در ایران نیز به این گرانی واکنش نشان دادند.
یکی از کاربران در توییتر نوشت: «آنها افزایش قیمت چهار کالا را که عملاً به 400 کالا تبدیل شد، نامیدند: طرحی برای ترویج یارانه. تا آن زمان آنها به دلیل افزایش قیمت سایر کالاها هیچ مسئولیتی نداشتند. به مردم چشم دوختند و گفتند گران نیست. حالا گران شده و اسمش را گذاشتند: اصلاح نظام یارانه دارو.
کاربر دیگری نوشت: «هزینه دارو سر به فلک کشیده و چند برابر شده است. مثلا آموکسی سیلین 500 که 6 هزار تومان بود الان 11 هزار تومان فروخته می شود یا مثلا فنوباربیتال 100 که 19 هزار تومان بود 44 هزار و 500 تومان شد و سایر اقلام به همین ترتیب افزایش قیمت پیدا کردند. . علاوه بر این، حق فنی داروخانه نیز افزایش یافت. تا حد امکان رعایت کنید و بیمار نشوید.
کاربر دیگری خطاب به ابراهیم رئیسی نوشت: دارو و برنج و روغن و گوشت نیست که بگذریم، گاهی جان بیمار به دارو بستگی دارد، انصاف داشته باشید!!! هزینه ویزیت و روند درمان به اندازه کافی زیاد است، این شکنجه را دو برابر نکنید.»
کاربر دیگری که در یک داروخانه کار می کند، نوشت: «سیستم خراب شد و پس از مدت ها تاخیر بسیاری از مردم مجبور شدند داروهای خود را به صورت رایگان و با هزینه بالا تهیه کنند. حالا بیایید کسانی را که اساساً بیمه نیستند و اتصال به شبکه آنها را درمان نمی کند نادیده بگیریم.”
کاربر دیگری از بحث افزایش قیمت دارو دفاع کرد و نوشت: تولید دارو مانند هر فعالیت اقتصادی دیگری هزینه دارد. اگر به دستور دولت قیمت دارو در برابر تورم 40 درصدی پایین نگه داشته شود، منطق اقتصادی خود را از دست داده و در نهایت هیچکس آن را تولید نخواهد کرد. در این صورت هیچ دارویی گران یا ارزان نخواهد بود.
علیرغم صحت این استدلال در مورد گرانی دارو، تردید در قدرت و نحوه حمایت بیمه ای و البته نظارت دولت بر زنجیره تامین دارو و از سوی دیگر، تعداد زیادی از افرادی که هنوز تحت پوشش قرار نمی گیرند. بیمه، نگرانی‌ها را در مورد اجرای طرح هدفمندی یارانه دارو افزایش می‌دهد