باستان شناسان بقایای هزارتوی مصر باستان را کشف کردند. این ساختمان خارق‌العاده در زیر محل هرم معروفی قرار دارد و زمانی یکی از پربازدیدترین ساختمان‌های جهان باستان بوده است.
کلید تمدن های گذشته در ساختمان مرموز به نام هزارتوی مصری
مکان های زیادی در زیر خاک وجود دارد که اگر کشف شوند، می توانند درک ما از تاریخ را تغییر دهند. یکی از آنها دنیایی از اتاق‌ها و تونل‌های زیرزمینی است که قرن‌ها هیچ‌کس از آنها خبر نداشته است. البته هزارتوی گمشده مصر باستان در متون قدیمی و داستان های محلی مشابه ذکر شده است، اما کارشناسان آن را بیشتر یک افسانه می دانند.
هرودوت اولین مورخ یونانی نیز در کتاب خود به این معبد پرداخته و آن را برتر از تمامی بناها و آثار تمدن یونانی دانسته است. به گفته وی، هزارتو حتی از اهرام مصر باستان نیز پیشی گرفته است. به گفته هرودوت، هزارتو کمی بالاتر از دریاچه مویریس، روبروی محلی به نام شهر کروکودیل ها قرار دارد. حتی استرابون، یکی دیگر از مورخان یونانی، به این هزارتو پرداخت.
برخی در گذشته معتقد بودند که هزارتو کلید درک گذشته انسان است. به گفته آنها، در هزارتو می توانید جزئیات بی سابقه ای در مورد تمدن های ناشناخته قبلی، امپراتوری های بزرگ و فرمانروایانی که قبل از آغاز تاریخ بر زمین حکومت می کردند، بیابید.
هرم آمن مهاب سوم
طبق نوشته های هرودوت، وقتی وارد این بنای مقدس می شوید، معبدی را خواهید دید. این معبد با 40 ستون احاطه شده بود و یک سنگ به عنوان سقف بنا بود. مصری ها حتی سقف را با نقاشی های بسیار زیبایی تزئین می کردند و نشانه هایی از پادشاهان مختلف و همچنین معابد و قربانی های آنها وجود داشت.
طبق توضیحات هرودوت و دیگرانی که هزارتوی مصر باستان را از نزدیک دیدند، در قرن هفدهم یک متخصص آلمانی به نام آتاناسیوس کرچر نقشه ای از آن ارائه کرد. اگر بخواهیم گفته های قدیمی ها را بپذیریم، معبد زیرزمینی از 3000 اتاق تشکیل شده بود و همه آنها مملو از نوشته هایی به خط زیبا و نقاشی های زیبا بود. این شبکه زیرزمینی پیچیده در 100 کیلومتری قاهره قرار دارد.
با توجه به اینکه چیزی از بنا نمایان نبود، وجود آن در تردید بود. تا اینکه در سال 1800، یک مصر شناس به نام فلیندرز پتری بقایایی از آنچه که تصور می شد ستون های این بنا باشد را کشف کرد. سپس گروهی از باستان شناسان اعلام کردند که احتمالاً این هزاتو در زمان بطلمیوس سوم برای ساخت شهر شیدیت ویران شده است.
سرانجام در سال 2008 گروهی از باستان شناسان مصری و بلژیکی تصمیم گرفتند این ساختمان مرموز را پیدا کنند. آنها با استفاده از تجهیزات مدرن متوجه شدند که یک معبد زیرزمینی در نزدیکی هرم فرعون آمنهات سوم قرار دارد. یافته ها در یوتیوب و همچنین در یک کنفرانس دانشگاهی منتشر شد. اما کمی بعد، دبیرکل شورای عالی آثار باستانی مصر اعلام کرد که هرگونه ارتباط در این زمینه به دلیل مجوزهای امنیت ملی مصر ممنوع است.
مکان های احتمالی برای تونل ها
باستان شناسان دو سال منتظر بودند تا شورای عالی آثار باستانی مصر نتایج کاوش ها را منتشر کند. اما این اتفاق نیفتاد. از سوی دیگر بی توجهی مقامات مصری و وجود سطح آب زیرزمینی در این منطقه روز به روز این بنای مهم را بیشتر تهدید می کند. همچنین باعث شد که رهبر تیم، لوئیس دو کوردیه، یافته های خود را به طور عمومی در یک وب سایت اعلام کند.
ظاهراً آنچه در دهه 1800 به عنوان ستون های ساختمان پیدا شد، تنها بخشی از سقف آن بود و هنوز اسرار زیادی در هزارتوی مصر باستان وجود دارد که کاوش نشده است.
کاربردهای احتمالی ماز
به راحتی نمی توان گفت که هزارتوی مصر باستان برای چه چیزی استفاده می شده است. زیرا مورخان مختلف دلایل مختلفی برای ساخت آن آورده اند.
مقبره سلطنتی
به گفته یک مورخ یونانی به نام دیودوروس سیکولوس (قرن اول پس از میلاد)، این هزارتو به عنوان مقبره پادشاه مندس ساخته شده است. تاریخ سیسیل نمی گوید این پادشاه چه زمانی حکومت کرد. فقط می دانیم که او سال ها قبل از مینوس زندگی می کرد و هیچ دستاورد نظامی خاصی نداشت.
جوزف مک گریلی از مدرسه باستان شناسی بریتانیا در آتن معتقد است که مندس آمنهات سوم، آخرین پادشاه سلسله دوازدهم مصر است.
مکانی برای مجالس و مراسم مختلف
به نظر می رسد این بنا بسیار بیشتر از یک مقبره است و اتفاقات بیشتری در آن رخ داده است. به ویژه یادآوری می شود که بیش از 3000 اتاق با راهروهای مکرر و پله های طولانی وجود دارد. به گفته استرابون، هر یک از فرمانروایان محلی مصر با توجه به موقعیت خود در هزارتو جمع می شدند و در اتاق مناسب همراه با کاهنان قرار می گرفتند.
گاه هدف از اجتماع قربانی کردن برای خدایان بود و گاه هدف مشورت و قضاوت در امور مهم. حتی برخی آن را محل عبادت خدای خورشید می دانند.
دوازده پادشاه و خدای کروکودیل
هرودوت در کتاب دوم خود گفت که دوازده پادشاه دور هم جمع شدند و تصمیم گرفتند میراثی به جا بگذارند. این امر همچنین باعث شد که هزارتوی مصر باستان در مکان فعلی خود ساخته شود. با توجه به اینکه در این هزارتو 12 دادگاه (هر کدام برای یک پادشاه) وجود داشت، می توان این روایت را تا حدودی معتبر دانست.
هرودوت همچنین به منطقه ای به نام شهر کروکودیل ها در نزدیکی آن اشاره می کند و می گوید که یک دخمه تمساح در زیر هزارتو وجود داشت. در اساطیر مصر باستان، خدای کروکودیل سوبک نامیده می شد و به عنوان خدای قدرت، باروری و قدرت نظامی فرعون پرستش می شد. علاوه بر این، پادشاهان سلسله دوازدهم مصر نیز از سوبک به عنوان خدای حامی خود یاد می کردند.
دقیقاً مشخص نیست که داخل هزارتوی مصر باستان چیست و در گذشته دقیقاً چه خدمتی داشته است. اگرچه خوشبختانه به لطف توصیفات قدیمی و تلاش های لویی دو کوردیه مکان دقیق آن را می دانیم. امیدواریم در آینده دولت مصر اجازه تحقیقات بیشتری در این زمینه بدهد تا یکی از مهم ترین عجایب دنیای باستان برای همگان قابل مشاهده باشد.