کنوانسیون خزر و منابع / منابع بحث برانگیز ایران در دریای خزر چیست؟

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا ؛ به نقل از وبلاگ؛ هر گونه اخبار یا ادعایی درباره سهم جغرافیایی ایران یا منابع خزر همواره مورد توجه افکار عمومی و حساسیت قرار داشته است.

اردشیر دادرس، رئیس اتحادیه سیانوجی در آخرین مورد از چنین اخبار و حتی شایعاتی چند روز پیش گفته بود: «طبق توافق قبلی با روسیه، ایران حق خروج از هشت حلقه چاه بزرگ گاز در دریای خزر را دارد. که در آبهای ایران است.» ، وجود ندارد.

به گفته قاضی، تا زمانی که تراز گاز ایران مثبت و تولید متناسب با مصرف داخلی باشد، کشورمان حق برداشت از منابع گازی خزر را ندارد. رئیس اتحادیه کارگران ایران دلیل این امر را اینگونه توضیح داد: روسیه در حال حاضر 18.1 درصد از ذخایر گاز جهان را در اختیار دارد و این رقم برای ایران 17.9 درصد است. اگر ایران نیز از دریای خزر گاز استخراج کند، این رقم به 18.2 درصد و بیشتر از روسیه خواهد بود. به گفته قاضی، در قراردادهای قبلی با روسیه نباید اینگونه باشد و روسیه باید همچنان در خط مقدم باشد.

این سخنان البته به سرعت با واکنش مصرف کنندگان و بسیاری از مردم مواجه شد. واکنش هایی که ترکیبی از احساس تعجب و تحقیر است. در همین حال، بسیاری از چهره های اقتصادی درگیر در تجارت با روسیه عملاً از چنین معامله ای بی اطلاع بودند. به گزارش اقتصاد آنلاین، علاوه بر رضا پدر، نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران، هادی تیجوش تابان، رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه نیز از این توافقنامه ابراز بی اطلاعی کردند. از وجود چنین قراردادی اطلاع دارد و اظهارات ایشان بر چه سندی استوار است؟

داستان بیانیه قیمت نفت
اما به گزارش اقتصاد آنلاین، چند ماه پیش مجله تخصصی نفت پرایس در گزارشی تحلیلی از کشف اخیر سازه گازی جدید در آب های شمال ایران با احتمال 48 میلیارد بشکه نفت و 292 تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی خبر داد. (معروف به عسلویه جدید) . وی خاطرنشان کرد: با توجه به بالا بودن این ذخایر، مدعی است توافقنامه ای بین ایران و روسیه در قالب یک قرارداد استراتژیک 20 ساله وجود دارد که بر اساس آن ایران باید در فروش و انتخاب خود با روسیه هماهنگی چندانی نداشته باشد. بازارهای گاز از منظر استراتژیک، کمتر کسی شک دارد که هدف روسیه کنترل انتقال انرژی به اروپا برای منافع اقتصادی و داشتن اهرم سیاسی برای فشار بر غرب است. حتی ماجرای حمله روسیه به گرجستان نشان داده است که کرملین با آن شوخی نمی کند.

همزمان شرکت نفت خزر به عنوان کاشف و متولی گودال روباز، گزارش قیمت نفت را تکذیب کرد و روابط عمومی آن نوشت: رسانه ها با چین و روسیه به منابع هیدروکربوری جنوب خزر دسترسی نداشتند. همانطور که انتظار می رفت، مقامات به این گروه پیوستند و چنین توافقی را رد کردند.

شرکت نفت خزر در اولین اقدام با رد این ادعا، آن را مصداق نشر اکاذیب کاملاً «بی اساس» و مغایر اصل 9 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران دانست. جالب اینکه چند ماه پیش نیز درخواست مشابهی مبنی بر واگذاری سازه گازی چالوس به روس ها مطرح شد و سفیر کشورمان در روسیه در شهریورماه تاکید کرد که منافع ملی ایران مستقل است و به هیچ کشوری وابسته نیست و سیاست خارجی ما ارتباطی ندارد. به یک بلوک خاص و ما همیشه سعی کرده ایم در راستای منافع ملی عمل کنیم.

روند امتناع دیروز به دریای خزر کشیده شد و طرف روسی ادعای هشت حلقه چاه گاز را تکذیب کرد. سفارت روسیه این ادعا را رد کرد و افزود: سفارت روسیه در ایران این اختیار را دارد که این موارد را غیرواقعی و تحریک عمدی با هدف تضعیف روابط دوستانه روسیه و ایران اعلام کند.

منابع ایران در دریای خزر چیست؟
بدیهی است برای رسیدن به پاسخی قطعی به رد کامل و دقیق این گفته باید اطلاعات کافی داشت، اما شاید از منظری دیگر بتوان به پاسخی رسید تا رویکرد روشن تری به این ماجرا داشت. اکتشاف ذخایر نفت و گاز کشورمان در دریای خزر و موقعیت جغرافیایی آن شاید کلید رسیدن به این پاسخ باشد، ایران در سال 1370 موفق به کشف میدان نفتی سردار جنگل در دریای خزر شد. مزرعه ای که البته هنوز به مرحله تولید نرسیده و با توجه به اینکه جزو میادین مستقل ایران است، عجله ای برای برداشت آن وجود ندارد. لازم به ذکر است که از نظر عمق آب در منطقه جنوب خزر و همچنین نیاز به فناوری های روز و تحریم، عملا استخراج این منابع دشوارتر شده است.

همچنین احتمال وجود منابع هیدروکربوری در بخشی از دریای خزر که به ساختار زمین شناسی چالوس معروف است، برای اولین بار در خرداد ماه امسال توسط مدیر مطالعات شرکت ملی نفت ایران مطرح شد. سازه هاله به طور کامل در شمال ایران و دریای خزر قرار دارد و میدان مشترک با کشورهای دیگر نیست. سازه هالوز که پس از سازه البرز بزرگترین سازه دریای خزر است و بر اساس مطالعه برنامه راهبردی توسعه ذخایر هیدروکربنی در حوضه خزر جنوبی و همچنین نتایج عملیاتی حفاری اکتشافی چاه در حوزه دریای خزر است. میدان سردار جنگل این سازه دارای ذخایر عظیم گازی بالغ بر 120 تریلیون است. فوت مکعب گاز ایستاده است.

لازم به ذکر است که این ارقام تقریبی بوده و ممکن است پس از بررسی وجود ذخایر نفت و گاز تایید نشود. بنابراین در صورت موفقیت‌آمیز بودن مطالعه در ساختار چالوس، منابع گازی تقریباً معادل یک چهارم حجم میدان گازی پارس جنوبی در دریای خزر یافت می‌شود. این سازه را در جایگاه دهمین مخزن گاز بزرگ جهان قرار خواهد داد. از سوی دیگر این سازه ظرفیت تولیدی تقریباً معادل تولید 11 فاز پارس جنوبی در شرایط فعلی دارد.

تفاوت بین “ساختار” و “زمینه”

بنابراین وقتی صحبت از وجود «ساختار هالوز بزرگ» می شود و نه «میدان بزرگ هاله»، صرفاً به این معناست که احتمال کشف میدان گازی در سازه هاله بزرگ وجود دارد و کشف آن تعریف نشده است. . به گزارش ایرنا، حتی وجود منابع تایید نشده، ادعای ممنوعیت حفاری از هشت حلقه چاه بزرگ در این منطقه در عمل منطقی به نظر نمی رسد. و تا حدودی اینجا ترکمنستان است و روسیه عملاً هیچ مرز آبی با ما در دریای خزر ندارد که حتی این 8 حلقه چاه را می توان محل بحث برانگیز دانست.

کنوانسیون خزر و منابع متضاد

این در حالی است که بر اساس آخرین توافقی که بین کشورهای حاشیه خزر در خصوص کنوانسیون حقوقی این حوضه آبخیز صورت گرفته است، بر اساس اصول قانونی، تعریف بستر و موضوع رودخانه بین کشورهای همسایه و توافق بین این دولت ها، با در نظر گرفتن اصول و موازین حقوق بین‌الملل اجرا خواهد شد تا این کشورها بتوانند از حقوق حاکمیتی خود در بهره‌برداری از منابع زیرزمینی و سایر فعالیت‌های اقتصادی استفاده کنند. با توجه به منابعی که در مرزهای مشترک دو کشور قرار دارند، با توجه به موقعیت جغرافیایی این منبع انرژی، نحوه بهره برداری از آن در توافق دو کشور مشخص خواهد شد.

چند میدان نفتی مشترک با ترکمنستان و جمهوری آذربایجان در دریای خزر وجود دارد که مذاکرات برای بهره برداری از آنها در حال انجام است. بر اساس این کنوانسیون، «در مورد میادین نفتی که اختلاف ملکی وجود دارد، هیچ اقدامی صورت نخواهد گرفت». بنابراین در صورت عدم توافق سیاسی در این زمینه که البته مسئولان آن را تکذیب می کنند، از نظر فنی در اخبار مذاکره خبری از مذاکره با روسیه و حتی اختلاف نظر بر سر برداشت منابع خزر با مسکو نیست. بنابراین اظهارات رئیس اتحادیه در مورد LNG با واقعیت منابع ایران همخوانی ندارد.

انتهای پیام/