روز جدید : کمتر از یک سال و نیم از دولت ابراهیم رئیسی می گذرد اما مدام اخبار استعفا و اخراج از تیم اقتصادی او به گوش می رسد. روز گذشته خبر استعفای رستم قاسمی از وزارت راه و شهرسازی به گوش رسید، یک روز پس از انتشار خبر اختلاف بر سر ریاست سازمان بورس و پیش از آن نیز خبر استیضاح وزیر صنعت منتشر شد. شنیده شد.
هنوز یک سال و نیم از دولت ابراهیم رئیسی نمی گذرد اما مدام اخباری مبنی بر استعفا و برکناری از تیم اقتصادی او به گوش می رسد. روز گذشته خبر استعفای رستم قاسمی از وزارت راه و شهرسازی به گوش رسید، یک روز پس از انتشار خبر اختلاف بر سر ریاست سازمان بورس و پیش از آن نیز خبر استیضاح وزیر صنعت منتشر شد. شنیده شد. پیش از آن نیز اخباری مبنی بر تعدیل نیرو و نصب در مناطق آزاد و اداره کار به گوش می رسید و حلقه خبر حتی به معاونت اقتصادی رئیس جمهور هم رسید. هرچند این خبر تلاشی برای ترمیم تیم اقتصادی دولت رئیس جمهور تلقی می شود، اما به گفته برخی کارشناسان، بیشتر در جستجوی سهامی است که بازار آن در زمان نامناسبی داغ شده و اقتصاد کشور را آسیب پذیرتر می کند.
معاون اقتصادی رئیس جمهور در حاشیه
در اردیبهشت 1401 خبر برکناری محسن رضایی معاون اقتصادی ابراهیم رئیسی از کمیسیون اقتصادی دولت منتشر شد. قبل از انتشار این خبر در 7 فروردین 1401 عکسی از محسن رضایی روی تخت بیمارستان منتشر شد و برخی گمانه زنی ها حاکی از برکناری رضایی از کمیسیون اقتصادی دولت به دلیل بیماری بود، اما بلافاصله بعد از آن ایلانا نوشت که سعود مرتضوی معاون اجرایی رئیس جمهور با انتشار ویدئویی درباره استعفای خود و محسن رضایی از کمیسیون اقتصادی دولت توضیح داد. مرتضوی در این ویدئو گفته است «استعفا از کمیسیون اقتصادی دولت به درخواست بنده و دکتر رضایی و به دلیل مشاغل زیاد بوده است».
برکناری وزیر پرهاشی رئیسی
پس از این اتفاق اواخر خردادماه امسال بازار شایعه برکناری خجت عبدالمالکی از وزارت کار داغ شد. برخی از جریان های رسانه ای حامی حاکمیت رئیس جمهور با عناوین «نخستین عزل ریاست جمهوری» از برکناری وزیر جنجالی از دولت سیزدهم خبر دادند. عبدالمالکی که با افزایش 57 درصدی دستمزد کارگران دستاوردهای زیادی کسب کرده بود، قبل از ترک وزارت کار، با چالش های مکرر برای مجموعه کارکنان وزارت خود مواجه بود. کارکنانی که به حقوق و مزایای خود اعتراض داشتند. سرانجام پس از گذشت دو ماه از انتشار اخبار غیررسمی و شایعاتی مبنی بر برکناری عبدالمالکی، خود وی نیز از طریق توئیتر اعلام کرد که پس از 300 روز حضور در دولت سیزدهم از سمت وزیر کار کناره گیری کرده است. وی دلیل این اقدام را کمک به “افزایش هماهنگی” در دولت عنوان کرد. انتخاب عبدالمالکی به عنوان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مورد انتقاد و اعتراض بسیاری از کارشناسان اقتصادی قرار گرفت و رویکردهای وی را «غیرعلمی»، «پوپولیستی» و «ساده انگارانه» دانستند.
تغییرات در مناطق آزاد
پس از خداحافظی حجت عبدالمالکی از وزارت کار، زمزمه های اختلاف بین سعید محمد، دبیر شورای عالی مناطق آزاد، با رئیس جمهور و کابینه وی به گوش رسید و برخی رسانه ها از تصویب برکناری و جابجایی محمد خبر دادند. به عقیده بسیاری از اطرافیان رئیس جمهور و برخی از چهره های تاثیرگذار خارج از دولت، این سعید محمد نبود که قبل از حضور در شورای عالی مناطق آزاد، مانند محسن رضایی سودایی، ریاست جمهوری را بر عهده داشت، سرانجام از معاونت وزارت اقتصاد آزاد شد. روز سه شنبه 19 مهر، فرمانده سابق قرارگاه حاتم الانبیاء که از ارتش وارد بدنه دولت شده بود، نتوانست در مناطق آزاد بماند.
ابقای وزیر صنعت با مدرک ناپلئونی
بعد از محمد در آبان 1401 زمزمه های استیضاح رضا فاطمی امین وزیر صنعت به گوش می رسید و البته این دومین بار بود که زمزمه استیضاح وزیر صنعت به گوش می رسید. یک بار در اواخر خردادماه طرح استیضاح وزیر صنعت اعلام شد، اما علیرغم اینکه امضای طرح استیضاح وزیر صنعت کافی نبود، با وساطت کلیباف، رئیس مجلس و عده ای. بزرگان مجلس، رضا فاطمی امین از استیضاح آزاد و دو ماه فرصت داده شد. در اوایل آبان، فاطمی امین بار دیگر استیضاح شد. منتقدان عملکرد وی در مجلس، مدیریت نادرست صنعت خودرو، تنظیم بازار و احیای بخش معدن را مهمترین نکاتی دانستند که وزیر صنعت باید پاسخگوی آن باشد و البته پس از آن بحث تفکیک وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت داغ شد. اما فاطمی امین از استیضاح مجلس جان سالم به در برد و استیضاح وی رای نیاورد و توانست در سمت خود باقی بماند.
اختلاف بر سر ریاست بورس
نهم آبان ماه سال جاری خبر استعفای مجید عشقی رئیس سازمان بورس در رسانه های ایران منتشر شد. خبر استعفای عشقی در شرایطی مطرح شد که در هفته های گذشته بارها و بارها خبر استعفا یا برکناری عشقی مطرح شد اما هر بار تکذیب شد. افت مکرر بورس و ادامه خروج سرمایه از این بازار در رسانه ها دلیل تغییر مدیریت سازمان بورس و حتی جانشین آن مطرح شد. بر اساس اخبار منتشر شده در رسانه های ایران در صبح 9 آبان ماه، گفته می شود در جلسه شورای عالی بورس، محمد رضوانی فر، مدیرعامل سابق شستا به عنوان سرپرست جدید بورس در نظر گرفته شد. سازمان. پیش از این اعلام شده بود که احسان خاندوزی وزیر اقتصاد با استعفای مجید عشقی از ریاست سازمان بورس موافقت کرده است. اما این خبر از سوی روابط عمومی سازمان بورس تکذیب شد و اعلام شد شورای عالی بورس با استعفای عشقی موافقت نکرده و وی در سمت خود باقی ماند.
خداحافظ رستم قاسمی
نفر بعدی تیم اقتصادی به نام رستم قاسمی آورده شد. ابراهیم رئیسی وزیر راه و شهرسازی که ماه ها شایعه برکناری وی بود، با هر خبر بازار به شایعات و گمانه زنی ها دامن می زد. یک بار خبر بیماری صعب العلاج رستم قاسمی در رسانه ها منتشر شد و بار دیگر اتهام فساد مالی مشاور عالی و بازرس ویژه وی به گوش رسید. خبرهایی حاکی از آن است که رستم قاسمی بازرس ویژه در حین دریافت رشوه دستگیر شده است. پس از این اتفاق عکس های شخصی وزیر راه و شهرسازی منتشر شد و فیلم هایی به جشن غیرعادی خانواده وی نسبت داده شد. به عقیده بسیاری، این سلسله اخبار حکایت از پایان کار رستم قاسمی و عزم برکناری او دارد. سرانجام روز گذشته ایسنا نوشت که رئیس جمهور با استعفای رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی موافقت کرده است. شایعه خروج وی از ساختمان این وزارتخانه چند هفته ای است که بر فعالیت های عمرانی و حمل و نقلی کشور سایه افکنده است. این رسانه دلیل موافقت با استعفای وی را تشدید بیماری قاسمی و منصوب شدن شهریار افندی زاده به سمت وزیر موقت عنوان کرد. البته این رسانه به عملکرد ناموفق رستم قاسمی در پیشبرد طرح نهضت ملی مسکن نیز اشاره می کند. طرحی که بر اساس آن ابراهیم رئیسی در چهار سال دولت خود قول ساخت چهار میلیون واحد مسکونی برای مستضعفان را داده بود و اکنون که عمر دولت رئیسی به نصف رسیده است، حتی یک واحد نیز تحویل داده نشده است.
سهامداری به جای شایسته سالاری
تغییرات مکرر در تیم اقتصادی دولت نیز در شرایطی که ایران یکی از سخت ترین دوران اقتصادی خود را پشت سر می گذارد، در مدت کوتاهی رخ می دهد. ایران هم اکنون به عنوان یکی از 10 کشور دارای بالاترین نرخ تورم و یکی از هشت کشور دارای بالاترین نرخ فقر در فهرست فهرست شده است. علاوه بر این، تحریم‌های اقتصادی تشدید شده‌اند و چشم‌انداز مذاکرات برای احیای برجام بدتر از همیشه به نظر می‌رسد. در این شرایط ابراهیم رئیسی مدیرانی را به تیم اقتصادی دولت دعوت کرد که بارها مورد انتقاد کارشناسان قرار گرفت و حالا به نظر می رسد رئیسی حتی در ظاهر به دنبال ترمیم تیم اقتصادی خود است. مهدی پازوکی، اقتصاددان، تلاش برای بازسازی کابینه را نمایشی می داند و به شارک می گوید که رئیس جمهور حتی از مدیران اصولگرا در کابینه خود استفاده نکرده است. مدیرانی که از نگاه او زیر سطح کابینه محمود احمدی نژاد هستند و توانایی نجات اقتصاد ایران در بحران را ندارند. این کارشناس اقتصادی تاکید می کند: تقسیم پست های اقتصادی در کابینه دولت بیشتر به دنبال سهام داری است تا انتصاب مدیران توانمند برای جلوگیری از فروپاشی اقتصاد. به گفته پازوکی، نمونه ای از این اظهارات، تغییر انتصاب حجت عبدالمالکی به عنوان دبیر شورای عالی مناطق آزاد یا صولت مرتضوی است که به وزارت کار منتقل شد. پازوکی می گوید دولت فردی را به عنوان دبیر شورای عالی مناطق آزاد منصوب کرده که اعتقادی به اقتصاد رقابتی و اقتصاد آزاد ندارد و اقتصاد رقابتی را اقتصاد غربی می داند! پس چگونه ممکن است فردی که تفکرش 180 درجه با فلسفه وجودی مناطق آزاد متفاوت است، بتواند در بالاترین صندلی خود بنشیند؟
وی تاکید می کند که از این دست انتصابات در سازمان برنامه و بودجه یا وزارت اقتصاد زیاد است و مناصب مدیران اقتصادی را افرادی اشغال می کنند که بسیاری از مفاهیم دانشگاهی اقتصاد را درک نمی کنند!
این کارشناس اقتصادی در ادامه توضیح می دهد که بسیاری از روسای اقتصادی کابینه نه توانایی اداره نهادهای برتر اقتصاد را دارند و نه دولت در این شرایط وخیم اقتصادی به فکر کاهش هزینه ها است و موارد زیادی وجود دارد که روسای اقتصادی دولت خانه های آنها را اجاره کرده و در ادارات دولتی خانه های سازمانی مستقر شده اند! در این بین دولت می تواند با فروش این املاک کسری بودجه خود را جبران کند.