روز جدید سهراب علمداری در یادداشتی درباره دیپلماسی ایرانی می نویسد: تلقی و انتظارات راهبردی طرف های مذاکره کننده در وین امروز ساده است و آنچه این رویکردهای ساده را در چهارراه منافع ملی متحد خواهد کرد، نگاه متعادل و بین المللی گرایی جدید و تعامل هوشمندانه است. ایران باید از ساختارهای قدرت ملی برای کاهش تهدیدات در فضای امنیتی، ادامه همکاری‌های اقتصادی و در نهایت تامین منافع ملی استفاده کند.
نقش مذاکرات راهبردی چندجانبه با قدرت های بزرگ در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را می توان بخشی از انترناسیونالیسم استراتژیک ایران توصیف و تحلیل کرد. انترناسیونالیسم یکی از ابزارهای تعامل هوشمندانه، چندجانبه گرایی و حفظ منافع کلان ملی است.
مذاکرات بر سر توافق هسته ای در جولای 2015 منجر به توافق بر سر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) شد. اما با خروج دولت دونالد ترامپ در 18 اردیبهشت 1396، آمریکا رسما از برجام خارج شد و بازگشت تحریم ها را مانند گذشته اعلام کرد. این پایان کار نبود و با روی کار آمدن جو بایدن دموکرات، مذاکرات برای احیای برجام از اوایل سال 2021 آغاز شد و پس از شش دور مذاکره، از سرگیری مذاکرات به دولت سیزدهم واگذار شد. مذاکرات برای احیای برجام از 29 دسامبر در وین در سطح معاونان وزیر خارجه آغاز شده است و هشتمین دور مذاکرات این بار بدون حضور مستقیم آمریکا و با گروه 1+5 همچنان ادامه دارد.
اگرچه شش دور مذاکرات فشرده سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وقت دولت روحانی، توانست چارچوب مشخصی برای مذاکرات احیای برجام ایجاد کند، اما با روی کار آمدن دولت جدید در ایران و تغییر استراتژی مذاکرات، این دور از مذاکرات بازگشت به نقطه صفر شروع در واقع در این دور از مذاکرات، درک عوامل خارجی ایران بر این اساس بود که حداکثر مسیر و اهداف را می‌توان در راستای منافع ملی دانست، اما واکنش‌های حداکثری کشورهای 1+4 این ابزار تاکتیکی ایران را محدود کرد. و عمدتا دو طرفه در وین سرعت آنها کاهش یافت.
باید تاکید کرد که مدل تفاهم و مذاکرات و اهداف راهبردی شش کشور در برجام متفاوت، متنوع و حتی می توان گفت دور از یکدیگر شکل گرفته اند و اگر بی اعتمادی مزمن را نیز به آن اضافه کنیم. ما به محیطی با پیچیدگی خواهیم رسید که چشم انداز روشنی را ارائه می دهد.
در این زمینه می توان مذاکرات برای احیای برجام را مذاکرات راهبردی با مولفه های جدید قدرت و در عین حال نقطه صفر مذاکرات دانست که احیای آن بدون ترمیم ساختارهای قدرت و ایجاد توازن راهبردی امکان پذیر نخواهد بود. .
در همین حال، نقش مذاکره‌کننده ارشد روسیه، سرگئی اولیانوف و انریکه مورا به‌عنوان هماهنگ‌کننده‌های کمیسیون مشترک شورای امنیت سازمان ملل به طور فزاینده‌ای مهم می‌شود. اولیانوف به تعبیری به عنوان یک میانجی در مذاکرات تلاش کرد دیدگاه ها و رویکردهای ایران و آمریکا را در کنار هم قرار دهد. روس‌ها که پس از دهه‌ها تلاش توانستند پایه‌های دیپلماسی مدرن روسیه را در خاورمیانه بنا کنند، اکنون با استفاده از این زیرساخت، به عنوان یک میانجی دیپلماتیک در برجام، نقطه اتصال منافع مثلثی ایالات متحده را جستجو می‌کنند. کشورها، ایران و اروپا. بودن.
اما اروپایی ها که قبلاً به عنوان یک تروئیکا نقش مؤثرتری در مذاکرات ترویکا داشتند، در حال تغییر سطح سیاست داخلی هستند.او پلیس بدی را بازی کرد.
به علاوه، اگر به مذاکرات احیای برجام در وین دقت کنیم، به نظر می رسد که مذاکرات در مسیر درست و پیش رونده و پشت برخی رویکردهای متناقض ایران، 1+5 و آمریکا پیش می رود. متن واحد به گونه ای آغاز و حتی به پایان می رسد که الگوی رفتاری دولت بایدن و سکوت قوه مجریه تحت فشار تحریم ها در عمل نشان می دهد که ایران و 1+5 بر سر اقدامات اعلامی و اجرایی به توافقی موقت دست یافته اند. توافق راه رسیدن به توافقنامه اجرایی گام به گام است. این نانوشته خواهد بود که در برخی مواقع شرایط اعلام رسمی را ایجاد کند.
در نهایت می توان تاکید کرد که تلقی و انتظارات راهبردی طرفین در مذاکرات وین امروز ساده است و آنچه این رویکردهای ساده را به تلاقی منافع ملی خواهد رساند، نگاه متوازن و رویکرد جدید بین المللی گرایی و تعامل هوشمندانه ایران است. کار استفاده از ساختارهای قدرت ملی برای کاهش تهدیدات امنیتی، ادامه تعامل اقتصادی و در نهایت حفظ منافع ملی است.