اگرچه پس از اتفاقات اخیر برخی از مقامات عالی رتبه کشور با انتقاد از برخوردهای تند و خودسرانه با دانشجویان و معلمان تاکید کردند که چنین حوادثی تکرار نمی شود، اما بررسی ها نشان می دهد که همچنان از داخل دانشگاه ها فشار بر دانشجویان و معلمان وجود دارد. .
بررسی‌ها نشان می‌دهد یکی از دانشگاه‌های کشور در تماس با دانشجویانی که در روزهای اخیر در تجمعات داخل دانشگاه حضور داشتند به آنها هشدار داده است که در صورت تکرار این رفتار از دسترسی به خدمات آموزشی محروم می‌شوند. نکته قابل تامل ماجرا از لحظه ای شروع می شود که این دانشگاه معروف پایتخت با والدین دانش آموزان تماس گرفت و به آنها توصیه کرد که از برگزاری تجمعی در داخل دانشگاه توسط فرزندانشان جلوگیری کنند.
البته محدودیت ها و حتی تهدید به محرومیت در فضای آموزشی محدود به دانش آموزان و توسط دولت خاصی نیست. همچنین اساتید دانشگاه نیز در مقاطع مختلف با این محدودیت ها مواجه بوده اند که آخرین آن اخراج صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران بود.
صادق زیباکلام اوایل هفته جاری تاکید کرد که با نظر مستقیم «حفاظت» دانشگاه تهران و علی‌رغم موافقت کارکنان معاونت علوم سیاسی و حتی «تحولات سیاسی و اجتماعی دوران پهلوی» از ورود وی به دانشگاه منع شده است. به طور ناگهانی به استاد دیگری منتقل شده است
وی در این خصوص گفت: دانشگاه تهران و دولتمردان نسبت به ایشان برخوردی کاملاً دوسوگرا دارند و در شرایط بحرانی کشور همواره از وی می خواهند که به عنوان یک شخصیت علمی در طوفان فکری درون دانشگاهی نظرات و تصمیمات خود را بیان کند، اما در مورد موضوع آموزش اجازه حضور در کلاس درس را نمی دهند.
روابط شخصی با اساتید دانشگاه و حتی اخراج و محرومیت از تدریس آنها سابقه طولانی دارد و در یکی دیگر از این موارد بیژن عبدالکریمی، یکی از فیلسوفان عصر جدید، دامن به دست گرفت.
شهریور ماه سال گذشته بیژن عبدالکریمی، دانشیار گروه فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال حکم اخراج خود را دریافت کرد تا دیگر نتواند به عنوان استاد در محیط آموزشی حاضر شود. اما این مشکل پس از مدتی حل شد و این استاد نامی توانست به تدریس خود ادامه دهد و حتی در چند روز اخیر در جمع دانشجویان معترض دانشگاه علامه طباطبایی قرار گرفت و پشت سخنان آنان ایستاد.
برخورد با اساتید منتقد در دانشگاه های کشور به اخراج و ممنوعیت تدریس محدود نمی شود. یک استاد دانشگاه که نخواست نامش در رسانه ها منتشر شود، در این باره گفت: گاهی استاد برجسته ای که نظراتی علیه رئیس دانشگاه یا بخشی از دولت دارد، چندین سال در سطح «دستیار» و برای مدت نامعلومی باقی می ماند. دلایلی که روند «پروفسور کامل» به تعویق افتاد. در برخی موارد در حکم این اساتید عبارت «کارمند آزمایشی» نیز آمده بود.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: حتی در برخی از دانشگاه ها اساتید به دو سطح «الف» و «ب» تقسیم می شوند و اساتیدی که زبان انتقادی دارند حقوق و مزایای کمتری دریافت می کنند و در دسته دوم قرار می گیرند.
وی همچنین با اشاره به سختی‌های پیش روی یک استاد دانشگاه می‌گوید: استاد منتقد با این واقعیت مواجه می‌شود که یا باید «فدیه» شود یا به میل خود درخواست «بازنشستگی» کند یا زیر بار «البته» باشد. وی حتی پس از اخراج نیز دیگر بیمه و دستمزد دریافت نمی کند و باید در شرایط بد اقتصادی فعلی به عنوان کارگر با توقیف محاکم عمومی و از طریق سازمان تامین اجتماعی مطالبات خود را پیگیری کند زیرا «دیوان عدالت اداری نیز شکایت چنین معلمانی را نمی پذیرد.
متاسفانه لیست اساتید اخراج شده و محروم از تدریس در سال های اخیر رو به افزایش بوده و دولت های مختلف و همچنین افراد برجسته ای مانند; «محمد فادلی» استاد جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی، «آرش اباذری» استاد فلسفه دانشگاه صنعتی شریف، «رضا قاضی ساعدی» عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد و رضا امیدی استاد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران نیز از جمله این موارد بودند. آنان که طعم «اخراج» را چشیده اند و در این سال ها طعم «تعلیق» را چشیده اند.
اما بازخوانی ماجرا با اخراج یکی دیگر از اساتید برجسته به نوعی با اتفاقات جاری کشور مرتبط است. مهدی مطهرنیا، پژوهشگر سیاسی و اجتماعی پیشرو و استاد برجسته علوم سیاسی دانشگاه آزاد واحد قم، چند ماه پس از برکناری از کار برکنار شد.
مطهرنیا سال گذشته در حاشیه نشستی به خبرنگار ما گفت: از زمانی که سید محمد صالح هاشمی گلپایگانی با حکم محمدمهدی طهرانچی به عنوان سرپرست مرکز جذب و امور اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد منصوب شد، اسامی چند نفر از اساتید از جمله اینجانب (مهدی مطهرنیا) اعلام شد. در لیست اخراج قرارداد.
مطهرنیا در آن زمان تاکید کرد: هاشمی گلپایقانی در گزارش خود اعلام کرد که مطهرنیا معتقد است عبارت «باسمیله رحمان الرحیم» نباید روی تخته کلاس در کلاس باشد و حتی اعتقاداتی خلاف اسلام دارد!
این آینده پژوه گفت: البته فشارها باعث شد این مرد از دانشگاه آزاد برود اما همین رفتار و نحوه کار با اساتید ادامه پیدا کرد و توسط رئیس این دانشگاه پیگیری شد.