۱۱ روز از قطعی اینترنت در ایران می گذرد و در این مدت حداقل ۱۱ هزار میلیارد تومان زیان اقتصادی به کشور وارد شده است. رقمی برابر با کل درآمد نفتی دولت. کسب و کار بیش از یک میلیون نفر در معرض خطر است، اما وزیر جدید ارتباطات قول داده است که زیرساخت تجارت مجازی را توسعه دهد. از دولت دوازدهم زمزمه هایی مبنی بر اینترنت ملی، راه اندازی پیام رسان های داخلی و ایجاد شبکه اجتماعی مشابه اینستاگرام به گوش می رسد. علاوه بر این، منابع مالی زیادی صرف ساخت رقبای داخلی شد، اما همین امروز وزیر ارتباطات قول داد که زیرساخت‌ها را برای عملکرد کسب‌وکارهای مجازی توسعه دهد.
وعده ای که از یک طرف آب پاکی را به دست منتظران رفع فیلتر می ریزد و می تواند به معنای فیلتر دائمی اینستاگرام باشد. و از طرفی نشان می دهد که شرکت هایی که در اینستاگرام و واتس اپ فعالیت می کنند حتی نمی توانند روی سرویس های داخلی فعالیت کنند. چون وزیر خط همچنان در حال توسعه زیرساخت ها است!
این دومین بار در هفته گذشته است که وزیر ارتباطات اظهاراتی می کند که می تواند رنگ فیلتر دائمی برخی سرویس های اینترنتی در ایران را داشته باشد. طرفداران اینترنت داخلی و فیلترینگ به موفقیت چین در این زمینه اشاره می کنند و وعده می دهند که اینترنت ملی موثر است. اما تجربه سه بار فیلترینگ اینترنت در اعتراضات (روز 96، آبان 98 و مهر 1401) نشان می دهد که دولت تنها در فیلترینگ اینترنت و قطع شبکه های اجتماعی موثر است نه در جایگزینی این سرویس ها.
این در حالی است که کسب و کارهای مجازی زیان عجیبی را از قطع اینترنت متحمل شده اند و چشم انداز روشنی برای آینده کسب و کار خود ندارند. چون نمی‌دانند چه زمانی اینترنت وصل می‌شود و نمی‌دانند که شبکه اجتماعی و پیام‌هایی مانند واتس‌اپ و اینستاگرام بدون فیلتر خواهند بود یا خیر.
از دست دادن قطعی اینترنت معادل درآمد نفتی است
9 شهریور بود که اینترنت ایران قطع شد. نت بلاکز اعلام کرد قطعی اینترنت در ایران باعث زیان اقتصادی یک و نیم میلیون دلاری در ساعت معادل 45 میلیارد تومان می شود. یعنی روزانه حدود هزار میلیارد تومان و در مجموع برای این 11 روز رقمی معادل 11 هزار میلیارد دلار است که برای اندازه این ضرر کافی است بدانیم درآمد نفتی ایران در سال گذشته حدود 10 هزار بوده است. میلیارد تومان. این رقم به این معناست که قطعی اینترنت به اندازه درآمد یک سال نفت برای اقتصاد ایران هزینه داشته است.
دولت در مقابل اشتغال مجازی
این وضعیت جدا از زیان های اقتصادی مستقیم می تواند بر اشتغال بسیاری از افراد نیز تأثیر بگذارد. بر اساس برخی گزارش ها، تنها در اینستاگرام یک میلیون شغل ایجاد شده است. با این حال دبیر اتحادیه مشاغل فضای مجازی در گفتگو با تجارت نیوز از آماری عجیب خبر داد. وی گفت: معیشت 10 میلیون نفر در حال حاضر وابسته به فضای مجازی است. اما در حال حاضر قطعی اینترنت روی اشتغال و معیشت این قشر تاثیر گذاشته و این گروه حتی نمی دانند آیا اینترنت دوباره وصل می شود و فیلترینگ رفع می شود یا خیر. در این شرایط یک میلیون شغل در خطر است.
آن هم برای اقتصادی که برای یک دهه رشد اقتصادی نزدیک به صفر داشته و نتوانسته هیچ شغلی برای مردم ایجاد کند. یعنی در دهه 90 دولت در کار اولیه خود یعنی ایجاد اشتغال ناکام ماند و اکنون که عده ای در بستر فضای مجازی موفق به ایجاد شغل برای خود شده اند، به نابودی آن مشاغل نزدیک می شوند.
از همه جالبتر اظهارات وزیر ارتباطات است. وی از کسب و کارها خواست در فضای مجازی محلی فعالیت کنند. از سوی دیگر وی اذعان داشت که نمی توان در بازار داخلی کار کرد و قول توسعه زیرساخت ها را داد. تنها سوالی که وزیر به آن پاسخ نداد این بود که کسب و کارهای اینترنتی تا زمانی که زیرساخت ها آماده شود چه باید بکنند.