انتخاب معصومه آباد به عنوان سفیر جدید ایران در فنلاند سر و صدای زیادی به پا کرد. معصومه آباد، فارغ التحصیل رشته مامایی، رئیس سابق زایشگاه بیمارستان نجمیه و عضو سابق شورای شهر تهران، با وجود نداشتن تجربه در امور دیپلماتیک برای این سمت انتخاب شد.
روز گذشته خبر انتصاب معصومه آباد به عنوان سفیر جدید ایران در فنلاند به پیشنهاد وزیر امور خارجه و موافقت رئیس جمهور منتشر شد. وی در آینده نزدیک به عنوان معاون فروزنده ودیتی به هلسینکی پایتخت فنلاند می رود و مسئولیت سفارت ایران در آن کشور را بر عهده می گیرد.
وی پنجمین سفیر زن پس از پیروزی انقلاب اسلامی است. مرضیه افخم سفیر سابق ایران در مالزی، افسانا نادی پور سفیر ایران در دانمارک، فروزنده وادیتی سفیر ایران در فنلاند و حمیرا ریگی سفیر ایران در برونئی، سفیران زن ایران پس از انقلاب هستند.
البته معصومه آباد تنها سفیر دولت ابراهیم رئیسی نیست که بدون داشتن تجربه و تخصص کافی برای این سمت انتخاب شده است. محسن بختیار که به تازگی در پکن اعتبارنامه خود را دریافت کرده، تنها سابقه حضور در وزارت نیرو را دارد.
مدتی در دانشگاه لندن جنین شناسی خواند اما پس از مدتی آن رشته را رها کرد و به ایران بازگشت و در دانشگاه شهید بهشتی دکترای بهداشت باروری گرفت.
پس از پایان جنگ، مدتی مسئولیت بخش زنان و زایمان را در بیمارستان نایمیه بر عهده داشتم که در این مدت همسرم در شرکت نفت مشغول به کار بود و برای مأموریت به انگلستان رفت. وقتی ایشان رفت من اول نرفتم یعنی 6 ماهه رفته بود و گفتم میری و برمیگردی به ما سر بزن تا با بچه ها ایران باشم. اما بعد دیدم نمی توانم تنها باشم، با 3 تا دختر کوچولو برایم سخت بود، من هم کار می کردم و دیدم سخت است، به آنها گفتم من هم می آیم. بعد از 6 ماه من هم به آنجا رفتم. فعالیت های اجتماعی داشتم، اقامت در آنجا برایم سخت بود. من آنجا برای ادامه تحصیل بورسیه گرفتم، یکی دو سال گذشت و کارت ارزی ام نیامد و گفتند بورسیه شما لغو شده و بورسیه دانشگاه بقیه الله باطل شده است. چند بار رفتم و رفتم و دیدم فایده نداره ارزم رو به محلی تغییر دادم. وارد شدم، در آزمون دکتری شرکت کردم و در امتحان قبول شدم، بنابراین به باروری در دانشگاه شهید بهشتی رفتم.
معصومه آباد در گفت و گو با خبرگزاری تسنیم در سال 1400 گفت که 2370 نوزاد را به عنوان ماما به دنیا آورده است.
آباد یکی از زنان جانباز و اسرای جنگ ایران و عراق است که خاطرات دوران اسارت خود را در کتاب من زنده ام منتشر کرده است.
در سن 17 سالگی با شروع جنگ تحمیلی به عضویت هلال احمر درآمد و 33 روز بعد یعنی . در سال 59 هنگام امدادرسانی به مجروحان در جاده ماهشهر به آبادان مجروح و جانباز شد و به اسارت نیروهای بعثی درآمد. بعثی ها ابتدا او را به اردوگاه مرزی تنومه و سپس به زندان های اطلاعات الرشید و اندکی بعد به اردوگاه های موصل و الانبار منتقل کردند. سرانجام 40 ماه بعد در سال 62 آزاد شد و به کشور بازگشت.
از سوابق اجرایی وی می توان به عضویت دوره های سوم و چهارم شورای شهر تهران (1392-1388 و 1396-1392)، رئیس درمانگاه مستضعفان درون مرزی (1367-1366)، رئیس اداره زنان و زایمان اشاره کرد. بیمارستان نجمی (1377-1375) کارمند موسسه فرهنگی بروج و مشاور مدیر کل شهرداری تهران بیان کرد.
وی در سومین دوره شورای شهر تهران با لیستی از شهرک نشینان وارد شورای شهر تهران شد و به عنوان یکی از حامیان و همراهان محمدبکر کلیباف در این شورا شناخته شد.
نام معصومه آباد در فهرست معروف املاک نجومی بود.
سید صفر صالحی همسر معصومه آباد هم اکنون مدیر انتشارات بروج است.
معصومه آباد در سال 1376 به عنوان مهمان در برنامه تلویزیونی ماه عسل شرکت کرد و ماجرای اسارت خود را تعریف کرد.
در سال 1374 پس از بیماری معصومه آباد، سید حسن قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت وقت برای عیادت وی به آباد رفت.
واکنش ها به انتخاب معصومه آباد به عنوان سفیر فنلاند
جلال ساداتیان، دیپلمات بازنشسته در گفت و گو با پایگاه خبری «انتخ» در خصوص انتصابات دولت ابراهیم رئیسی بدون توجه به تجربه مردم، در خصوص انتصاب معصومه آباد به عنوان سفیر ایران در فنلاند، اظهار داشت: انتصابات دولت ابراهیم رئیسی بدون توجه به تجربیات مردم انجام شده است.
اکثر انتصابات دولتی رئیس جمهور را ببینید، آن وقت می توانید به راحتی درباره این شخص قضاوت کنید. دولت رئیس جمهور به سرعت در حال تغییر سفرا و دیپلمات ها است، اما سوابق این افراد مشخص نیست. افراد زیادی سال هاست که از دانشکده MFA فارغ التحصیل شده اند، اما چند نفر از آنها استفاده شده است؟ آیا همه انتصابات دولتی درست است؟ حالا به وزرا و نمایندگان مجلس نگاه کنید، آیا اکثر این افراد در این سمت ها هستند؟
ساداتیان درباره پروتکل فنی انتخاب سفیر نیز گفت:
باید پروتکلی برای انتخاب سفیر وجود داشته باشد. سفیر باید تاریخ و فن مصاحبه و گفتگو را بداند، فردی که برای پست سفیر انتخاب می شود باید جغرافیا و زبان را بداند و منطقه ای را که در آن منصوب شده است به خوبی بشناسد. شاید زبان بعضی از مناطق مثل چین سخت باشد و باید مترجم همراهش داشته باشید، اما به طور کلی باید از آن منطقه اطلاع داشته باشد. من کاری به آن شخص ندارم، اما برای سفیر شدن باید غذاها را با هم بخواهند. اگر فردی در جایی منصوب شد، باید حوزه های کلی اقتصاد، امنیت، سیاست و فرهنگ ایران و این کشور را بشناسد. حالا ببینید چند درصد از سفرا چنین شرایطی دارند؟
معصومه آباد کیست؟
فریدون مجلسی، دیپلمات پیشکسوت و تحلیلگر مسائل بین الملل در واکنش به خبر انتصاب معصومه آباد به سایت ایران آبزرور درباره لزوم آشنایی سفرا با روابط دیپلماتیک و زبان گفت وگو کرد.
در نهایت، وقتی دایره را کوچکتر و کوچکتر می کنند، کسی باقی نمی ماند که در اندام های مختلف بگذارد. در سطوح خرد آنها متخصص هستند، اما موارد فوق باید به دایره باریکی از ارزش‌ها تعلق داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد:
اما نکته دیگری هم وجود دارد و آن اینکه ایران در عرصه بین المللی حضوری ندارد تا یک دیپلمات حرفه ای را به ماموریت بفرستد تا سرمایه گذاران را متقاعد کند در فنلاند سرمایه گذاری کنند، از آنها حمایت بخواهند، تجارت با ایران را توسعه دهند، در سیاست حمایت و حمایت آنها را جلب کنند. متقابلا.
این دیپلمات سابق به طعنه گفت:
سفارتخانه ها یادگاری از گذشته است که خرج شده و خانه خریده است و اگر کسی در آن خانه ها زندگی نکند، تخریب می شود. پس بهتر است زن در آنجا زندگی کند، ذائقه بیشتری خواهد داشت و اگر مهمانی های خصوصی در بین مسلمانان شهر باشد، می تواند غذاهای مناسب تری تهیه کند. نمی دانم ولادت اسلامی و غیر اسلامی داریم، اما اگر داشته باشیم، می توانند به عنوان قابله به مؤمنان آنجا کمک کنند.
مجلسی همچنین گفت:
فنلاند جنگل ها و دریاچه های زیبایی هم دارد که اگر استعداد نقاشی داشته باشند می توانند نقاشی هم کنند. همچنین سیستم آموزشی خوبی وجود دارد که می توانند بروند و برای تربیت بهتر دانش آموزان در ایران توصیه کنند و اگر از نظر فرهنگی توهین آمیز تلقی نشود این مسائل خیلی خوب می شود. پس سوال سوزی نیست، نفرستادند، کی بفرستند؟ مخصوصا الان که مشکلات زن و زندگی آزاد هم مطرح است. حداقل زنی را به عنوان سفیر انتخاب کردند که خوشبختانه تحصیلات عالی دارد و مدعی بزرگ شدن در یک خانواده کارگری نیست. آنها دانش دارند و دوره هایی را در مناطق محلی گذرانده اند. به نظر من جای انتقادی نیست و فرقی نمی کند چه کسانی را بفرستند، چه مدعی از خانواده کارگری باشد و چه غیر کارگری.
معصومه آباد کیست؟
جاوید قربانوگلی، مدیرکل آفریقای وزارت امور خارجه و سفیر ایران در آفریقای جنوبی نیز در گفت و گو با همیهان درباره مضرات انتصاب چهره هایی که فاقد تجربه و دانش کافی در حوزه دیپلماسی هستند، اما اخیراً ردای سفیر را بر تن کرده اند، می گوید:
دیپلماسی مانند سایر حرفه ها یک حرفه است و فردی که برای آن انتخاب می شود باید دانش، تجربه و تخصص لازم و همچنین ویژگی های منحصر به فرد آن را داشته باشد زیرا سفیر نماینده یک دولت و یک ملت است. مثلاً یک سفیر باید به یک یا دو زبان بین المللی مسلط باشد.
او ادامه داد
این حق رئیس جمهور است که سفیر را انتخاب کند، او می تواند هرکس را که می خواهد انتخاب کند، همیشه اولویت باید کسانی باشد که در فضای وزارت خارجه بوده اند و با چالش های دیپلماسی آشنا هستند. اما اگر رئیس جمهور یا وزیر امور خارجه به دنبال فردی خارج از وزارت خارجه است، حداقل باید این دو ویژگی را داشته باشد. به گفته قربانوگلی، کشورها پایتخت های خود را برای اعزام سفیر رتبه بندی می کنند، یعنی برخی کشورها مانند آمریکا، انگلیس و …. بسیار مهم هستند و باید افراد توانمندتر با سابقه طولانی تر انتخاب شوند. همچنین در دسته دوم کشورهایی قرار می گیرند که با توجه به وضعیتشان باید برای آنها سفیر انتخاب شود. در مورد انتخاب سفیران کشورهای همسایه نیز به دلیل اهمیت مرزها و تامین امنیت باید از دیپلمات های قوی تری استفاده کرد. این موضوع در انتخاب سفرا برای کشورهایی که حوزه نفوذ تمدنی، فرهنگی و تاریخی دارند باید افرادی باشند که علاوه بر داشتن تجربه دیپلماسی، دانش تاریخ و ادبیات نیز داشته باشند.
قربانوگلی با بیان اینکه جای تعجب است که دیپلمات منتخب چین هیچ تجربه ای در زمینه دیپلماسی نداشته است، تصریح کرد:
شاید این فرد در زمینه های دیگر تجربه کافی داشته باشد اما در این زمینه فقط شرط لازم را دارد و کافی نیست. البته مشکلات از دوره احمدی نژاد شروع شد و ادامه دارد. اگرچه دولت روحانی تلاش کرد این رویه غلط را اصلاح کند اما موفق نشد. متأسفانه وزارت امور خارجه برون سپاری شده و انگار یک شرکت سهامی است و همه سهم خود را دارند. این بزرگترین ضربه را به کشور وارد می کند زیرا دیپلماسی پنجره کشور و خط مقدم کشور با سایر کشورها است و دیپلماسی امنیت و نفوذ را برای کشور به ارمغان می آورد و اگر فردی غیرمتخصص برای آن انتخاب شود همه فرصت ها از دست می رود.