روز جدید آیا دسترسی به اینترنت برای اساتید دانشگاه و کسب و کار باز خواهد شد یا طرح مجلس برای بازگشت به طرح ماهواره ای ناموفق برای اساتید دانشگاه و…؟
از ابتدای سال جاری خبر راه‌اندازی شبکه فیلترشده توسط مقامات دولتی و قضایی تایید شد و از آن زمان تاکنون واتس‌اپ و اینستاگرام فیلتر نشده و محدودیت‌ها با اختلال مواجه نشده است. معاون وزیر ارتباطات و دادستان کل کشور در آن زمان گفته بود: «یوتیوب و برخی سایت‌های دیگر بدون فیلتر می‌شوند و این امر برای برخی گروه‌ها مانند خبرنگاران، اساتید دانشگاه و دانشجویان معافیت دارد.» در این شرایط محمدجعفر اعلام کرد. منتظری، دادستان کل کشور خاطرنشان کرد: البته ما چندین ماه است که این موضوع را تایید کرده ایم، دستگاه ها باید به صورت موردی نیاز خود را اعلام کنند تا به محض رسیدن نیاز به گروه محل کار، کارهای لازم را می توان در دبیرخانه انجام داد. به همین دلیل ما این آمادگی را داشتیم، ما هم پیگیری کردیم، به وزارتخانه ها و ارگان های مربوطه هم نامه زدیم، کار انجام شده، آماده سازی انجام شده است، اما دستگاه ها یک مقدار تاخیر در کار دارند».
پیش از این یکی از مقامات ارشد وزارت ارتباطات از رفع فیلتر محدودکننده یوتیوب خبر داده بود. سجاد بنابی گفت: کارگروه تعیین مصادیق کیفری تصمیم گرفته است فیلتر برخی سایت ها از جمله یوتیوب را برای افرادی مانند خبرنگاران، اساتید و دانشجویان حذف کند. در حال حاضر مشخص نیست که چه کانال هایی غیر از یوتیوب احتمالا برای گروه های خاصی فیلتر نمی شوند، اما از سال 2016 فیلترینگ تلگرام در ایران انتقادات زیادی را به دنبال داشته است. اواخر سال گذشته مشخص شد که تلگرام با وجود فیلتر بودن پرکاربردترین پیام رسان ایرانیان است و این شبکه بیش از 45 میلیون کاربر ایرانی دارد. از سوی دیگر، توییتر که در حال حاضر یک شبکه فیلتر شده است، به طور گسترده توسط مقامات کشور مورد استفاده قرار می گیرد و با وجود درخواست های مکرر همچنان برای کاربران ایرانی مسدود است. اکنون که اینستاگرام و واتس‌اپ با ۴۵ میلیون کاربر فیلتر شده‌اند، باز هم به نظر می‌رسد ایجاد مسیری برای بازگشایی برخی شبکه‌های اجتماعی مانند یوتیوب بر روی پیاده‌سازی مدلی برای اتصال کاربران به اینترنت به تفاهم رسیده است.
VPN قانونی
بحث VPN قانونی حداقل یک دهه است که در فضای ارتباطی ایران وجود دارد و عمدتاً توسط مسئولان برای جایگزینی فیلترها پیشنهاد شده است. با این حال، بسیاری از مشکلات عملی این طرح را تا کنون غیرعملی کرده است. اکنون که بحث اینترنت ماهواره ای مطرح شده، مجدداً طبقه بندی کاربران معرفی می شود. اما این بحث و اینکه فقط گروه های خاصی از یوتیوب رایگان استفاده خواهند کرد، انتقادات زیادی را در شبکه های اجتماعی به همراه داشته است. کاربران معتقدند بازگشایی محدود یک یا دو شبکه برای برخی لایه ها و ایجاد تبعیض عملا راه مناسبی برای استفاده از اینترنت نیست.
ایده «اینترنت کلاسی» در مجلس
این اظهارات در شرایطی بیان شد که در اوایل دهه 1980 بود که مقامات به دنبال مجوز استفاده از ماهواره برای گروه های خاصی مانند اساتید دانشگاه، روزنامه نگاران، پزشکان و غیره بودند. پروژه ای که نامش فقط جنجال به پا کرد و هرگز تمام نشد. اما مجلس به دنبال این طرح برای گروه های خاص و استفاده آنها از اینترنت است. رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس روز گذشته بار دیگر اعلام کرد: قطعاً فردی که تجارت بین الملل می کند باید به میزان مشخصی از مبادلات تجاری دسترسی پیدا کند. به همین ترتیب، ما نمی توانیم سطح دسترسی یک استاد دانشگاه را که نیاز به استفاده از ظرفیت کتابخانه های دیجیتال در سراسر جهان، موسسات تحقیقاتی و وب سایت های آماری در سراسر جهان دارد، محدود کنیم. راستینه از امکان خرید نرم افزارهای خارجی برای رفع نیاز مردم در صورت عدم توسعه و تقویت نرم افزارهای داخلی در زمان تعیین شده خبر داد و گفت: سطوح دسترسی در تمام دنیا تعیین شده است، فکر می کنم هیچکس قبول نخواهد کرد که اگر کسی تجارت و تجارت بین المللی کند، سطح دسترسی او به فضای مجازی و اینترنت محدود است. البته شخصی که تجارت بین المللی انجام می دهد باید سطح مشخصی از دسترسی به مبادلات تجاری داشته باشد. به همین ترتیب، ما نمی توانیم سطح دسترسی یک استاد دانشگاه را که نیاز به استفاده از ظرفیت کتابخانه های دیجیتال در سراسر جهان، موسسات تحقیقاتی و وب سایت های آماری در سراسر جهان دارد، محدود کنیم. اما دانشجویی که نیاز به آن سطح دسترسی ندارد و به یک سری داده در سطح ملی نیاز دارد، پس سطح دسترسی دانشجو باید مشخص باشد».
وی ادامه داد: هرکسی که باید با نخبگان، فرهیختگان در عرصه بین المللی و در دیپلماسی عمومی با توده های جهانی صحبت کند تا مبانی انقلاب، ظرفیت موجود در کشور، سبک زندگی ایرانی-اسلامی و علمی و علمی ما را تبیین کند. ظرفیت پژوهش باید نخبه باشد این اشتباه است که می گویند باید سطح دسترسی برای همه افراد جامعه یکسان باشد تا جهاد تببین اتفاق بیفتد. اما قطعاً باید فضا را برای نخبگان و ظرفیتی فراهم کنیم که بتواند به دیپلماسی بین المللی و جهاد تبیینی در صحنه جهانی کمک کند.
ما اطمینان می دهیم که سیستم عامل های داخلی ایمن هستند!
رئیس کمیسیون فرهنگ مجلس در پاسخ به این سوال که «مردم در استفاده از نرم‌افزارهای داخلی با دو مشکل مواجه هستند. اولی ضعف های فنی و زیرساختی این نرم افزارها و دوم نگرانی شهروندان نسبت به امنیت اطلاعات و نظارت بر این فضای داخلی است. قانون، قانون مجازات اسلامی مصوب 1387. هرگونه دسترسی به اطلاعات و اطلاعات شخصی افراد جرم است و با افرادی که در این زمینه دسترسی غیرمجاز داشته باشند برخورد جدی خواهد شد. بنابراین مردم باید به دستگاه ها و سیستم های داخلی کشور اعتماد کنند. ما به عنوان مجلس مطلقاً اجازه نمی دهیم اطلاعات و اطلاعات خصوصی افراد توسط هیچ سودجوئی دستکاری شود و مجدداً تأکید می کنم که باید قانون تدوین شود، البته قانون موجود این ظرفیت را دارد.
منبع: آرماند تودی