این علائم نشان می دهد که شما دچار هیپرلیپیدمی هستید

بدن انسان برای متابولیسم به چربی نیاز دارد، اما میزان چربی خون در بدن باید طبیعی باشد. افزایش سطح کلسترول یا تری گلیسیرید می تواند باعث تجمع چربی در دیواره رگ ها و افزایش چربی خون شود. خوردن فست فود، غذاهای چرب و سرخ شده و ناسالم باعث افزایش چربی خون می شود. اگر چربی خون بالایی دارید، مستعد ابتلا به بیماری های قلبی عروقی نیز هستید.

در این مقاله شما را با علائم هیپرلیپیدمی، میزان طبیعی چربی خون، درمان چربی خون و هر آنچه که می خواهید در مورد چربی خون بدانید آشنا می کنیم.

انواع اصلی چربی در خون

انواع اصلی چربی در خون شامل تری گلیسیرید و کلسترول است.

تری گلیسیرید

تری گلیسیریدها چربی هایی هستند که از طریق مصرف غذاهای مضر و پر کالری وارد بدن می شوند. بدن کالری های اضافی را به تری گلیسیرید تبدیل کرده و در سلول های چربی ذخیره می کند. برخی از تری گلیسیریدها برای عملکرد برخی سلول ها ضروری هستند، اما تری گلیسیرید زیاد ناسالم است.

عواملی که باعث افزایش تری گلیسیرید خون می شوند عبارتند از:

* چاقی و اضافه وزن
* بی حرکتی
* سیگار کشیدن
* مصرف الکل
* رژیم غذایی سرشار از کربوهیدرات

انسان دارای تری گلیسیرید بالا، LDL بالا و HDL پایین است.

کلسترول

کلسترول نوعی چربی است که در تمام سلول های بدن وجود دارد. این نوع چربی (کلسترول) در خون حل نمی شود و توسط لیپوپروتئین ها به داخل و خارج سلول آزاد می شود. لیپوپروتئین از ترکیبی از پروتئین و چربی تشکیل شده و چربی را وارد خون می کند.

دو نوع کلسترول در بدن ما وجود دارد: لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) و لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL).

کلسترول به دو صورت در بدن تولید می شود:

کلسترول توسط خود بدن تولید می شود. بیشتر کلسترول توسط کبد در حدود 1000 میلی گرم در روز تولید می شود.

مصرف مواد غذایی مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی و لبنیات منجر به ورود کلسترول به بدن می شود. زرده تخم مرغ و گوشت دارای بالاترین کلسترول هستند، در حالی که میوه ها، سبزیجات، روغن های گیاهی، غلات و آجیل کمترین کلسترول را دارند.

اهمیت کلسترول

کبد، نخاع و مغز برای عملکرد صحیح به کلسترول نیاز دارند.

کلسترول برای ساخت و نگهداری سلول، هورمون های خاص، ویتامین D و جذب کلسترول محلول در چربی مورد نیاز است.

LDL

یا کلسترول بد تولید شده توسط بدن و بدن این لیپوپروتئین را از طریق غذاهای غنی از کلسترول مانند گوشت قرمز و لبنیات جذب می کند. این ذرات کلسترول وقتی با چربی ها و سایر مواد موجود در خون ترکیب می شوند و به دیواره رگ ها می چسبند، رگ ها را مسدود می کنند. کلسترول بد می تواند با کاهش جریان خون منجر به بیماری قلبی، حمله قلبی یا سکته شود.

VLDL
VLDL دارای بالاترین سطح تری گلیسیرید است و مانند LDL، ذرات کلسترول را افزایش می دهد و منجر به باریک شدن رگ های خونی می شود. اگر VLDL بالا دارید، باید درمان را شروع کنید زیرا VLDL حاوی مقادیر زیادی تری گلیسیرید است.

HDL
HDL یا لیپوپروتئین با چگالی بالا که به عنوان کلسترول خوب شناخته می شود، کلسترول بد را به کبد باز می گرداند. این نوع کلسترول اثر محافظتی بر قلب دارد.

مقدار طبیعی لیپید در خون

مقدار مناسب تری گلیسیرید کمتر از 150 میلی گرم در دسی لیتر است.
کلسترول کافی زیر 200 میلی گرم در دسی لیتر است.

علائم هیپرلیپیدمی در آزمایش

با یک آزمایش خون ساده می توانید چربی خون (کلسترول و تری گلیسیرید) را اندازه گیری کنید. برای بررسی سطح تری گلیسیرید و کلسترول خود، 12 ساعت قبل از آزمایش خون چیزی جز نوشیدن آب ننوشید.

لیپیدهای خون (کلسترول و تری گلیسیرید) با واحدهایی به نام میلی مول در لیتر خون T. اندازه گیری می شوند. هدف کلی این است که:

سطح کلسترول تام زیر 5 میلی مول در لیتر.
سطح LDL کمتر از 3mol/L.
سطح HDL بالاتر از 1 میلی مول در لیتر.
سطح تری گلیسیرید زیر 2 میلی مول در لیتر.

اگر دچار حمله قلبی می شوید، هر سال چربی خون خود را اندازه بگیرید. اگر کلسترول شما بیش از 5 میلی مول در لیتر است و آنژین یا حمله قلبی دارید، از داروهای کاهش دهنده کلسترول، معمولاً استاتین ها (مانند سیمواستاتین، آتوواستاتین) استفاده کنید.

اگر چربی خون شما 240 میلی گرم در دسی لیتر است، چربی خون بالایی دارید، بنابراین سطح چربی خون خود را به حالت عادی برگردانید.

علائم هیپرلیپیدمی:

افراد مبتلا به هیپرلیپیدمی علائم زیر را دارند:

احساس سنگینی، خستگی یا کبودی در بدن.
* خواب آلودگی
سوزش و احساس تب و کف پا
درد در پاها و پاها
* سردرد و سنگینی در سر
* خشکی و تلخی در دهان.
* سرگیجه و وزوز گوش.
سرگیجه و سنگینی سر، خواب آلودگی، تپش قلب پس از خوردن غذاهای چرب و رفع این علائم با خوردن آبغوره، آبلیمو یا سرکه.
* افزایش تعریق بدن.
تورم و پف صورت.

عوامل موثر بر غلظت کلسترول خون:

* غذاهای چرب بخورید
* غذاهای پر کالری را به مقدار زیاد مصرف کنید
* عدم فعالیت بدنی
وراثت و ژن ها نیز نقش مهمی در سطح کلسترول خون دارند.
*سن و جنسیت میزان افزایش سطح کلسترول خون از سن 20 سالگی شروع می شود و سطح کلسترول در زنان پیش از یائسگی کمتر از مردان است.

هیپرلیپیدمی و ارتباط با بیماری

هیپرلیپیدمی خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد زیرا با افزایش کلسترول خون، رسوبات چربی در سطح سرخرگ ها تجمع می یابد و رسوبات چربی رگ ها را باریک می کند و منجر به کاهش خون رسانی می شود به طوری که قلب نمی تواند خون غنی از اکسیژن کافی دریافت کند. فرد دچار بیماری قلبی خواهد شد.

همچنین کاهش خون رسانی به اندام ها به ویژه مغز، عملکرد طبیعی آن را مختل کرده و باعث سکته می شود.

هیپرلیپیدمی همچنین با بیماری هایی مانند کم کاری تیروئید، برخی بیماری های کبدی و کلیوی، دیابت، نارسایی مزمن کلیه، چاقی، برخی عفونت ها، اعتیاد به الکل و ایدز همراه است.

تقویت کننده های کلسترول خوب:

ورزش: ورزش منظم و روزانه به خصوص ورزش های هوازی مانند دویدن به افزایش کلسترول خوب کمک می کند و از طریق این ورزش ها می توانید 1200 کالری در هفته بسوزانید.

کاهش وزن: اگر اضافه وزن دارید، می توانید برای افزایش HDL وزن کم کنید. از دست دادن هر پوند از وزن بدن (چربی اضافی) میزان LDL را یک درصد افزایش می دهد.

قبل از خوردن غذاهای پرچرب ورزش کنید: برای افزایش سطح HDL قبل از خوردن غذاهای چرب ورزش کنید.

سیگار نکشید: برای افزایش HDL 7 واحد، سیگار را به مدت یک هفته متوقف کنید.

از غذاهایی که قند خون بالایی دارند اجتناب کنید: قند بالا، آرد، سیب زمینی و برنج سفید قند خون را بالا می برند و HDL را در خون پایین می آورند.

راهکارهایی برای کاهش سطح LDL

از مصرف زیاد چربی و کلسترول خودداری کنید
از خوردن غذاهای پر کالری خودداری کنید.
* تحرک و فعالیت بدنی
* وزن خود را ثابت نگه دارید

راهکارهای کاهش تری گلیسیرید:

* به طور منظم و روزانه ورزش کنید
* رژیم غذایی کم چربی
* از لبنیات کم چرب استفاده کنید
* چربی گوشت و پوست مرغ مصرف نکنید
* به جای روغن های حیوانی از روغن های گیاهی مانند کلزا، ذرت و روغن زیتون استفاده کنید
* مصرف غذاهای پر فیبر
از مصرف شیرینی جات و نوشیدنی های شیرین خودداری کنید
* از نوشیدن الکل خودداری کنید
* آهسته غذا بخورید و خوب بجوید
* وزن خود را متعادل نگه دارید
* ورزش ها

رژیم غذایی هیپرلیپیدمیک:

* برای کاهش چربی خون به جای مواد سرخ کردنی از غذاهای بخارپز یا کبابی استفاده کنید.

از مصرف فرآورده های جانبی، جگر، زرده تخم مرغ، چیپس، پفک، روغن های سفت، بستنی، شیرینی ها و شکر خودداری کنید.
* شیر کم چرب مصرف کنید.

به جای گوشت قرمز و پرچرب از گوشت های سفید مانند مرغ و ماهی استفاده کنید.

سیر خام و سبزیجاتی مانند کاهو و میوه هایی مانند گلابی، پرتقال، گریپ فروت و سیب را به صورت خام مصرف کنید.
* از غذاهای گیاهی مانند حبوبات، غلات، کدو تنبل، شوید استفاده کنید.

* از گیاهانی مانند سیاه دانه، آویشن، سویا، گشنیز، سبزیجاتی مانند شوید، پوست لیمو و پودر زنجبیل استفاده کنید.