جواد اوجی وزیر نفت که به گفته برخی نمایندگان مجلس به دلیل سکته قلبی همچنان در بیمارستان بستری است، اعلام کرده است که در صورت عدم سرمایه گذاری 240 میلیارد دلاری در حوزه انرژی کشور، ممکن است در آینده واردکننده نفت و گاز شویم. این عدد با احتساب دلار کانالی 39000 تومان تقریبا معادل 10 است
در روزهای اخیر به دلیل بحران کمبود گاز، دو سوم گاز عرضه شده به نیروگاه های کشور با گازوئیل جایگزین شده که البته آلودگی بیشتر شهرها را در پی داشته است.
به گزارش آفتاب نیوز؛ ملک شریعتی نیاسری، سخنگوی کمیسیون انرژی اخیرا گفته است که با توجه به کاهش فشار چاه های گاز پارس جنوبی، در صورت عدم سرمایه گذاری لازم در صنعت گاز، ممکن است در چند سال آینده با بحران ملی مواجه شویم. سال ها. اشاره وی به سخنان وزیر نفت بود که اعلام کرد صنعت گاز برای تداوم تولید نیاز به 80 میلیارد دلار سرمایه گذاری دارد. با توجه به فرار چینی ها از پروژه های نفت و گاز ایران و عدم علاقه عملی روس ها به ورود به این میدان، این سوال مطرح می شود که فناوری و سرمایه مورد نیاز برای عبور از این بحران ملی از کجا تامین می شود؟
محمود حقانی، مدیرکل سابق امور خزر و آسیای میانه وزارت نفت ایران در این باره به آفتاب نیوز گفت: اظهارات وزیر محترم نفت مبنی بر لزوم سرمایه گذاری 240 میلیارد دلاری در حوزه انرژی بیشترین میزان را دارد. احتمالا بر اساس مطالعات انجام شده در معاونت برنامه ریزی یکپارچه شرکت ملی نفت. وی همچنین گفت: برای جبران کمبود گاز باید 80 میلیارد دلار سرمایه به صنعت تزریق شود. سوال اصلی این است که این میزان سرمایه از کجا تامین می شود. روابط ما با بسیاری از کشورهای تامین کننده سرمایه چندان خوب نیست. از سوی دیگر، در حال حاضر در دنیا سرمایه و سرمایه گذار کافی برای پذیرش ریسک سرمایه گذاری در ایران و تزریق 240 میلیارد دلاری به صنعت نفت و گاز کشور طی چندین سال وجود ندارد. یعنی حتی اگر روابط سیاست خارجی ما عالی بود و شرایط را برای سرمایه گذاری فراهم می کردیم، جذب چنین سرمایه ای بسیار سخت بود.
وی در ادامه افزود: یکی دیگر از بحران های پیش روی صنعت نفت و گاز ما مشکل کمبود شدید نیروی انسانی ماهر است. یعنی مدیران و کارشناسان رده میانی که انگیزه بالایی برای کار دارند و تخصص لازم را دارند اغلب رد می شوند. البته برخی از فناوری ها اغلب از مجموعه های خصوصی کپی شده است، اما در کل فناوری صنعت نفت و گاز ما متعلق به قرن بیستم است. با ورود به قرن بیست و یکم، بسیاری از تأسیسات در صنعت نفت و گاز اکنون از راه دور از طریق اینترنت اشیا و همچنین فناوری‌های پیشرفته «تکنولوژی پیشرفته» کنترل و اداره می‌شوند. وضعیت نیروگاه های ما بهتر از صنعت نفت و گاز نیست. نیروگاه ما به ازای هر 1 متر مکعب گاز دریافتی تنها 35 درصد راندمان دارد، در حالی که این درصد در ترکیه یا حتی عراق تقریباً 50 درصد است.
این کارشناس انرژی تصریح کرد: بر اساس بررسی های انجام شده در دولت هفتم و هشتم، نظام به این نتیجه رسید که اگر در صنعت نفت و گاز سرمایه گذاری نکنیم و مصرف را مدیریت نکنیم، حتی ممکن است واردکننده شویم. به همین دلیل شرکتی برای بهینه سازی مصرف سوخت ایجاد شد و بخشی مانند بخش Q در بودجه سالانه لحاظ شد تا مشوق هایی برای مصرف بهینه در نظر گرفته شود. البته میزان اجرای این قوانین بحث دیگری است. در مجموع اگر جناب مهندس اوجی وزیر محترم نفت حتی بخواهد 10 درصد سرمایه مورد نیاز را تامین کند باید تمام دستگاه های دولتی را به اصطلاح بسیج کند و وزارت نفت به تنهایی نمی تواند این کار را انجام دهد. یک برنامه کلان باید تدوین و تعیین شود، مثلاً چند درصد انرژی ما باید از هسته ای باشد و چند درصد از گاز و نفت.
فرسودگی
نرسی قربان دیگر کارشناس انرژی نیز در پاسخ به سوال خبرنگار آفتاب نیوز اظهار داشت: واقعیت این است که همه چاه ها، پالایشگاه ها و خطوط و لوله های انتقال نفت و گاز ما نیاز به نوسازی و تعمیر دارند. گاز و آب باید به چاه ها پمپ شود و پالایشگاه های ما تعمیرات اساسی شود. همچنین برای حفظ تولید نیازمند سرمایه گذاری در قطعات نفت خیز و مناطقی هستیم که قبلا تولید نداشته ایم که البته هزینه های هنگفتی را می طلبد. با توجه به جذابیت بخش انرژی، اگر تعامل سازنده ای با کشورهای خارجی داشته باشیم و بین شرق و غرب تعادل ایجاد کنیم، قطعا در این حوزه سرمایه گذاری خواهند کرد، آنگاه می توانیم سرمایه های داخلی را به سمت بخش هایی مانند آموزش هدایت کنیم. و سلامت را هدایت می کند.
وی در خصوص تعامل با چین در حوزه گاز و انرژی نیز گفت: چینی ها تجربه اندکی دارند اما خودشان از بسیاری جهات به فناوری شرکت های غربی وابسته هستند و در پروژه های مهمی با آنها همکاری و مشارکت دارند. خود شرکت‌های روسی به دلیل تحریم‌ها از بسیاری جهات دچار مشکلات و حتی بحران‌هایی شدند، زیرا برای تامین تجهیزات بسیار پیشرفته به شرکت‌های غربی وابسته بودند.
نیاز چین به فناوری غربی
مهیار رسولی کارشناس و مهندس صنعت نفت نیز با ارائه تصویری کلی از وضعیت صنعت نفت و گاز در کشور به آفتاب نیوز گفت: ارزیابی وزیر محترم نفت از تشنگی شدید این یک واقعیت است. صنعت نفت و گاز در کشور برای سرمایه بسیار درست به نظر می رسد، تجهیزات زیادی و زیرساخت های ما فرسوده شده و در عین حال به سرمایه و فناوری قابل توجهی نیاز دارد. اما سوال اینجاست که این فناوری و سرمایه از کجا خواهد آمد؟ در یکی از دانشگاه‌های نروژ که ما در آن تحصیل می‌کردیم، حداقل 10 دانشجوی دکترای چینی بودند که برای تحصیل در رشته فناوری آمده بودند. خود شرکت های بزرگ چینی مانند CNPC و PetroChina تجهیزات زیادی و حتی نیروی کار بسیار ماهر را از غرب تامین می کنند. چین که در زمینه مهندسی معکوس و کپی تخصص دارد، به دلیل روند بسیار سریع تغییر و توسعه فناوری در این زمینه، کنار گذاشته شده است. همکاری کامل با غربی‌ها به گونه‌ای است که در 20 سال آینده، مثلاً، بتوانند بیاورند. فناوری آنها به سطح شرکت های بزرگی مانند توتال می رسد.
وی همچنین گفت: متأسفانه چینی ها و روس ها نیز به شدت از انتقال فناوری به ما اجتناب می کنند، حتی اگر فناوری غربی نباشد، زیرا آنها علاقه ای به تحریم بیشتر برای خود ندارند، بنابراین در حال حاضر امکان تحول اساسی وجود ندارد. در صنعت نفت و گاز ما بدون فناوری شرکت های بزرگ بین المللی که متعلق به اروپا و آمریکا هستند. اینکه می گویند باید تخصص بومی را پرورش داد و زیرساخت ها را برای ساخت تجهیزات در داخل فراهم کرد، بسیار درست است، اما این فرآیندی است که اگر راه درست پیش برود، حداقل دو دهه طول می کشد. خود چینی ها که همه قبل از ما هستند، هنوز موفق به تکمیل این راه نشده اند. بنابراین باید واقع بین باشیم و شرکت های بزرگ غربی را از سبد سرمایه گذاری در ایران حذف نکنیم. تا زمانی که تحریم ها برداشته نشود، بعید است خود چینی ها علاقه ای به حضور گسترده در حوزه انرژی ما داشته باشند، اما به محض شروع تحریم ها، پروژه های جنوب کشور را رها کردند و رفتند. البته اجاره های گسترده کشور در حال حاضر به نام یک شرکت دانش بنیان و ساخت تجهیزات نفتی داخلی تقسیم می شود که ماجرای مفصل دیگری است.