ساعت: 15:41
تاریخ انتشار: 14/29/1400
کد خبر: 1816778
29 اسفند روز ملی شدن صنعت نفت ایران و افتخاری ملی به شمار می رود که توسط دکتر محمد مصدق به دست آمده است، اما توجه به دو نکته در این زمینه بسیار حائز اهمیت است: اول; بی اعتمادی به ایالات متحده، حتی اگر دانشمند جنبش ملی نفت باشید و دوم; اقتصاد کشور در کنار استفاده از این سرمایه عظیم، متکی به نفت نیست.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا ؛ با توجه به موج بیان; این روزها همه در بحبوحه نوروز هستند و کمتر کسی 29 اسفند را روز ملی شدن صنعت نفت می داند و حتی ممکن است از برخی بپرسید که چرا امروز (28 اسفند) تعطیل رسمی است، آنها حتی دلیل آن را نمی دانند، اما نهم اسفند روز بسیار مهم و سرنوشت سازی در تاریخ کشورمان است که در آن نفت به یک گنج ملی تبدیل شد و نهضت دکتر محمد مصدک واکنش نشان داد. نهضت ملی شدن نفت با مبارزات مردم ایران برای ملی شدن این سرمایه عظیم و به عبارتی طلای سیاه آغاز شد و این جنبش در 29 اسفند 1358 با ملی شدن نفت به اوج خود رسید و تا کودتا ادامه داشت. در 19 اوت 1943
در سال 1280 (1901) معاهده ای به امضای دربار مظفرالدین پادشاه قاجار و یکی از اشراف بریتانیایی به نام ویلیام ناکس دارسی معروف به «پیمان دارسی» رسید. بر اساس این قرارداد، ویلیام دارسی امتیاز انحصاری اکتشاف و استخراج نفت در جنوب ایران را به دست آورد. شرکت نفت دارسی سرانجام پس از 7 سال در 26 می 1908 در منطقه مسجدسلیمان به نفت رسید. نفت ایران زمانی اهمیت بیشتری پیدا کرد که دولت انگلیس با خرید سهام دارسی سعی در مشارکت بیشتر در این پروژه بزرگ داشت و بعدها دولت انگلیس مالک بلامنازع منابع عظیم نفتی ایران در جنوب و جنوب شرق شد.
در سال 1312 در زمان رضاشاه تصمیم به فسخ قرارداد دارسی گرفته شد، اما دولت ایران با لغو این معاهده نتوانست مالکیت منابع نفتی را به دست گیرد. رضاشاه خود پس از گفتگو با سر جان کدمن (رئیس شرکت نفت ایران و انگلیس) و رجینالد هوار (سفیر انگلیس) در ایران، این قرارداد را پذیرفت و مقامات دولتی را مجبور به تصویب آن کرد. مجلس شورای ملی نیز به اتفاق آرا آن را تصویب کرد. بر اساس این قرارداد 60 ساله، شرکت نفت ایران و انگلیس به اکتشاف، استخراج و فروش منابع نفتی ایران بدون هیچ گونه تعهدی برای ارائه اظهارنامه اجرایی به دولت ایران ادامه داد.
اولین ایرادات و انتقادات به امتیاز نفت پس از استعفای رضاشاه و ورود نیروهای متفقین به ایران آغاز شد و در دوره چهاردهم مجلس شورای ملی رخ داد.
* سخنرانی مصدک در مجلس شورای ملی
محمد مصدق در سخنانی درباره توافقنامه در مجلس چهاردهم گفت: اگر امتیاز دارسی در سال 61 تمدید نمی شد، نه تنها 16 درصد درآمد به دولت تعلق می گرفت، بلکه 100 درصد درآمد به دولت تعلق می گرفت. به این ترتیب 84 درصد از درآمد مشمولان دولت در سال 61 بر اساس قرارداد جدید شرکت، آن را 32 سال دیگر تمدید کرد و تاریخ جهان نشان نمی دهد که هیچ یک از افراد در معامله ای به مبلغ 16 میلیارد و 128 هزار ریال وطن خود را از دست داده باشند. . شاید مادر هرگز با کسی که چنین لطفی به غریبه می کند ازدواج نکند.»
در همین مجلس بود که طرح تحریم امتیازات نفتی در آذرماه 1323 به تصویب رسید.
* روز ملی شدن صنعت نفت
قانون ملی شدن صنعت نفت در واقع پیشنهادی بود که در 17 اسفند 1358 به امضای کلیه اعضای کمیسیون ویژه نفت در مجلس شورای ملی رسید و در 24 اسفند 1358 به تصویب مجلس شورای ملی رسید. متن پیشنهادی مصوب به شرح زیر است: «به نام سعادت ملت ایران و به منظور کمک به تأمین صلح جهانی، امضاکنندگان زیر پیشنهاد می‌کنند صنعت نفت ایران در تمامی مناطق کشور بدون احتساب ملی اعلام شود. استثنا، یعنی کلیه عملیات اکتشاف، استخراج و بهره برداری “اجازه دهید دولت تسلط یابد”.
سنا نیز این پیشنهاد را در 29 اسفند 1359 تصویب کرد و این پیشنهاد قانونی شد. بدین ترتیب 29 اسفند 1359 به عنوان روز تاریخی ملی شدن صنعت نفت ایران در خاطره ملت ایران ماندگار شد.
* که دکتر محمد مصدک کی بود؟
محمد مصدق سیاستمدار، حقوقدان، نماینده مجلس شورای ملی در 8 دوره، استاندار، وزیر و 2 دوره نخست وزیری ایران است که در دوران حکومت خود به زندان افتاد و مدتی را در تبعید گذراند. پس از مدتی تبعید در سال 1328 پیشنهاد ملی شدن صنعت نفت را مطرح کرد و در سال 1330 به نخست وزیری رسید و در اولین اقدام خود نفت ایران را ملی کرد. مصدق سرانجام در ۱۴ اسفند ۱۳۵۴ در سن ۸۷ سالگی بر اثر سرطان در بیمارستان نجمیه تهران زیر نظر مأموران ساواک درگذشت.
امروز به برکت نهضت و قیام مصدق، نفت ایران به دست بیگانگان و ملت ایران که منافع آن همه ایرانیان است، افتاده است و ایرانیان نه تنها باید قدر و اهمیت 27 اسفند را بدانند، بلکه باید این را نیز اعلام کنند. اگر نفت ایران ملی نمی شد، ممکن بود امروز در وضعیت دیگری قرار داشته باشیم و همچنان چشم بر خارجی ها ببندیم. اگرچه مصدق در دوران نخست وزیری و ملی شدن نفت ایران به خوبی عمل کرد، اما اشتباهاتی نیز مرتکب شد که ناشی از اعتمادش به غرب بود.
* مصدق از زبان رهبر انقلاب
حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در تاریخ 10 آبان 1396 در دیدار با دانشجویان فرمودند: عده ای هستند که می گویند الان مثلاً می توانیم یک مدت با آمریکا کنار بیاییم، شاید دشمنی آنها باشد. نزول کردن. نه، حتی به کسانی که به آمریکا اعتماد کردند و از آمریکا کمک گرفتند، رحم نکردند. مثل کی؟ دکتر مصدک.
وی افزود: دکتر مصدق برای مبارزه با انگلیسی ها و ایستادگی در مقابل انگلیسی ها به سراغ آمریکایی ها رفت و با آنها ملاقات و مذاکره کرد و درخواست کرد و به آنها اعتماد کرد.
رهبر معظم انقلاب فرمودند: کودتای 28 مرداد را انگلیس انجام نداد، بلکه آمریکا در ایران علیه مصدق انجام داد، یعنی کسانی مثل مصدق هم از آن راضی نیستند. نوکر، جانشین و توطئه گر مثل محمدرضا پهلوی می خواهند. مردم این گونه می خواهند بر این کشور مبارک، غنی و حساس که از نظر جغرافیایی و جغرافیایی حساس است، اداره کنند. مردی را باید دستبند زد و تسلیم آنها کرد…
رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در 22 خرداد 1396 در دیدار نمایندگان نظام فرمودند: بسیاری از مشکلات ما با آمریکا اساساً حل نشدنی است و دلیل آن این است که مشکل آمریکا با ما، خود ما، اسلام هستیم. خود جمهوری اینکه باید یک دولت، یک ارتش، یک دولت در یک مکان مهم و یک سرزمین غنی مثل ایران وجود داشته باشد، دولتی که علاقه ای به «آری و نه» نداشته باشد، نیرویی مانند آمریکا و خودش روی «بله» و «آری» باشد. نه” بگو نه، برای آنها غیرقابل تحمل است که با این کار مخالفت کنند.
وی گفت: تجربه نهضت ملی جلوی چشم ماست. البته با انگلیسی ها بد بود و استقلال می خواست. کسی که کودتا را علیه دکتر مصدک انجام داد، یک انگلیسی نیست، بلکه یک آمریکایی است و پشت سر او چیزی فراتر از اطلاعات بریتانیا، سیا آمریکا قرار دارد.
* به اقتصاد بدون نفت تکیه کنید
اقتصاد جمهوری اسلامی ایران سال هاست که وابسته به نفت بوده و درآمد اصلی کشور از فروش نفت است، اما بیش از یک دهه است که نفت ایران به اندازه تحریم های ظالمانه و دشمنی های خصمانه فروخته نشده است. باید همانطور که دولت سیزدهم در بودجه سال 1401 کشور تاکید کرده است از تکیه بر اقتصاد نفتی خودداری کند و راه های دیگری برای درآمد و سرمایه گذاری در کشور پیش بینی کند که یکی از آنها ایجاد صندوق پیشرفت و عدالت است. به نفت امیدوار بود، زیرا این سرمایه روزی تمام خواهد شد.
حجت الاسلام حسینعلی زاهدی پور امام جمعه خرمدره در بخشی از خطبه های آخرین نماز جمعه این شهر در 27 اسفندماه سال جاری ضمن تحلیل تحریم ها و مذاکرات هسته ای گفت: مهمترین راه برای اعمال فشار، عدم فشار است. متکی به منابع زیرزمینی مانند نفت و نفت خام است.»
وی گفت: وابستگی به مواد اولیه و عدم اتکا به ابتکارات و فناوری های نیروهای داخلی هرگونه برنامه ریزی اقتصادی کوتاه مدت و بلندمدت را تحت الشعاع قرار می دهد.
حجت الاسلام زاهدی پور با اشاره به تاثیر وابستگی به نفت و خام فروشی بر اقتصاد کشور گفت: وابستگی شوم به نفت و خام فروشی همین بس که اگر این وابستگی نبود ممکن بود مذاکره هسته ای نمی کردیم. ناهمسان.
انتهای پیام/