معاون رئیس جمهور دولت دوازدهم گفت: اگر خزانه خالی بود دولت سیزدهم چگونه بدون ایجاد پایه پولی و ایجاد بدهی می توانست حقوق ماه های اول کارمندان را پرداخت کند؟
محمدباقر نوبخت، رئیس سابق سازمان برنامه و بودجه در گفت وگو با خبرنگار ایلنا، در خصوص ادعای خالی بودن خزانه کشور در زمان پایان دولت دوازدهم، گفت: خزانه کشور حساب رسمی است. دولت و دریافت و برداشت روزانه دارد. اصولاً خزانه نمی تواند خالی باشد; زیرا مقادیر روزانه در آن انباشته می شود.
نوباخت تاکید کرد: اگر خزانه خالی بود دولت سیزدهم چگونه بدون ایجاد پایه پولی و ایجاد بدهی توانست حقوق ماه های اول کارمندان را پرداخت کند؟
در خصوص نامه محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور سابق که به نقل از روحانی گفته است: «همه موجودی های بیت المال بر اساس مطالبات جنابعالی خالی شده است، هیچ تعادلی وجود ندارد.» تکرار این توضیحات صرفاً برای تنویر افکار عمومی است نه برای بحث های سیاسی بی نتیجه نامه آقای واعظی همانطور که عکس ایشان موجود است برای «پرداخت مبلغ مذکور به وزارت مالیه جهت تکمیل و بهره برداری پروژه آبرسانی آبیک» می باشد. منظور از «مبلغ پیشنهادی» استفاده از ردیف بودجه مربوط به اتمام پروژه های عمرانی نیمه تمام تا پایان دولت دوازدهم است. با شناسایی پروژه های اولویت دار، اعتبارات لازم به آنها اختصاص یافت و در چهار ماهه اول سال 1400 حدود 64 هزار میلیارد تومان هزینه شد و مانده این دستور در اوایل مرداد ماه تکمیل شد. نامه دکتر واعصی مورخ 18 مرداد 1400 است که به صراحت اعلام کرده است که حساب خزانه پروژه های ساختمانی اولویت دار بسته شده است. نه کل بیت المال.
نوبخت ادامه داد: پیش از این ذکر خزانه خالی را نشانه ضعف می دانستند اما امروز مسابقه ای برگزار می شود که نشان می دهد نتیجه مقاومت مردم و دولت ایران در برابر فشار حداکثری و ظلم و ظلم و ظلم و ستم مردم ایران است. تحریم ها چیزی جز خزانه خالی نبود.»
رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت روحانی درباره کسری بودجه 450 هزار میلیارد تومانی در بودجه سال 1400 گفت: سقف بودجه در ابتدا 841 هزار میلیارد تومان بود که به 854 هزار میلیارد تومان افزایش یافت که به دولت ارائه کردیم. مجلس در قالب اصلاح ساختار بودجه. مجلس یازدهم نه تنها بودجه را تصویب کرد، بلکه سقف آن را به 1200 هزار میلیارد تومان رساند که همان زمان هشدار دادیم که این افزایش به کسری بودجه تبدیل می شود. اگر دولت سیزدهم مخالف بود و ارقامش را غیرواقعی می دانست، می توانست با لایحه ای در مجلس آن را تغییر دهد.
نوباخت افزود: در بودجه سال 1400، فروش نفت 2 میلیون و 300 هزار بشکه در روز پیش بینی شده بود. اگرچه تلاش ما برای کاهش وابستگی بودجه به فروش نفت بود، اما این عدد پیامی سیاسی داشت که تحریم‌های شدید اقتصادی علیه ایران بی‌اثر بود. درآمد حاصل از فروش این مقدار نفت 199 هزار میلیارد تومان بود اما در مجلس یازدهم فروش نفت را به 1.5 میلیون بشکه کاهش دادند و از سوی دیگر درآمد 199 هزار میلیارد تومانی به 230 هزار رسید. میلیارد تومان در کمیسیون تلفیق. یعنی 31 هزار میلیارد تومان وابستگی بودجه به نفت افزایش یافته است. در لایحه بودجه سال 1400 قیمت دلار را 11 هزار و 500 تومان در نظر گرفتیم و مجلس آن را به 17 هزار و 500 تومان رساند. هدف از اعلام این محدودیت برای فروش نفت، لغو تحریم ها و تلاش برای احیای سهم ایران از صادرات نفت بود، اما نمایندگان مجلس یازدهم این موضوع را غیرواقعی دانستند و اکنون مدعی هستند که فروش نفت در دولت سیزدهم افزایش یافته است. دولت باید کسری بودجه 1400 را از مجلس بخواهد.
رئیس سابق سازمان برنامه و بودجه افزود: خیلی عجیب است که مدعیان مقاومت حداکثری در برابر فشار اقتصادی در تحلیل شاخص های اقتصادی به موانع تحریم و شرایط خاص کشور در این مدت اشاره نمی کنند. در حالی که مدیریت کشور در این شرایط بسیار سخت و البته با دستاوردهای فراوانی همراه بود. در سال 2019 که اوج فشار اقتصادی ناشی از تحریم‌ها و همه‌گیری کرونا بود، اجرای بودجه نسبت به سال 2018 37 درصد افزایش یافت. در سال‌های اخیر معمولاً حدود 60 درصد از بودجه عمرانی به پوشش هزینه‌های جاری اختصاص می‌یابد، اما در سال 2019، مجموع بودجه ساخت و ساز از 88 هزار میلیارد تومان به 92 هزار میلیارد تومان رسید که نشان می دهد در اوج فشار، تدبیر و امید دولت، توسعه کشور و تکمیل پروژه های عمرانی راه به جایی نبرده است. با افزایش هزینه های دولت فعلی در سال 2019 33٪، اما هزینه های ساخت و ساز افزایش 66٪.
نوبخت همچنین درباره اخذ بدهی 535 هزار تومانی دولت روحانی به رئیسی توضیح داد: در بودجه سال 1400 هیچ وامی از بانک مرکزی پیش بینی نشده بود و باید منابع لازم از محل انتشار اوراق مالی و با استفاده از ظرفیت بازار سرمایه؛ زیرا هدف ما جلوگیری از پولی شدن کسری بودجه به دلیل اثر تورمی آن بود. حتی رهبر معظم انقلاب نیز تاکید کرده بودند که بهترین راه برای تامین کسری بودجه، فروش اوراق قرضه و سهام شرکت های دولتی است. کسانی که می گویند دولت دوازدهم برای دولت سیزدهم بدهی ایجاد کرد باید به این سوال هم پاسخ دهند که چقدر از این اوراق برای دولت های آینده درآمد و سرمایه گذاری ایجاد شده است؟ تکمیل پنج راه آهن بزرگ کشور شامل راه آهن همدان، کرمانشاه، ارومیه، گیلان و تبریز با این اسناد صورت گرفت. اوراق قرضه بدهی نیست، سرمایه گذاری برای کشور است. پول فروش اوراق را تبدیل به سرمایه کردیم که تبدیل به راه آهن، بزرگراه و… شد. در شرایط تحریم و با فروش اوراق، بزرگترین تونل کشور در بزرگراه تهران – شمال به مرحله پایانی خود رسید. ارزش دارایی های ایجاد شده تا سال 1398 بالغ بر 1126 هزار میلیارد تومان بوده است. 535 هزار میلیارد تومان باید پرداخت شود اما میزان دارایی های باقی مانده 591 هزار میلیارد تومان است که بیشتر از بدهی های باقی مانده است.
نوباخت تصریح کرد: ایده آل ما این بود که همان دستاوردهای دولت یازدهم مانند تورم تک رقمی، رشد اقتصادی دو رقمی و ثبات نرخ ارز که حاصل برجام بود را به دولت ارائه کنیم، اما می بینید که چگونه پشت دولت درگیر یک جنگ اقتصادی گسترده، خالی شد و امروز در تعبیر شاخص های اقتصادی، از وجود تحریم ها سخنی به میان نمی آورند.