روز جدید همزمان با 4 مرداد سالروز پیروزی ایران در جنگ تحمیلی، آخرین جلد از یادداشت های روزانه آیت الله هاشمی رفسنجانی رونمایی شد. این شماره از روزشمار با عنوان «حضور و کناره گیری» به وقایع روزها و ماه های سال 1378 می پردازد.
همزمان با چهارم مرداد سالروز پیروزی ایران در جنگ تحمیلی، آخرین جلد از دفتر خاطرات آیت الله هاشمی رفسنجانی رونمایی شد. این شماره روزشمار با عنوان «حضور و کناره گیری» مربوط به وقایع روزها و ماه های سال 1378 است.این مراسم که روز سه شنبه در خانه موزه آیت الله هاشمی رفسنجانی برگزار شد، میزبان محسن هاشمی بود. مجری مرحوم اسحاق جهانگیری، محمد عطریانفر، مرتضی الویری، حسین علایی، رضا امرالهی، پیروز حناچی و محمدجواد حکشناس و غلامعلی رجایی، غلامحسین کرباسکی، علی مطهری و صالحی امیری به ایراد سخنرانی پرداختند.
محسن هاشمی در این مراسم با اشاره به ادامه انتشار یادداشت های روزانه هاشمی گفت: او تا یک روز قبل از مرگ خاطرات خود را می نوشت. ما در کل 36 دفترچه داریم. به درخواست او هر سال یک کتاب منتشر می شود که هم برای مطالعه بهتر این کتاب ها است و هم اینکه حسابرسی رسمی برای برخی افراد و موارد به صورت حداقلی انجام می شود و کتاب ها با حداقل ممیزی منتشر می شوند. .. وی با اشاره به حواشی کتاب خاطرات سال 78 افزود: در 20 سال این اولین بار بود که این کتاب به صورت رسمی ممیزی می شد. در جلسه ای که با آقای رئیسی داشتم گفتم و در سایت قرار داده اند که کدام قسمت از این کتاب ممیزی شده است و در این صورت ممیزی مفهوم خود را از دست می دهد. فکر می کنم با برنامه ریزی بهتری می شد. به آقای رئیسی هم گفتم خوب است با تدبیر شما این مشکل را حل کنید. در حال حاضر مشغول تهیه خاطرات سال 1358 هستیم.
غلامعلی رجایی مشاور مرحوم حشمیر رفسنجانی نیز به حوادث سیاسی سال ۱۳۵۷ از جمله دستگیری غلامحسین کرباسچی، قتل های زنجیره ای، حمله به محوطه دانشگاه، کشتار حجاریان، خودکشی سعید امامی و … اشاره کرد. استیضاح وزیر آموزش و پرورش آقای مهاجرانی و… 78 اول چالش های حاکمیت و حاکمیت است و فضاسازی را برای هاشمی سخت می کند. یکی از روش های هاشمی «گفتار غیرمستقیم» است. به نظر من آقای هاشمی در این مورد تبحر خاصی داشت که گاهی مبهم، مبهم و مبهم صحبت می کرد. رجایی تاکید کرد: آقای هاشمی مردی بود که دست به دست نمی شد و خیلی حاضر نبود به خودش کمک کند و حتی در زمان انتخابات هم گفته بود که نیازی به تبلیغات و سفرهای استانی ندارم. گفتیم اگر سفر استانی نروید، عده ای می گویند تهرانی هستید. او گفت که مردم ده ها سال است که مرا می شناسند. وی یادآور شد: برجستگی شخصیت آقای هاشمی «وفاداری» بود. یکی از اقدامات او این بود که هر سال مدیران سابق خود را به افطار دعوت می کرد. البته برخی نیامدند. چون بودن با آنها گران تمام می شد. عده ای وارد عرصه انتخابات شدند و از او فاصله گرفتند، اما وقتی مهدی را به زندان بردند، من شاهد مستقیم اوج بودم که وفاداری او مشهود بود.
غلامحسین کرباشی در سخنانی خاطرات آیت الله هاشمی را به عنوان وصیت نامه خواند و گفت: میراثی که از ایشان به جا مانده با دیگر وصیت نامه ها متفاوت است و به عنوان گنجینه ای گرانبها نزد ما و خداوند خواهد ماند. کرباشی معتقد است کتاب خاطرات آقای هاشمی دارای ویژگی هایی است و توضیح می دهد: اولاً این کتاب سرمایه ماندگار تاریخ انقلاب، دفاع مقدس و بعد از جنگ است که ارزش تاریخی، علمی و پژوهشی زیادی دارد و ثانیاً این کتاب راهنما و نمونه ای است که می تواند مورد استفاده و توجه همه مسئولان کشور و علاقه مندان قرار گیرد. یکی از اعضای حزب کارگزاران ساختمان افزود: خاطرات آقای هاشمی برخلاف وصیت نامه های متعارف وصیت نامه است. این خاطرات ما را با جزئیاتی از زندگی و عملکرد شخصی، اجتماعی و سیاسی او آشنا می کند که بسیار ماندگار خواهد بود. کرباشی سخنان خود را با این جمله به پایان رساند: فکر می کنم این خاطرات برگرفته از نگاه آیت الله هاشمی به موضوع «ارشاد» است. در مورد ارشاد نظرات مختلفی وجود دارد، اما نظر آقای هاشمی نزدیک به فخرزی و مرحوم سید مصطفی خمینی است که هدایت را اختیاری و زور و اجبار را بی اثر و حتی معکوس می دانند.آیت الله هاشمی خطاب به شهید مطهری می گوید: من معتقدم بعد از شهید مطهری. و آیت الله منتظری که دو تن از شاگردان نزدیک امام بودند، تنها فردی که می توانست صریح با امام صحبت کند آقای هاشمی بود. وی افزود: از روش آقای هاشمی چقدر درس می‌توان گرفت؟ یکی اینکه با مذاکره، مکاتبه، ملاقات و تعامل دوستانه با دنیا می‌توان خیلی کار کرد. نامه نگاری آقای هاشمی رفسنجانی با صدام حسین نشان می دهد که می توان بر فردی مانند او تأثیر گذاشت و او همچنان انسان است. هر چند از انسانیت خود دور است. رابطه ای که برای ما با عربستان برقرار کرد و مذاکره با پادشاه عربستان برای گشایش قبرستان بقیع برای عبادت نمونه دیگری از این موضوع است. ما امروز می توانیم این کارها را انجام دهیم، اما دنبال آن نیستیم.
نایب رئیس سابق شورای اسلامی تاکید کرد: ایشان با حفظ احترام به نظام و فقیه این شیوه اظهار نظر را حفظ کردند و شاید شاخص ترین اظهار نظر ایشان در خطبه 5 خرداد 1397 بود و راه را باز کرد که اصل اختیارات وکیل با آزادی بیان منافات دارد. مطهری تاکید کرد: متأسفانه امروز کار درستی نمی کنیم و افراد را فقط برای اظهار نظر دستگیر و محاکمه می کنیم. در حالی که سیره امیرالمومنین(ع) این است که تا اسلحه به دست نگرفته اند با آنها مقابله نکنیم. آیا همه مخالفان را دستگیر کنیم؟! اگر اقدامی نکند باید آزاد باشد.