روز جدید مدیرکل سابق خاورمیانه می گوید؛ متأسفانه دولت ناکارآمدی روی کار آمد، این دولت نه در سیاست خارجی، نه در سیاست داخلی، نه در اداره وزارتخانه ها و نه در اداره نهادها کارآمد نیست.
قاسم محبعلی مدیرکل سابق خاورمیانه در گفت و گو با خبرنگار «قرن نو» درباره سکوت تیم مذاکره کننده هسته ای در خصوص روند مذاکرات نسبت به تیم قبلی گفت: یکی از مهم ترین دلایل عدم موفقیت تیم مذاکره کننده. حضور در جلسه این است که متأسفانه تاکنون هیچ دستاوردی در این زمینه نداشته اند و تقریباً برجام را به بن بست رسانده اند. تصور من این است که این عدم حضور در رسانه ها به خصوص رسانه ملی به این دلیل است که نمی خواهند این موضوع به صورت علنی مطرح شود.
تیم مذاکره کننده فاقد مهارت و تجربه دیپلماتیک است
وی ادامه داد: تیم قبلی یک تیم حرفه ای بود و توانایی صحبت به دو زبان فارسی و انگلیسی را داشتند اما این تیم جدید چه از نظر تجربه دیپلماتیک و چه از نظر ارائه مطالب فاقد توانایی کافی است. وقتی صحبت می کنند، به جای روشنگری، می توانند زمینه های جدیدی ایجاد کنند و بنابراین ممکن است به آنها گفته شود که کمتر مصاحبه کنند و کمتر صحبت کنند تا زمینه های کمتری ایجاد کنند.
ما نقشه راه مشخصی در مذاکرات نداریم
محبعلی سیاست کلان را نرسیدن به برجام عنوان کرد و خاطرنشان کرد: بنابراین دولت و تیم مذاکره کننده نقشه راه مشخصی ندارند. پس طبیعتاً نیازی به تشویق افکار عمومی نیست و فاصله حاکمان فعلی این دولت با دولت قبل بسیار زیاد است و اصلاً قابل مقایسه نیستند.
مدیرکل سابق خاورمیانه در خصوص راهکاری که در این زمینه باید اجرا شود، پاسخ داد: به نظر من به دلیل مشکلی که در چیدمان پیش آمده در دولت، نمی توان راه حل مشخص و دقیقی ارائه کرد. متأسفانه دولت ناکارآمدی روی کار آمد، این دولت نه در سیاست خارجی، نه در سیاست داخلی، نه در اداره وزارتخانه ها و نه در اداره نهادها کارآمد نیست. پس طبیعتاً نتایج یکسان است و از این دوستان نمی توان انتظار بیشتری داشت.
گفت: آنها تمام تلاش خود را می کنند اما ثمری ندارد. اگر در کشوری دموکراتیک بود شاید برای حل این مشکل زودتر تصمیم می گرفتند که انتخابات برگزار کنند، اما ساختار ما ساختاری نیست که همگام با کشورهای توسعه یافته گام بردارد.
به نظر می رسد از سرگیری برجام دور از ذهن باشد
این کارشناس سیاست خارجی تصریح کرد: متولیان مذاکرات خودشان از مخالفان برجام و مخالف مذاکره بودند. همین الان با توجه به صحبت هایی که در این چند روز انجام شده، نشان می دهد که هدف احیای برجام نیست، هدف چیز دیگری است و صحبت هایی که آقای خرازی به آنها اشاره کردند، طبیعتاً موضوع برجام است. به نظر می رسد برجام کنار گذاشته شده است.
محبعلی تصریح کرد: هر سیاستی تبعات و هزینه هایی دارد. سیاست بر اساس هزینه منافع است و طبیعتاً ممکن است فکر کنند که منافع این سیاست بیشتر از هزینه ها است. شاید الان فکر می کنند تسویه حساب غرامت محض است.
بازگشت ایران و آمریکا به برجام نیازمند راه حل سیاسی است
وی در خصوص بازگشت ایران و آمریکا به برجام گفت: اگر هدف تهیه راه حل سیاسی است و اگر ایران و آمریکا می خواهند به برجام بازگردند، طبیعتا چارچوب آن مشخص است و مسائل خارج از برجام باید انجام شود. مداخله نکنند و یا در سیاست هایی که بعد از موضوع اوکراین اتفاق افتاد و روس ها علاقه ای به بازگشت ایران به بازار انرژی و بازار نفت ندارند.
برجام احیا خواهد شد اگر…
مدیرکل سابق خاورمیانه ادامه داد: اگر تصمیم سیاسی در ایران برای بازگشت به برجام گرفته شود، به نظر من توافق آسان خواهد بود. همانطور که بیش از 90 درصد از این توافقات انجام شد. آنچه باقی ماند تصمیمات سیاسی بود که در تهران یا واشنگتن گرفته می شد. اگر این تصمیمات گرفته شود و بیشتر آنها باید در تهران گرفته شود، به نظر من می توان برجام را احیا کرد. از مواضع هر دو طرف به نظر نمی رسد که شرایط پس از دوحه به گونه ای باشد که چشم انداز روشنی برای از سرگیری مذاکرات و بازگشت به برجام وجود داشته باشد.
آیا روس ها مذاکرات برجام را متوقف کردند؟
وی در پایان خاطرنشان کرد: طرفین خواسته هایی خارج از برجام دارند، یعنی برجام توافقی بود که در شرایط خاص انجام شد و اکنون طرفین مطالبات خارج از برجام را مطرح می کنند. کما اینکه آمریکایی ها علاقه مند هستند که از سرگیری برجام را به سیاست های ایران در خاورمیانه یا امنیت اسرائیل و خواسته های عربستان گره بزنند، از سوی دیگر، ایران خواهان خروج سپاه از تحریم ها و لیست تروریستی است یا آنها همه تحریم ها را می خواهند. که محور مذاکرات برجام هستند، این موضوع مطرح نشد و در سال 2014 یا 2019 که مذاکرات انجام شد اصلاً این موضوعات مطرح نشد.
محبعلی بیان کرد: اما وقتی مسائل دیگری مطرح شد، مذاکرات وارد گره های جدیدی شد و سرنوشت مذاکرات به بن بست رسید و آخرین اتفاقی که افتاد، اتفاقی بود که بعد از اوکراین افتاد و شاید انتظارات جدیدی از ایران و روس ها ایجاد شد. مداخله کرد و باعث شد که برجام عملا از دستور کار خارج شود و به بن بست برسد.