مجیدرضا حریری در خصوص وضعیت تجارت ایران و چین و تاثیر تحریم ها بر این روابط گفت: چین همچنان اولین شریک صادرات و واردات ماست. تمامی تجارت خارجی ما از جمله تجارت با چین تحت تاثیر تحریم ها قرار گرفته است و لغو تحریم ها دریچه جدیدی برای ما برای همکاری با شرکای بیشتر در جهان و شرکای بیشتر در چین است. دو راه برای مذاکره وجود دارد، یکی تلاش برای پایان دادن به تحریم ها از طریق مذاکره و دیگری عدم تاخیر در پیشرفت مذاکرات کشور در وین.
وی افزود: تنها 50 درصد موضوع به نتیجه مذاکرات وین با ایران بستگی دارد و 50 درصد دیگر به طرف مقابل بستگی دارد، بنابراین اختیارات 100 درصدی در این موضوع نداریم. تجربه ما نشان می دهد که هر نوع توافقی می تواند ناپایدار باشد. بنابراین باید تضمین های لازم برای پایدار ماندن مذاکرات را داشته باشیم و در عین حال باید به وضعیت کنونی که در حال مذاکره هستیم و تحریم ها فکر کنیم که اگر توافقی حاصل نشد، چه جایگزین هایی برای امتیازاتی که بوده است. از دست دادن به دلیل تحریم ها؟ داده های ما را پیدا کنید
حریری افزود: موضوع تحریم ها نیز تاثیر زیادی بر تجارت ایران با چین داشته است. وقتی تحت تحریم هستیم، در مذاکرات تجاری با چین در موقعیت اجباری قرار داریم. علاوه بر این، بسیاری از شرکت های چینی که در سطح بین المللی فعالیت می کنند به دلیل تحریم ها به راحتی با ما کار نمی کنند. ما مطمئناً در جذب سرمایه گذاری چینی و همچنین پیشبرد پروژه های مشترکی که نیاز به تامین مالی داشتند و همچنین تجارت با مشکلاتی مواجه بوده ایم.
وی افزود: چین که از دنیا جدا نیست، اما دومین اقتصاد بزرگ دنیاست و تعاملش با دنیا ده ها برابر تعاملش با ماست. بنابراین تحریم ها قطعا ایران را محدود خواهد کرد. بخش عمده ای از مبادلات اقتصادی چین با آمریکای شمالی و کشورهای جنوب شرقی مانند کره جنوبی و اتحادیه اروپا است که در صورت اعمال تحریم های این کشورها علیه ایران، قطعا تاثیر زیادی خواهد داشت، بنابراین ما نمی توانیم به راحتی با شرکت های معتبر چینی کار کنیم.
وی افزود: شرکت های معتبر چینی سالانه بیش از 2.3 تا 2.4 تریلیون دلار کالا به دنیا می فروشند و در همین محدوده خرید می کنند. سهم چین از تجارت بین المللی بیش از 4.5 تریلیون دلار در سال است. قطعا شرکت های بزرگ بین المللی در این کشور آمادگی آسیب دیدن ندارند. البته این بدان معنا نیست که هیچ شرکت بزرگ و معتبر چینی با ما همکاری نمی کند، حتی اگر هم کار کند باید نشان دهد که با ایران همکاری نمی کند، زیرا در این صورت تحریم می شود و کار را سخت می کند.
رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین در پاسخ به سوالی درباره روابط تجاری چین با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس گفت: تا حدود 7 تا 8 سال پیش اولین شریک تجاری چین در خلیج میانه بودیم. شرق و غرب آسیا “کاهش می یابد. اکنون رتبه ایران در تجارت با چین در غرب آسیا و خاورمیانه هر روز کاهش می یابد و از رتبه اول به زیر 5 رسیده ایم. به عبارت دیگر 5 تا 6 کشور در منطقه هستند. بیشتر از ما با چین کار می کنند.
وی افزود: چین بزرگترین خریدار انرژی در جهان است که بزرگترین فروشنده انرژی در همین کشورهای حاشیه خلیج فارس است. وقتی از صحنه فروش بین المللی انرژی حذف می شویم، رقبای ما در سواحل جنوبی خلیج فارس جایگزین ما می شوند. زمانی که این کشورها نفت و گاز بیشتری به چین می فروشند، معمولا مجبور به خرید بیشتر از چین هستند، بنابراین هم خرید و هم فروش آنها به چین افزایش یافته است.
حریری افزود: در نتیجه سرمایه گذاری کشور در سواحل جنوبی خلیج فارس در حوزه هایی مانند بنادر، نفت، گاز و پتروشیمی هر روز در حال افزایش است. تا چند سال پیش که ما اولین شریک تجاری چین در منطقه بودیم، چینی ها نیز بیشترین سرمایه گذاری را در ایران داشتند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا ایران می تواند به عنوان دروازه چین به ارمنستان عمل کند و از مزایای آن بهره مند شود، گفت: سرمایه گذاری چین در ارمنستان بسیار محدود است. ابتدا باید تکلیف خود را مشخص کنیم و سپس به این گونه موارد فکر کنیم. بستر گسترش روابط ایران و چین برای موضوعاتی مانند همکاری های دوجانبه یا چندجانبه بسیار آماده است.
وی افزود: تعیین تکلیف مذاکرات وین می تواند معادلات منطقه را تغییر دهد، علاوه بر این، پذیرش عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای فضای جدیدی را برای همکاری های منطقه ای با چین فراهم می کند. ارمنستان دروازه اوراسیا است و روابط ایران با آن کشور خوب است. همه آنها را می توان با هم در سیاست چین در نظر گرفت، به شرطی که با موانع جدی مواجه نشویم.
حریری ادامه داد: این موانع جدی می تواند تحریم یا عدم اطمینان ناشی از مذاکرات باشد. تحریم ها چه موفقیت آمیز باشند و چه نباشند، هر کدام از آنها می تواند شرایط جدیدی را برای ما ایجاد کند.» در حوزه سیاست گذاری عمومی در عین حال برای هر یک از این سناریوها برنامه ای در نظر گرفته شده است که با هر کدام می توانیم کمترین ضرر را داشته باشیم.
رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین خاطرنشان کرد: باید سازوکاری طراحی کنیم که بتوانیم ارزهای صادراتی را به ارزهای موجود برای واردات تبدیل کنیم. هم امکان عملی برای این کار وجود دارد و هم یک فرآیند سیاست گذاری. در عمل وقتی مقاصد صادراتی کشور محدود است مبادی واردات نیز محدود می شود و باید پیوند تبادل ارز بین صادرکنندگان و واردکنندگان ایجاد کنیم.