روز جهانی علم در خدمت صلح و دو رویکرد متفاوت / از تلاش آمریکا برای تسلط بر جهان با فناوری تا تلاش ایران برای ترویج علم اخلاق

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا ؛ به گزارش صاحب نیوز؛ یونسکو به عنوان سازمان پیشرو آموزشی و فرهنگی جهان در زمینه علم، فرهنگ و آموزش، برای اولین بار 10 نوامبر را به عنوان روز جهانی علم برای صلح و توسعه در اجلاس بوداپست در سال 1999 در مجارستان نامگذاری کرد. اما این نامگذاری را ارزش علم و فناوری و بنیانگذاران علم می نامند; در عین حال، به دنبال پر کردن شکاف بین علم و فناوری، بهبود کیفیت زندگی عمومی و کاهش و کاهش تهدیدات اقلیمی ناشی از تولید و فناوری‌های فناوری است. یکی از مهمترین اهداف یونسکو در تعریف روز علم، بهره مندی آحاد جامعه از ثمرات علم، فناوری و نوآوری، ایجاد بستر و فضای مناسب برای گفتمان در مورد تأثیر علم، فناوری و نوآوری بر زندگی مردم بود. زندگی روزمره، صلح و توسعه و معرفی چند فرصت جدید. کیفیت کلی زندگی را بهبود می بخشد.

اگر تاریخ علم را در تاریخ بشر مطالعه کنیم، خواهیم دید که علم در زمان های قدیم دارای ارزش ذاتی بوده به این معنا که دستیابی به آن برای انسان و انسانی که در زمان خود از بالا به عنوان دانشمند شناخته می شد، ایده آل بوده است. وضعیت در بین مردم مثلاً در جوامع شرقی چنین فرهنگی حاکم بوده است و امروزه نیز بقایایی از آن در این محدوده فرهنگی باقی مانده است. اگر در گذشته به کشورهای آسیای شرقی از جمله چین سفر کرده باشید، برای دانشمندان ارزش قائل بودند و معتقد بودند که انسان با دانش از انسانیت بالاتری برخوردار است. از این رو، به خاطر علم یک جهان، احترام مضاعف داشت و معتقد بودند که او حقایق را می داند و آن که حقایق جهان را می داند، بهتر از آن است که نمی داند.

در فرهنگ اسلامي نيز چنين بود، چنان كه در آيه 11 سوره مبارك مدعي است: خدايا. [رتبه] کسانی از شما را که ایمان آورده‌اند و دانش‌مندان را درجات برتری می‌بخشد و خداوند به آنچه انجام می‌دهید آگاه است.

طبق این آیه خود علم ارزشمند است و امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: «ملائکه بال برای طالبان علم می گسترانند و از این عمل اظهار رضایت و خرسندی می کنند». این نشان می دهد که در فرهنگ دینی ما برای اهل علم ارزش بالایی قائل است.

* نگاه ابزاری به علم رنسانس

در قرون وسطی هم کم و بیش همین مفهوم وجود دارد، اما همزمان با رنسانس تغییرات زیادی رخ داد، از جمله تغییر ماهیت علم، مهم نیست. وقت شخصی کار را به عنوان یک علم و حرفه می آموزد و بس. اما چنین نگاهی به علم یک ابزار است.

بسیاری از کشورها از نامزدی 10 نوامبر برای روز جهانی علم یونسکو در خدمت صلح استقبال کردند و این نامزدی در تقویم رسمی بسیاری از کشورها ثبت شده است. به همین دلیل است که 18 نوامبر به عنوان روز جهانی علم توسط یونسکو، کشورها و سازمان های فعال در این زمینه جشن گرفته می شود. صلح جهانی یونسکو صلحی است که در ذهن انسان ساخته می شود زیرا جنگ قبل از وقوع در ذهن مردم شکل می گیرد. در عرصه علم نیز تحقق صلح مستلزم دانشمندانی است که به فکر خود باشند و به گفته دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو این امکان پذیر نیست مگر اینکه دانشمندان اخلاق و عقل را با دانش خود ترکیب کنند.

شتاب تولید علم در ایران نسبت به سایر کشورها در سال های اخیر بسیار بالا بوده است. نیما رضایی، استاد گروه ایمونولوژی و بیمارستان مرکز پزشکی کودکان دانشگاه علوم پزشکی تهران و اولین محقق کشور در زمینه ایمونولوژی، درباره تولید علم از نظر کمی و کیفی در ایران می گوید: تولیدات علمی و در برخی موارد ایران به عنوان یکی از سریع ترین کشورهای جهان از نظر تولید علمی انتخاب شده است، اما برخی از این محصولات علمی از نظر کیفیت و مقالات منتشر شده که هرگز به آنها استناد نشده است، وضعیت مناسبی ندارند. دیگر دانشمندی وجود ندارد. البته این بحث در علم متفاوت است و تولید علم در برخی رشته های تخصصی پزشکی جایگاه خوبی را به خود اختصاص داده است. به عنوان مثال در زمینه بیماری های نقص ایمنی اولیه، ایران جزو 10 کشور برتر تولید علم است.

رضایی همچنین تامین زیرساخت های کافی برای ارتقای کیفیت تولیدات علمی را مهم دانست و افزود: در حال حاضر شاهد بستر مناسب و پوشش سطحی مناسب برای تولیدات علمی در کشور هستیم که نیاز به کار عمیق تری دارد. ما به کارهای علمی پایه و کاربردی بیشتری نیاز داریم که راه را برای فناوری هموار کند. در عین حال باید بودجه های هدفمندی برای گروه های پژوهشی در نظر گرفته شود. به عنوان مثال، اگر فردی در زمینه خاصی پیشنهاد کار داده است، از او بخواهید محصولی با کیفیت خاص برای مدت زمان مشخصی تولید کند. در این زمان، محصولات باکیفیت معنا پیدا می کند و تلاش محققان نیز استنادهای مناسبی پیدا می کند. وی تصریح می کند: مقالات ما از نظر استناد و استناد جایگاه خوبی در دنیا ندارند و از نظر مقایسه کمیت محصولات علمی بالاتر از کیفیت آنهاست. اختصاص بودجه های اندک برای طرح های پژوهشی و پایان نامه های دانشجویی، محقق را محدود می کند و سقف رشته را برای تعریف پروژه ها کوتاه می کند و انقلابی در علم و خدمات ایجاد نمی کند.

ایران برای نشان دادن اهمیت اخلاق در علم، نامزد جایزه بین‌المللی ابن سینا یونسکو شد

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو با اشاره به اینکه ایران برای نشان دادن اهمیت اخلاق در علم و فناوری، جایزه بین المللی ابن سینا را به یونسکو پیشنهاد کرده است، گفت: دانش با اخلاق همراه است. جایزه بین المللی ابن سینا هر دو یا سه سال یکبار به بهترین آثار، مقالات و کتاب های اخلاق در علم و فناوری تعلق می گیرد.

انجمن ترویج علم ایران هر ساله به منظور ارتقای سطح برنامه ها و ایجاد حرکتی ساختارمند با همکاری سایر نهادها و سازمان های علمی و فرهنگی کشور، در نظر دارد برنامه هایی را در سطح ملی با موضوع علم جهانی اجرا کند. روز و هفته. در این راستا تلاش شد طی جلسات مستمری با حضور برخی اساتید و افراد برجسته کشور، موضوعات مرتبط معنا شود.

از روزی که اهمیت علم تغییر کرد، می بینیم که مسیر توسعه غرب رو به افول است و در مسیر فناوری قرار می گیرد. راهی که دارای ابداعات گوناگونی است اما نگرش فضیلت آمیز گذشته نسبت به علم و دنیا را ندارد. این یک انحراف بزرگ است. انسان بدون تنزل شأن علم می توانست جایگاه آن را برای خود تعیین کند و علم را وسیله تعریف نکند، بلکه وسیله کمال و رشد باشد، یعنی آنچه در گذشته بوده و ارزش ذاتی علم مهم است. این اتفاقات افتاد و مسیر تاریخ را تغییر داد. بنابراین اگر پیش از این جنگ‌ها ناشی از جهل بشری بود، امروز با نگاه علم، این مؤلفه در خدمت جنگ آمده است. زمانی که مفهوم علم تغییر کرد، اتفاقات مختلفی افتاد، از جمله اینکه علم علاوه بر ایجاد ابزاری برای سعادت انسان، ابزارهایی برای جنگ ایجاد کرد که با شروع جنگ های جهانی اول و دوم شاهد آن هستیم.

بنابراین باید گفت علم و صلح به هم پیوسته اند، اما مهم این است که نگاه علم چیست و ثانیاً کشورها به علم و استفاده از آن چه نگاهی دارند.

* برخی تلاش می کنند از طریق فناوری بر جهان حکومت کنند

ایالات متحده همواره تلاش کرده است تا تمامی دانشمندان علوم مختلف را در کشور خود متحد کند تا بتوانند از طریق فناوری بر مردم حکومت کنند. جنگ داخلی آمریکا که از سال 1861 تا 1865 در ایالات متحده کنونی به طول انجامید، اولین جنگی بود که از تفنگ های بزرگ و تفنگ های بزرگ استفاده کرد. این جنگ مصادف با سلطنت مظفرالدین شاه قاجار بود. پس از جنگ، ناظرانی از اروپا برای بررسی اثرات مخرب آن به ایالات متحده سفر کردند. در جنگ داخلی آمریکا، بیش از 3.867 میلیون مرد در هر دو جبهه شمالی و جنوبی تحت پرچم ارتش هر دو کشور جنگیدند. حدود 11 درصد از جمعیت آمریکا در آن زمان. در پایان جنگ داخلی نزدیک به یک میلیون نفر کشته یا زخمی شدند. هیچ جنگی قبل و یا در همان زمان چنین تلفاتی را در ایالات متحده بر جای نگذاشته بود. هم از نظر تعداد کشته ها و مجروحان و هم بخشی از عوامل دیگر مانند تعداد شرکت کنندگان در جنگ و جمعیت کشور. هیچ یک از طرفین درگیر انتظار چنین تلفاتی را نداشتند. دو طرف می خواستند وارد یک جنگ کوتاه و کوتاه شوند و انتظار یک نبرد رویایی و خوش بینانه را داشتند، اما تکنولوژی جدید کشتار سلاح، چهره جنگ را تغییر داد.

به گفته ولفگانگ اجرت، تحقیقات نشان می دهد که ایدز و سارس سلاح های میکروبی هستند که در آزمایشگاه های آمریکایی با امنیت بالا برای کشتن مردم «اختراع» شده اند. آنچه او در کتاب خود در مورد افزایش ایدز گفته است شگفت انگیز است. در سال 1969، وزارت دفاع ایالات متحده درخواست 10 میلیون دلار اضافی برای تحقیق در مورد ویروس جدیدی کرد که می تواند سیستم ایمنی بدن را از بین ببرد و درمان را انجام ندهد. معاون تحقیقات پنتاگون معتقد بود که وجود ویروس، ایالات متحده را به یک منطقه برتر نظامی مطلق تبدیل می کند! ده سال بعد، اولین موارد ابتلا به ایدز در ایالات متحده گزارش شد.

چنگیز آیتماتوف دانشمند در سخنرانی در سال 2000 در زوریخ سوئیس گفت: “بشریت به لطف دانش گسترده و استفاده هدفمند از بسیاری از قوانین مادی جهان مادی، به سطح بالایی از پیشرفت فنی و فناوری دست یافته است.” باز است، اما در جستجوی اجرای آخرین دستاوردها، پیشرفت علمی و فناوری طیف معنوی و اخلاقی خود را از دست داده و توجه خود را از این حوزه – که وجود دارد و رشد می کند و تحت قوانین سختگیرانه ای عمل می کند – معطوف کرده است. یک قانون اساسی هستی نقض شده است که می خواهد سطح رشد و تکامل عقل و اخلاق انسان کمی بالاتر از سطح پیشرفت علمی و فنی باشد.

تنها از این طریق است که انسان به وظیفه خود پی می‌برد که از پیشرفت‌ها و فنون علمی چشمگیر برای صلاح جامعه و جلوگیری از گرسنگی، فقر و بیماری در سراسر جهان استفاده کند.»

انتهای پیام/