روز جدید وی افزود: در کنار کاهش درآمد سرانه، شاهد افزایش بی رویه قیمت کالاهای اساسی و نیازهای اساسی مردم هستیم. این موضوع در کاهش قدرت خرید مردم نیز موثر بوده و در سال های اخیر نارضایتی مردم را افزایش داده است. این اعتراض به موضوعاتی مانند آزادی بیان، بیکاری، شرایط سخت ازدواج و… نیز مربوط می شود، اما به نظر من مهمترین عامل در این زمینه متغیر اقتصادی است که مردم را از شرایط موجود ناراضی کرده است.
5 اقتصاددان برجسته کشور در بیانیه ای به اعتراضات پس از درگذشت مهسا امینی اشاره و به ریشه های اقتصادی این اعتراضات پرداختند. به گفته این اقتصاددانان، مردم اکنون بیش از هر زمان دیگری نگران «رفاه»، «مشارکت مؤثر سیاسی» و «شفافیت مالی و سیاسی» هستند.
در بین این سه دغدغه، موضوع رفاه بسیار مهم است و شاید اگر امروز ایرانیان این رفاه قبلی را داشتند، جامعه تا این حد ملتهب نمی شد. از سوی دیگر کاهش درآمد و سطح رفاه در سال های اخیر که طبق آمار رسمی حدود 37 درصد است باعث نارضایتی جوانان شده است. در این میان کاهش درآمد سرانه نقش مهمی در کاهش رفاه امروز مردم دارد.
کارشناس مسائل اقتصادی و استاد دانشگاه تربیت مدرس استاد دانشگاه تربیت مدرس در گفتگو با فرارو گفت: وجود برخی افراد گمراه در دولت های گذشته مردم را به اعتراض واداشت/ حذف رقبای سیاسی در این شرایط موثر بود. : «اگر بخواهیم هدف اکثریت جامعه را در زندگی اقتصادی در نظر بگیریم، اکثر مردم به دنبال افزایش رفاه خود هستند. عامل مهم در این مورد، درآمد افراد نسبت به هزینه های زندگی آنهاست. اگر این افزایش درآمد محقق نشود مردم از وضعیت موجود ناراضی خواهند بود.
وی افزود: همچنین تولید ملی مهمترین عاملی است که نشان دهنده وضعیت متوسط درآمد است. اکنون تقسیم درآمد ناخالص بر جمعیت، درآمد سرانه را مشخص می کند. در 16 سال گذشته درآمد ناخالص داخلی با کاهش شدید مواجه بوده اما از سوی دیگر با افزایش جمعیت مواجه بوده ایم. طبیعتا در چنین شرایطی درآمد سرانه با کاهش شدید و در نتیجه کاهش قدرت خرید مردم مواجه می شود. در این شرایط رفاه مردم نه تنها بالا نرفت، بلکه با افت وحشتناکی مواجه شد.
ازنی گفت: در این سال ها علاوه بر کاهش درآمد سرانه، شاهد افزایش بی رویه قیمت کالاهای اساسی و نیازهای اساسی مردم بوده ایم. این معضل در کاهش قدرت خرید مردم نیز موثر است و همین امر در سال های اخیر نارضایتی مردم را نیز افزایش داده است. این اعتراض به موضوعاتی مانند آزادی بیان، بیکاری، شرایط سخت ازدواج و… نیز مربوط می شود، اما به نظر من مهمترین عامل در این زمینه متغیر اقتصادی است که مردم را از شرایط موجود ناراضی کرده است.
این استاد دانشگاه افزود: ایران در 16 سال گذشته رشد اقتصادی حداقلی یا منفی داشته که سطح رفاه و درآمد مردم را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. از طرفی اگر در هر جای دنیا چنین وضعیتی پیش بیاید مردم اعتراض و ابراز نارضایتی می کنند و برای بیان این مشکل، وقوع هر حادثه ای می تواند تنها بهانه در ایران باشد، اما وضعیت را دیگری می توان ارزیابی کرد. نقطه نظر.”
وی ادامه داد: در چند دولت اخیر همواره این تشویق بوده است که دولت مسئول همه چیز است. در مبارزات انتخاباتی همواره شاهد هستیم که دولت ها دولت های قبلی را مسئول هر نوع شکست در همه مسائل می دانند و آن را به مردم ارائه می کنند. البته دولت مسئول همه چیز است. البته مسلم است که دولت با سیاست درست در مسیر درستی حرکت می کند، اما این نوع رفتار دولت باعث تقویت شرایط برای ایجاد نارضایتی از نهاد دولتی در ایران شده است.»
عزتی با اشاره به اینکه چهار عامل باعث شده تا دولت ها همیشه این گونه رفتار کنند، گفت: اولاً همه دولت ها می خواهند بزرگتر شوند و همه امور را در دست بگیرند، دوم اینکه تسلط دولت بر همه چیز باعث شده است که اگر چیزی دخالت کند، اولاً دولت ها از این فرصت علیه رقبای سیاسی خود استفاده کنند و آنها را از صحنه قدرت حذف کنند و در نهایت برخی از سیاستمدارانی که قدرت را به دست می گیرند توهم قدرت دارند و فکر می کنند می توانند به هر وعده ای که می دهند عمل کنند و به وعده هایی که می دهند عمل کنند، توهم این افراد وعده دادن است. توقع مردم را افزایش می دهد و وقتی به وعده ای عمل نمی شود طبیعتاً مردم ناراضی می شوند و این مشکل عجیبی نیست».
وی با تاکید بر اینکه در سال 84 و انتخابات آن سال این جریان از وعده های بلندپروازانه آغاز شد، خاطرنشان کرد: در انتخابات سال های 68، 72، 76 و 80 انتخابات در سطح رقابت سیاسی بود و کاندیداها در سطح انتخابات وعده هایی دادند. سیاست گذاری؛ مانند آزادی سیاسی، فرهنگی و غیره که منطقی هم بود اما از سال 84 صحنه انتخابات از رقابت به ریشه‌یابی و حذف رقبای سیاسی تغییر کرد و وعده‌هایی داده شد که محقق نشد و مردم از این وضعیت ناراضی بودند.»
وی تصریح کرد: این فضا رقابت در کشور را به درگیری تبدیل کرده و مشکلات زیادی را برای کشور به وجود آورده است. با وعده هایی که داده شد سطح توقع مردم بالا رفت اما عملاً چیزی محقق نشد. این فضا تضادها را در کشور افزایش داد. البته در دهه 1940 شاه گفت که می خواهد وضعیت مردم را بهبود بخشد.
عزتی گفت: این حرف هایی که برخی آقایان در این سال ها زده اند نوعی عوام فریبی است که فقط فضای کشور را تشدید کرده است. با گرم شدن جو، شرکت کنندگان از صحنه حذف شدند و درگیری ها به اوج خود رسید. از سوی دیگر بیان برخی سخنان توقعات بیجا را به وجود آورد و عملی نشدن به این وعده ها موجب نارضایتی مردم شد، بنابراین ریشه این نارضایتی ها در جامعه امروز را باید در رفتارهای سیاسی که در جامعه رخ می دهد جستجو کرد. کشور. از سال 2004 انجام شد.”