بحران حاکمیتی دومین دارنده بزرگ منابع گازی جهان را با چالش جدی مواجه کرده است، زیرا رسانه های نزدیک به دولت مدت هاست که وعده “زمستان سخت در اروپا و درخواست آنها برای گاز ایران” را داده اند.
هیرش سعیدیان – ایران با 42.000.000.000.000 مترمکعب گاز پس از روسیه بزرگترین دارنده منابع گازی جهان است. در واقع، ایران به تنهایی 21.5 درصد از کل منابع گازی کشف شده کره زمین را در اختیار دارد. با تمام این اوصاف، به دلیل فرسودگی زیرساخت های استخراج گاز در فازهای مختلف پارس جنوبی و عدم سرمایه گذاری، کشور با بحران کمبود گاز مواجه است. 14 پالایشگاه گاز واقع در اطراف شهرهای کنگان، عسلویه و … نیز نیازمند سرمایه گذاری و نوسازی زیرساختی هستند.
جواد اوجی که یکی از منتقدان بیژن زنگنه در «بی تدبیری گاز» بود، اخیرا اعتراف کرده است که برای جلوگیری از بحران گاز و کسری تولید، کشور نیاز به جذب 80 میلیارد دلار سرمایه در 8 سال دارد. پولی که بیش از کل مخارج دولت است و تنها از طریق سرمایه گذاری خارجی قابل تامین است. با توجه به توقف مذاکرات، به نظر نمی رسد در آینده نزدیک چنین سرمایه ای به صنعت گاز کشور تزریق شود.
بر اساس اعلام رسمی وزارت نفت، سال گذشته 850 میلیون مترمکعب گاز در شبکه کشور مصرف شده و کسری آن 250 میلیون مترمکعب گاز بوده است. نیاز آینده کشور تولید یک میلیارد و 400 میلیون مترمکعب گاز است که به دلیل عدم تزریق سرمایه به نظر می رسد این گاز در دسترس نباشد.
منتقدان بر این باورند که سوء مدیریت و فساد در صنایع انرژی، پتروشیمی و فرآورده کشور یکی از عوامل بحران کنونی است. با توجه به این اشتباهات مدیریتی، طبق آمارهای رسمی، راندمان نیروگاه ها در ایران تنها 38 درصد است، در حالی که میانگین جهانی در بدبین ترین کشور، 48 درصد است.
دولت به دلیل مسائل امنیتی علاقه ای به قطع گاز مصرف کنندگان ندارد و به دلیل عدم توانایی در استخراج گاز کافی به قطع گاز صنعتی روی آورده است. اگرچه سهم صنعت پتروشیمی از کل سبد گاز مصرفی کشور تنها 7 درصد است، خوراک ورودی واحدهای پتروشیمی از ابتدای پاییز با خطر قطعی مواجه شده است.
احمد مهدوی ابهری، دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی پیش از گفت و گو با رسانه ها به این نکته اشاره کرد که عامل تعیین کننده در تعطیلی گاز پتروشیمی ها هوای سرد است. در سال 1400 زیان پتروشیمی ها از قطع یا محدودیت گاز 680 میلیون دلار گزارش شد. پیش بینی می شود با توجه به افزایش چشمگیر قیمت های جهانی پتروشیمی، این ضرر در سال جاری به بیش از یک میلیارد دلار برسد.
بر اساس اطلاعات یک منبع آگاه، دستور تعمیرات اجباری برخی از کارگاه های تولید متانول در کشور در ایام سردسیر صادر شده است. وزارت نفت به این موضوع بسنده نکرده و طی نامه ای رسمی فهرست واحدهای اولیه پتروشیمی را که باید مصرف گاز را متوقف یا کاهش دهند، اعلام کرد. در این نامه واحدهای پتروشیمی مرجان، مسجد سلیمان، زاگرس، شیراز، فن آوران، مارون، بندر امام، فجر، پردیس و کاوه باید مصرف خود را کاهش دهند. کاهش مصرف گاز به معنای کاهش تولید پتروشیمی است در حالی که با کاهش فروش نفت، کشور نیاز مبرمی به ارز حاصل از صادرات پتروشیمی دارد.
در نامه دیگری که به امضای یکی از مدیران شرکت گاز استان های جنوبی به نویسنده رسیده است، واحدهای پتروشیمی تهدید شده اند که «عواقب سیاسی، اجتماعی و … عدم رعایت محدودیت ها بر عهده شرکت گاز استان های جنوبی است. متولیان و شرکت های ذیربط.» یعنی اگر واحدهای پتروشیمی مصرف خود را کاهش ندهند و دولت مجبور شود گاز برخی از مصرف کنندگان داخلی را قطع کند و آنها از این بابت ابراز ناراحتی کنند، پتروشیمی ها پاسخگو خواهند بود. برای مشکل!
این در حالی است که یکی از وعده های روسای فعلی وزارت نفت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی حل این مشکلات و رفع به گفته آنها «سوء مدیریت گاز» بود.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی که رئیس بسیج وزارت نفت نیز هست و همسرش اخیرا به عنوان مدیرکل یکی از واحدهای شرکت ملی نفت منصوب شده است، در دوران تصدی مسئولیت خود عملکرد حساسی از خود نشان داده است. در این موقعیت گفت و گوی زنده تلویزیونی او که نشان می داد او از ساده ترین مسائل صنعت پتروشیمی بی اطلاع است، بازتاب گسترده ای در بین فعالان و مدیران پتروشیمی این حوزه داشت. وی همچنین در پاسخ به سوال خبرنگاری که از وی درباره ادغام شرکت پالایش و صدا و سیما و شرکت ملی صنایع پتروشیمی پرسیده بود، حمله ابرهه به مکه را مثال زد. وی هنوز هیچ توضیحی درباره ارتباط این دو موضوع ارائه نکرده است.
بحران حاکمیتی دومین دارنده بزرگ منابع گازی جهان را با چالش جدی مواجه کرده است، زیرا رسانه های نزدیک به دولت مدت هاست که وعده “زمستان سخت در اروپا و درخواست آنها برای گاز ایران” را داده اند.
منبع: آفتاب نیوز