سفر به «گرمه» در خراسان شمالی; جاذبه هایی از قلعه جلال الدین تا ربات عشق

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا ؛ به گزارش عصرتارک، اقوام ساکن در خراسان شمالی اکثراً تاتار، کرمندی، ترک، ترکمن و فارس هستند که از استان های دیگر مهاجرت کرده اند. علاوه بر این تعداد محدودی عرب، بلوچ و لری در چند روستای استان زندگی می کنند. وجود اقوام مختلف با فرهنگ ها و آداب و رسوم مختلف باعث شد این استان به عنوان گنجینه فرهنگ ها شناخته شود.

در نوروز 1401 به منظور معرفی مناطق گردشگری خراسان شمالی، روزانه یکی از شهرها و مناطق دیدنی آنها تقدیم شما می شود:

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی عصرترک، شهرستان گرمه در جنوب غربی استان خراسان شمالی و از شمال به شهرستان های مانه و سملگان، از شمال غرب به استان گلستان (گالیکش)، از غرب و جنوب به استان گلستان (گالیکش) واقع شده است. به استان سمنان (میامی) و از جنوب و شرق به شهرستان جاجرم محدود می شود.

این شهرستان با 2407 کیلومتر مربع وسعت دارای سه شهر گرمه، درق و ایور، 17 روستا و 27 محله است. امروزه دو راه اصلی استان از موقعیت راهبردی حمل و نقل برخوردار است.

در شمال غربی روستای دشت، ورودی محور باب الرضا (ع) و اتصال دو استان خراسان شمالی و گلستان و در گوشه جنوب غربی شهرستان، استان سمنان توسط راه آهن به میامی متصل می شود. جاده مهم جدید الاحدات

اقتصاد این منطقه عمدتاً بر کشاورزی، دامداری و در دهه های اخیر بر حمل و نقل و صنایع وابسته استوار است.

به دلیل شرایط اقلیمی، کشاورزی در اکثر نقاط شهرستان آبی است، عمده محصولات زراعی آن عبارتند از: گندم، جو، چغندر قند، پنبه، آفتابگردان، زیره و انواع صیفی جات و محصولات باغی.

شهرستان گرمه با شهرستان جاجرم و در قسمت های خوش آب و هوای شمال شهر، یعنی. در نواحی دشت و سپیداری در کنار رباط گارابیل، محوطه های باستانی متعددی از جمله بیشتر نواحی قله دشت دوره گرگان کاوش شده و به هم پیوسته اند.

به نظر می رسد با رها شدن این فرهنگسراها، شیوه زندگی در این منطقه تغییر کرده و به جای سکونت در کنار رودخانه ها، اجتماعاتی شکل گرفته است که ادامه همان جوامع فرهنگ های متروک در دشت گرگان است.

در منابع تاریخی متعلق به اواخر دوره تاریخی و اسلامی از گرمه به نام «جرمک» یاد شده است.

میراث ماندگار جاده ابریشم و آثار ارزشمندی چون رباط دینارزاری (دشت)، رباط کارابیل، رباط عشق و همچنین قلعه های تاریخی مهمی چون قزلر قلعه دشت (سلجوقی)، قلعه باشکوه جلال الدین (خوارزمشاهی)، خواجه قناهرخبرم. و نهج سنگاور قرن هفتم و هشتم هجری قمری) اهمیت و رونق گرمه را در دوره میانه اسلامی نشان می دهد.

فرهنگ و هنر

شهرستان گرمه مردمی مذهبی با ترکیب فرهنگی و زبانی تاتی و فارسی است (به استثنای روستاهای کرد زبان: رباط کارابیل (قسمت ترکی)، چهارچوبه، شوراک، گزل حصار علیا و سفلی، برزنه و کرکی).

هر سه شهر گرمه، ایور و دارک در گذشته دارای یک مسجد کامل بوده اند و مساجد جامع تاریخی هم در دارک و هم در ایور حفظ و بازسازی شده و از میراث فرهنگی احیا شده اند.

مردم گرمه آداب و رسوم و رسوم و آداب و رسوم متفاوت و ماندگاری دارند که از آن جمله می توان به آئین های پرشور عزاداری حسینی در ماه های محرم و صفر ( تعزیه خوانی، تنور خولی، علم ریسندگی، مراسم بیل یا تعزیه خوانی بنی اسد) اشاره کرد. آنها سوگند، چربی، نرمی و غیره را ارائه می دهند.

قلعه جلال الدین به شماره ثبت ملی 1577

قلعه جلال الدین یکی از معروف ترین قلعه های نظامی خراسان است که در قرن ششم تا ششم هجری قمری ساخته شده است.

قلعه جلال الدین از سمت شرق و ابتدای شهر گرمه در ابتدای بلوار امام رضا (ع) قرار دارد و از مصالح سنگ و ساروج به صورت شش ضلعی منظم بر روی سطح صخره ای ناهموار تپه ای مرتفع ساخته شده است. قلعه جلال الدین از نظر وسعت معماری بی نظیر است. بی شک حفر چاه در دل صخره در گوشه غربی حیاط قلعه یکی از شاهکارهای مهندسی این بنا است.

سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سال 1386 تحقیقات و مرمت این بنا را برای احیای قلعه جلال الدین به عنوان موزه آغاز کرد. خوارزمشاه با استفاده از تکنیک های نوین صدا و نور (سیستم دیجیتال) افتتاح شد.

در دامنه قلعه جلال الدین و در گوشه جنوب غربی چشمه ای پر آب و صفا قرار دارد که یکی از جاذبه های طبیعی ارزشمند این مجموعه گردشگری است.

ربات عشق به شماره ثبت ملی 11062

ربات یا کاروانسرای عشق یکی از معدود پیوندهای تاریخی شهرستان گرمه است که در دوره تیموریان در شاهراه ارتباطی گرگان و نیشابور در روستایی به همین نام ساخته شده است.

شواهد نشان می دهد که در زمان تیموریان کاروانسرایی قدیمی در این مکان وجود داشته که قدمت آن حداقل به 4-5 قرن از هجری می رسد.

به دستور امیر علیشیر نوایی وزیر دربار سلطان حسین بایکرا رباط فعلی در کنار آن ساخته شد که در آن اصطبل هایی برای احشام و احشام وجود دارد. مصالح اصلی بنا سنگ، ساروج و آجر است و طرح کلی آن شباهت زیادی به ربات گلی دارد.

ربات گارابیل به شماره ثبت ملی 4574

کاروانسرا یا رباط گارابیل یکی دیگر از کاروانسراهای تاریخی شهر گرمه است که احتمالاً مربوط به قرن 4-5 هجری قمری است و در متون تاریخی ربات املوتلو نامیده شده است.

بعدها در دوره تیموریان و زمانی که شاهراه قدیم گرگان – نیشابور برای رسیدن به مشهد بازسازی شد، به دستور امیرعلیشیر نوایی وزیر تیموری، رباط هایی در این مسیر ساخته شد یا اتصالات قدیمی ترمیم شد.

در این فرآیند رباط قرابیل نیز توسعه یافته و احیا می شود و با پیوستن به بخش های جدید توسط مسافران مورد استفاده قرار می گیرد.

مسجد داراگ به شماره ثبت ملی 17387

مسجد دراق یکی از آثار ارزشمند مذهبی و تاریخی شهرستان گرمه است که در دوره صفویه ساخته شده است. این مسجد کوچک با الگوی معماری سنتی و مصالح خشت و گل ساخته شده و سقف آن با مجموعه ای از طاق های ضربی پوشیده شده است. در وسط بنا چهار ستون بزرگ مستطیل شکل وجود دارد که گنبد بزرگ مرکزی بر روی آنها قرار دارد.

مسجد ایبری با شماره ثبت ملی 17384

مسجد ایور یکی دیگر از آثار مهم مذهبی و تاریخی شهر گرمه است که در سال 1171 هجری قمری بر اساس کتیبه داخل بنا ساخته شده است. مسجد از خشت و گل ساخته شده و سقف آن با گنبدهای ضربی کوچکی پوشیده شده است که بر روی هفت ستون بزرگ و شش ستون نیم دایره قرار گرفته اند. در کتیبه سنگی مسجد جامع ایور از «رحیم بیک» و معمار «قنبرعلی آقا خراسانی» یاد شده است.

منطقه نمونه و روستای مقصد گردشگری دشت

روستای دشت در 80 کیلومتری شمال غربی گرمه و در مسیر جاده بوینورد – گرگان قرار دارد، آب و هوای این منطقه معتدل کوهستانی است و به دلیل نفوذ آب و هوای مرطوب دریای خزر دارای مراتع سرسبز و در برخی نقاط آن پوشیده از خاک است. جنگل تنک

محیط مناسب دشت در دوران باستان نیز جوامع بشری را به خود جذب کرده است و امروزه آثار آن در قالب قلعه ها، دخمه ها، تپه ها و محوطه های باستانی جلوه گر شده است.

عمده صنایع دستی روستای دشت روسری بافی و قالی بافی است و در میان ورزش های محلی کشتی باچوخه معروف است. سوغاتی های معمولی انواع تخمه آفتابگردان هستند. تهیه غذاهای سنتی از جمله انواع غذاها و نان های محلی و پخش مراسم و آیین های محلی مانند عید نوروز، عزاداری 13 بدر و محرم و جشن برداشت گندم جلوه خاصی به این روستا بخشیده است.

مساحت لاله های واژگون

خمبی نام منطقه ای به وسعت تقریبی 10 هکتار در 15 کیلومتری جنوب روستای رباط قرابیل و همچنین در حدود 40 کیلومتری شمال غربی شهرستان گرمه است که مخزن ژنتیکی ارزشمند لاله های واژگون در خراسان شمالی است. این منطقه یکی از مهمترین زیستگاه های لاله واژگون زرد یا اشک مریم با نام علمی Fritillaria از خانواده سوسن است که عمر بسیار کوتاهی دارد و در نهایت تا اوایل اردیبهشت ماه سرسبز و دیدنی است.

انتهای پیام/