حالا هرجای تهران که بروید آثار مترو را می بینید. گویی مویرگ های مرد بزرگی به نام تهران در گوشه و کنارش زیر پوست پراکنده است و فقط در جاهایی رگ هایش روشن است که از داخل این تونل بیرون آمده و به جنوب و غرب تهران راه یافته است. و کرج احتمالا اکثر شما از مترو استفاده می کنید و با مشکلات آن آشنا هستید. اما باز هم این شهر بزرگ و زیرزمینی رازهایی دارد که شاید دانستن آنها برای همه ما و شما عجیب باشد. و البته برای مسئولانی که می خواهند ما را مشغول کنند، ارائه خدمات مشکلی ندارد که عجیب تر است. متروی تهران این روزها خبرساز نیست; و بهانه ای شد تا نگاهی دقیق به اسرار و مشکلات این شهر بزرگ زیرزمینی داشته باشیم.
تاریخچه پله های برقی مترو و البته شهر تهران همیشه محل بحث و مناقشه بین سیستم مدیریت شهری پایتخت با اصحاب رسانه، شهروندان و منتقدان بوده و البته هنوز هم هست، همین چند وقت پیش یکی از خبرنگاران به صحبت پرداخت. درباره خرابی پله برقی مقابل زاکانی شهردار تهران. زاقانی که از اعتماد بنفس ذاتی بالایی برخوردار است، سخنان خود را بی پاسخ نگذاشت و حتی خواست تا برای خبرنگاران تهران گردی کند. هنوز گرد و غبار این جنجال خشک نشده بود که حادثه تلخی با یکی از پله برقی های ایستگاه مترو شهید بهشتی رخ داد. اورژانس با چندین آمبولانس در محل حاضر شد تا مراقبت های لازم را انجام دهد. گفته شد در این حادثه 18 شهروند مجروح شدند که تعدادی از آنها به بیمارستان منتقل شدند.
اگر توانایی مدیریت ندارند، بروید
این ماجرا به حدی تلخ بود که به شورای شهر تهران ارجاع شد. رئیس کمیته بهداشت و درمان این شورا نیز به آن واکنش نشان داد. به گزارش ایسنا، سوده نجفی در اخطاریه قبل از دستور خود در جلسه شورای شهر تهران با اشاره به حادثه سقوط 18 نفر از پله برقی ایستگاه شهید بهشتی، گفت: در مصاحبه های خود چندین بار هشدار داده ایم که این اتفاق افتاد. باید خرابی پله برقی ها را اصلاح کرد تا این مشکل برای شهروندان حادثه ساز نشود.وی با بیان اینکه منکر زحمات مسئولان شهرداری نیستیم و قبول داریم که این یک حادثه است، گفت: اما اینطور است. قابل قبول نیست که مدیر شهرداری تهران مدعی است سه سال است که پله برقی ها روغن کاری نشده است، در حالی که از این سه سال، دو سال تحت مدیریت ما بوده است و اگر مدیران این شرکت توانایی لازم را نداشته باشند، این است. بهتر است شهرداری تهران در این زمینه تصمیم گیری کند.
ماجرای تصادفات و بسته شدن پله برقی ها فقط مربوط به دو سه ماه اخیر نیست. در سال های مختلف این پله ها خبر بوده اند. از تصادف و بسته شدن تا قطع انگشتان دست و پای کودکان و ایجاد مشکلات دیگر برای شهروندان. البته مدیران مترو معتقدند گاهی برای صرفه جویی در مصرف برق پله های یکی از مسیرها را خاموش می کنند
حادثه در مهمترین ایستگاه مترو
هنوز خاطره جمعی پایتخت نشینان این خبر را فراموش نکرده بودند که در ایستگاه متروی امام خمینی (ره) که مهمترین و پرترددترین ایستگاه متروی تهران محسوب می شود، حادثه دیگری رخ داده است. در این حادثه چهار نفر مجروح شدند. این بار هم پایی روی پله برقی بود. البته بعداً اعلام شد که فقط پله برقی از کار افتاده و حتی واژگون شده و باعث پرتاب چند نفر به بیرون شده است. جعفر تشری هاشمی گفت: این حادثه 29 اردیبهشت ماه رخ داد: 465 پله برقی در تهران شناسایی شد که از این تعداد 112 پله برقی غیرفعال و معیوب و 353 دستگاه فعال و 76 درصد پله برقی فعال و 24 درصد معیوب بودند. ». وضعیت پله برقی های منطقه 12 را هم جالب ندید. منطقه 12 محل استقرار ایستگاه امام خمینی (ره) نیز هست.
اتفاقی بی سابقه
البته ماجرای تصادفات و تعطیلی پله برقی ها فقط مربوط به دو سه ماه اخیر نیست. در سال های مختلف این پله ها خبر بوده اند. از تصادف و بسته شدن تا قطع انگشتان دست و پای کودکان و ایجاد مشکلات دیگر برای شهروندان. البته مدیران مترو دلیل کار نکردن پله برقی ها را تنها خرابی آن ها نمی دانند. و گاهی یکی از مسیرهای آن برای صرفه جویی در مصرف برق خاموش می شود. ایستگاه هایی که در حال حاضر مشکل پله برقی را تجربه می کنند به دو دسته تقسیم می شوند: ایستگاه هایی که جدیدتر هستند و مسیر پله برقی برای آنها دیده شده و هنوز نصب نشده است. و ایستگاه هایی که در دهه هفتاد ساخته شدند نیز چنین امکانی در نظر گرفته نشد. همچنین در مورد متروی شهید بهشتی نیز مشکل اصلی را در نقص فنی در اتصالات گیربکس پله برقی شناسایی کردند.
آیا پیچ های برشی وجود دارد؟
اما چرا باید اتصالات فنی استپر کاهنده مشکل داشته باشد؟ به گزارش خبرگزاری فارس، «علیرضا نادعلی» سخنگوی شورای شهر تهران در این باره گفت: پس از بررسی مشخص شد برش یکی از چهار پیچ گیربکس پله برقی شهید بهشتی باعث این حادثه شده است، هرچند که موضوع همچنان در حال بررسی است در هر صورت پله برقی ها مانند سایر دستگاه های مکانیکی مشکل دارند. البته این شکست ها در همه جای دنیا وجود دارد. وقتی پله برقی با تعداد زیادی مسافر دائماً استفاده می شود، قطعاً پله برقی خراب می شود. اما مترو اعلام کرد که در حال تعمیر هستند و مشکلی وجود ندارد». آسیب به قطعات؟ گم شدن قطعات به دلایلی مثل تحریم و…؟ عدم نظارت صحیح بر پله برقی ها؟ عدم روغن کاری به موقع؟ البته همه اینها می تواند علت خرابی این پله برقی ها باشد. البته گفته می شود 100 میلیارد تومان برای خرید قطعات لازم تخصیص می یابد. از سوی دیگر گمانه زنی هایی مبنی بر دخالت برخی افراد در ایجاد خرابکاری عمدی در پله برقی ها به دلایلی وجود دارد که در حال حاضر چنین ادعایی قابل اثبات نیست.
گورکان; صاحبان اصلی مترو
حالا از ماجرای پله برقی ها و مشکلاتی که به وجود آورده اند بگذریم، شهر زیرزمینی تهران مشکلات حاد دیگری دارد. بدون شک یکی از حادترین مشکلات، حضور دستفروشان است. اینکه «در این» دقیقاً یعنی کدام قسمت مترو؟ به راحتی می توان استدلال کرد که تنها جایی که تاجران نرفته اند، بخش اداری ایستگاه های مترو است. پیش از این در خروجی و ورودی ایستگاه و داخل کالسکه ها دست فروشان خیابانی حضور داشتند. اما امروزه در ایستگاه های مختلف حضور آنها در راهروها و راهروهای ارتباطی ایستگاه ها، پایین پله برقی ها و حتی در کنار سکوها به چشم می خورد. به طوری که اگر مسافر خارجی در ایستگاه توقف کند، از جا کنده می شود. جالب اینجاست که بلندگوهای ایستگاه های مترو هم می گویند از دستفروشان خرید نکنید و احتمالا شهرداری از این فعالیت خرسند است. حضور انبوه دستفروشان در واگن های مترو به حدی فراگیر شده که گاهی مسافران به شوخی می گویند واگن ها پر از دستفروش است و گاه چند مسافر سوار و پیاده می شوند! جالب اینجاست که این دستفروشان آنقدر در قطارها و متروها طبیعی و رایج شده اند که حتی حاضر نیستند برای فروش اجناس خود به مکان هایی که برایشان تعیین شده است بروند!
ماجرای پله های برقی مترو و البته شهر تهران همیشه محل بحث و مناقشه بین سیستم مدیریت شهری پایتخت با اصحاب رسانه، شهروندان و منتقدان بوده و البته هنوز هم هست، چندی پیش خبرنگاری به صحبت پرداخت. خطاب به زاکانی شهردار تهران در مورد آسیب دیدن پله برقی ها و با اطمینان همیشگی خود موضوع را رد کرد.
تهویه مطبوع آسیب دیده است. قطار را عوض کن
“سرنشینان عزیز واگن اول لطفا از سیستم تهویه مطبوع قطار استفاده کنید…” به نظر شما ادامه این جمله چیست؟ احتمالاً حدس نمی زنید که ادامه می تواند متفاوت باشد، اما نه: “… به واگن دوم قطار بروید!” تصور کنید در این گرمای قاتل تابستان مسافران عرق می کنند و نفس نفس می زنند و برخی از آنها ترجیح می دهند با فشار دادن دکمه برای برقراری ارتباط با راهبر قطار قطار بعدی را به مقصد برسانند تا به شما گفته شود که سیستم تهویه مطبوع خراب است و شما دچار مشکل شده اید. برای رفتن به ماشین بعدی! متاسفانه خرابی سیستم های تهویه و یا کمبود انرژی مورد نیاز برای گردش هوا در مواقعی که مسافران زیادی در مترو حضور دارند یکی از مشکلات رایج این سیستم به خصوص در تابستان های گرم و گرم است.
مترو و ایستگاه ها و مشکلات
البته مشکلات مترو به این مواردی که گفتیم ختم نمی شود. کسانی که مرتب مترو سوار می شوند فهرستی از این مشکلات در ذهن خود دارند و به آن عادت کرده اند. می توان مشکلات رایج مترو را اینگونه برشمرد: شلوغی بیش از حد قطارها در ساعات اوج بار که شامل صبح و عصر می شود، خطاهای مکرر در اعلان صدای ایستگاه که گاهی حتی ده تا پانزده ایستگاه جلوتر را اعلام می کند، یا سیستم صدا. اطلاعیه ایستگاه در قطار گاهی برعکس می‌گوید و باعث می‌شود برخی از مسافران پیاده شوند، ترافیک آزاردهنده در باجه بلیط در برخی از ایستگاه‌ها مانند ترمینال جنوبی که در واقع با صف‌های طولانی مسافران مواجه می‌شویم، کولرهای آبی که سیستم خنک‌کننده‌شان گاهی اوقات این کار را نمی‌کند. کار می کند و باید آب ساده بنوشید.نوشیدنی ولرم و… البته اخیراً یکی دیگر از مشکلات جالب در نوع خود جلوگیری نکردن مسافران از حرکت قطارها و بستن درها است! معمولاً وقتی گروهی از مسافران از قطار دیگری پیاده می شوند و می خواهند در ایستگاه های عبوری سوار قطار بعدی شوند، این کار را انجام می دهند تا مسافران بعدی بتوانند سوار واگن شوند. این امر منجر به تاخیر در قطار می شود.