روز جدید تعمیق روابط ایران و چین در هر سه حوزه اقتصادی، دیپلماتیک و امنیتی پیامدهای گسترده ای برای آمریکا و منطقه خواهد داشت. در این راستا، نظارت مستمر بر این روابط و توسعه سیاست های کاهش یا واکنش یک ضرورت استراتژیک برای ایالات متحده است.
سفر وزیر امور خارجه جدید ایران به چین نشان دهنده عزم پکن و تهران برای اجرای کامل توافق 25 ساله و تعمیق هر چه بیشتر روابط است. توافقی که پیامدهای مهمی برای امنیت آمریکا، اسرائیل و شرکای عرب آنها در منطقه دارد. از یک سو، این توافق موقعیت چین را در خاورمیانه تقویت خواهد کرد و دسترسی تقریباً انحصاری به منابع انرژی ایران را به این کشور خواهد داد. از سوی دیگر، ایران میلیاردها دلار سرمایه گذاری زیرساختی و انرژی دریافت می کند. سرمایه ای که اثربخشی تحریم های آمریکا علیه ایران را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. این توافق همچنین پیامدهای مهمی برای ایران در غلبه بر انزوای دیپلماتیک تحمیل شده بر این کشور در سال های اخیر خواهد داشت. عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای در سپتامبر گذشته بارزترین نماد این امر بود.
با این حال، جنبه های امنیتی توافق 25 ساله تا حدودی از چین پنهان است. در این راستا باید توجه داشت که همکاری اقتصادی ایران و چین موجب تقویت توان مالی ایران برای تقویت نیروهای نظامی می شود. علاوه بر این، کاهش اثربخشی تحریم های جهانی موقعیت ایران در مذاکرات هسته ای را با مشکل مواجه خواهد کرد. همچنین وجود بندهایی در توافقنامه همکاری تسلیحاتی و اطلاعاتی ایران و چین موجب نگرانی همسایگان ایران و اسرائیل است.
البته جای تعجب نیست که چین به دنبال مخفی نگه داشتن جنبه های امنیتی نظامی توافق خود با ایران است. از آنجایی که پکن نیز روابط خود را با کشورهای منطقه توسعه می دهد، افشای جنبه های نظامی-امنی توافق با ایران بر توانایی چین برای همکاری با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس تأثیر می گذارد. در این راستا، دولت بایدن باید سه گام اصلی زیر را انجام دهد:
تقویت توان دفاعی شرکای عرب در منطقه و جلوگیری از توسعه روابط نظامی-امنی آنها با چین و روسیه؛
از شرکای عرب می خواهد که چین و روسیه را تحت فشار قرار دهند تا از توسعه همکاری امنیتی بین مسکو و پکن با تهران جلوگیری کنند.
نظارت کامل بر روابط چین و ایران برای جلوگیری از غافلگیری استراتژیک.