حجت الاسلام و المسلمین سید محمد خاتمی رئیس جمهور سابق کشورمان در پیامی به کنگره حزب دمکرات نوشت:
به نام خداوندی که انسان را آفرید و انسان را عاقل و مستقل و شایسته آفرید
برای اعضای محترم حزب دمکرات به ویژه در برگزاری کنوانسیون ملی آن حزب آرزوی موفقیت و موفقیت دارم.
صحبت از اصلاحاتی مانند انقلاب و جمهوری اسلامی در فضای دوقطبی حاکم بسیار دشوار است.
در این فضا یک قطب آنچه را که هست و هست را خوب و مطلوب و حتی مقدس می بیند و قطب دیگر راهی جز براندازی نمی بیند.
و در این فضا آنچه بر ذهن و زندگی حاکم است احساسات و عواطفی است که تبلیغات و سر و صدایی را ایجاد می کند یا برمی انگیزد که توسط کسانی که به هر دو قطب هستند هدایت می شود و متاسفانه راه خرد و بصیرت بسته است. و بالاتر از همه، افرادی که آسیب می بینند کسانی هستند که شرایط زندگی شان هر لحظه تنگ تر و دردناک تر می شود و امیدشان به آینده ای بهتر کاهش می یابد و نارضایتی بیشتر می شود. ثانیاً ایران عزیز با همه سرمایه و توان و استعداد وسیع تاریخی و انسانی و فنی و راهبردی خود بیشتر در معرض خطر و خواست خداوند فروپاشی است.
مردم ناراضی و بویژه جوانان عزیز که در این دوره از حضور اعتراضی بیش از هر زمان دیگری خود را نشان داده اند، بزرگترین قربانیان این فضای دوقطبی هستند، قطبی که اصلا آنها را نمی بیند و اگر هم می بیند. آنها را یاغی و آشوبگر و قطب دیگری می داند که سعی می کند از این نارضایتی و اعتراض سوء استفاده کند و از این نارضایتی و اعتراض به عنوان ابزاری برای تحت سلطه خود درآوردن رقیب (قطب دیگر) استفاده کند.
وجه اشتراک این دو قطب این است که آنچه هست «جمهوری اسلامی» است، یکی می گوید به هر قیمتی باید حفظ شود و دیگری باید به هر قیمتی لغو شود.
و مظلوم بزرگ «جمهوری اسلامی» که پس از تولد به محک رفت و اکنون در انزوای مبهم خود زندگی می کند بدون اینکه فرصتی برای نشان دادن نقاط ضعف و قوت خود و شایستگی خود در تحقق خواسته ها و برآوردن نیازها و خواسته های همه داشته باشد. زن و مرد، قومیت ها، مذاهب و طبقاتی که رنگین کمان ملت را تشکیل می دهند و با دنیایی متفاوت از دنیای قبل روبرو هستند و مسائل و مشکلاتی را که می تواند در فضایی آزاد و در یک روند طبیعی با چنگال در نظر گرفته و عمل کند، آشکار می کند. درایت ملت آزاده و نخبگان ژرف اندیش و خوش نیت باید حذف شوند.
آنچه در این میان پوشیده است، دعوت خیرخواهانه به اصلاح طلبی و اصلاح طلبی به معنای واقعی کلمه است، یعنی اصلاح طلبان محترم با چه ارزشی باید ارزش خود را بسنجید – و نه برعکس – و بنابراین فکر می کنم چه جامعه ای رشد کرده و رنج کشیده است که در میان آنها جوانان عزیز و معترض جویای زندگی، وقتی طوفان عواطف و احساسات فروکش کند، آن را در اعماق وجدان خود خواهند یافت. اصلاحات بدون خشونت ارزان ترین و مفیدترین راه خواهد بود.
اصلاح طلبی واقعی در عین تلاش برای آرمان گرایی، واقعیت هایی در زمین دارد که شاید نیاز به تغییر داشته باشد و در عین حال که آرزوهای بلندی دارد، در عمل به امکانات می اندیشد و راه و روش را می بیند و امکان تحقق آنها را بیشتر می کند.
طبیعی است که این سیره و رسم با توجه به شرایط و مقتضیات زمان و مکان بهتر و واضح تر تبیین شود و مصلح واقعی باید در کنار مردم باشد تا کشور را اعتلای بخشد و از رنج های فراوان زن و مرد بکاهد. جامعه و بحران های پیش روی مالکیت و ملت برای تعیین راه حل های خود با آن روبروست و امیدوارم احزاب و تشکل ها به ویژه جبهه محترم اصلاحات که خود با فشارهای فراوان و موانع مختلف مواجه هستند در این مسیر کوشاتر باشند. و خطاب به همه اقشار جامعه به ویژه نسل جوانی که در دنیایی متفاوت از دنیای نسل های قبل زندگی می کنند، باید در اصلاح و نوسازی و همچنین مشارکت بیشتر جامعه تلاش کنند و انشالله ما نیز خواهیم کرد. در راهی بروید که خیر، اصلاح و بهبود را در پی دارد. همینطور است و امیدوارم برای این مهم و نجات ایران عزیز دیر نباشد.
سخنم را با شعری از شاعری فهیم و نیک اندیش و دردآشنا که در جوانی پیر شد و چون عطر گلی از باد صبا رفت، یعنی قیصر امین پور بزرگ پایان می دهم:
ای حسرت ابدی
ناگهان
چقدر زود دیر میشه
سید محمد خاتمی