فیاض زاهد: خطر بزرگ این است که ایران فقیرتر می شود

دکتر فیاض زاهد، استاد دانشگاه آینده در پاسخ به این سوال که مهم ترین چالش های سیاست خارجی ایران چیست؟ وی گفت: بزرگترین مشکل ایران به عنوان یک مجموعه سیاسی و جغرافیایی بحث روابط خارجی است. روابط خارجی ابعاد مختلفی دارد که بخشی از آن به دلیل جایگاه و اعتبار بین المللی ایران است که از نظر فرهنگی مهم و از منظر دیپلماسی عمومی و از نظر کنش و خاستگاه در جهان اسلام و از منظر اقتصادی تأثیرگذار است. در مورد سرمایه گذاری خارجی، دعوت از ایرانیان سرمایه دار برای سرمایه گذاری در کشور و بازکردن قفل های بسته بر عملکرد اقتصاد بین المللی از درون، مانند بیمه، بانک ها، دانشگاه ها، حمل و نقل، کشتیرانی و سرمایه گذاری در پتروشیمی و گاز، نفت، خودرو، مسکن. و پزشکی .

حل مشکلات بین المللی به حل مشکلات بزرگتر کمک می کند

پس از جنگ جهانی دوم، اکثر کشورها دریافتند که اقتصاد باید از یک دولت محور به یک دولت شرکتی تغییر کند.

وی افزود: جهان هر روز شاهد تحولات جدید و گسترده ای در حوزه دانش است و ایران تا دهه های گذشته از هر نظر روابط خوبی با جهان برقرار کرده است. به عنوان مثال شرکت فایزر یکی از شرکت های تولید واکسن دنیا بیش از 70 سال است که با شرکت های دارویی ایران در جاده کرج در ارتباط است و دارو تولید می کند و هنوز هم تولید می کند. ممکن است شرکت های مختلف دیگری در فهرست قرار گیرند. بنابراین حل مشکلات بین المللی به حل مشکلات بزرگتر کمک می کند و این حوزه اقتصاد کشور است که در ده پانزده سال اخیر سی تا سی و پنج درصد کوچکتر شده است. تولید ناخالص داخلی ما در مقایسه با پاکستان و ترکیه وضعیت بسیار پیچیده ای دارد، ما نمی خواهیم تولید ناخالص داخلی را با امارات، قطر، کویت و سایر کشورهای نفتی مقایسه کنیم! در زمینه فرار مغزها و خروج نیروهای متخصص حتی در حوزه کادر پزشکی و در حوزه رانندگان درجه یک و سه شاهد خالی شدن کشور هستیم. اخیرا آماری منتشر شد که از 86 قهرمان المپیک 82 نفر از کشور خارج شده اند که نشانه خوبی نیست. بخشی از مشکلات اقتصادی بسته شدن پنجره ها و باز شدن درها و گسترش ارتباط با جامعه جهانی است. پس از جنگ جهانی دوم، اکثر کشورها دریافتند که اقتصاد باید از یک دولت محور به یک دولت شرکتی تغییر کند، بنابراین شرکت ها چند ملیتی شدند. ببینید کارخانه بوئینگ که یک شرکت آمریکایی است چگونه شروع به کار کرد. موتور بوئینگ معمولا توسط روزولت تولید می شود.سایر قطعات در هلند، پاکستان و چین تولید می شود.این فناوری و دانش آمریکایی است اما امروزه نمی توان همه قطعات را در آمریکا ساخت. ب ام و همچنین امروزه تمام قطعات خود را تولید نمی کند.

امروز برنامه هسته ای ایران در روابط سیاسی قفل شده است

انرژی هسته ای باید در خدمت ایران باشد، اما امروز ایران به پرونده هسته ای وابسته است

دنیای آینده، دنیای انرژی های فسیلی و هسته ای نیست، دنیای انرژی های تجدیدپذیر و پاک است.

زاهد با بیان اینکه برخی کارشناسان ایرانی معتقدند وی در چند سال اخیر بر دشمنان خود افزوده است. برنامه هسته ای ایران پس از دو دهه درگیری هنوز حل نشده است و این کشور همچنان در مشکل است. نطر شما چی هست؟ وی افزود: امروز پرونده هسته ای ایران در روابط سیاسی قفل کرده و ما را درگیر کرده است. انرژی هسته ای باید در خدمت ایران باشد اما امروز ایران وابسته به پرونده هسته ای است و این برای کشوری که جزو قدرت های اول و دوم منطقه است فاجعه است. فاجعه بزرگتر این است که ما کشور تولید انرژی هستیم با این همه بیابان که زمانی بلای جان می دانستیم امروز می بینیم که نعمت است ما می توانیم انرژی پاک تولید کنیم. دنیای آینده، دنیای انرژی های فسیلی و هسته ای نیست، بلکه دنیای انرژی های تجدیدپذیر و پاک است.

ما باید با همسایگان خود روابط خوبی داشته باشیم

همسایگان ایران به سرعت در حال توسعه هستند

خطر بزرگ این است که ایران فقیرتر می شود

بهبود وضعیت فعلی مستلزم تغییر در سیاست خارجی است

وی ادامه داد: باید با همسایگان خود روابط خوبی داشته باشیم. عربستان سعودی، امارات، قطر، کویت و سایر همسایگان ایران به سرعت در حال پیشرفت هستند. خطر بزرگ این است که ایران فقیرتر می شود و جبران این عقب ماندگی یک یا دو سال و یک برنامه و دو برنامه نیست. برخی در گذشته پلتفرم قدرتمندی را به جا گذاشته بودند که کم و بیش توسط دولت های مختلف اضافه شد و خدمات مهمی در زمان های مختلف ارائه شد. البته نباید فراموش کرد که ما یک جنگ هشت ساله بعد از انقلاب و یک فرصت کوتاه بعد از انقلاب داشتیم. و در زمان آقایان هاشمی و خاتمی هم تلاش هایی شد که ایران را وارد فاز سازندگی کنند، اما بعد از این دو دولت، تحریم ها دوباره اثرات بسیار وحشتناک تری نسبت به جنگ بر ایران گذاشت و هر روز شاهد اعتراضات گسترده ای هستیم. و کاهش بی اعتمادی و زوال ما نفوذ ایران هستیم. اصلاح این وضعیت مستلزم تغییر در سیاست خارجی است.

روسیه نمی تواند محور اصلی گسترش روابط باشد

بهتر است ایران سبد متنوعی در رفتار سیاسی خود داشته باشد

کارشناس مسائل بین الملل افزود: در دو سرمقاله گفتم اصرار بر برجسته سازی روابط با کشوری مانند روسیه که از نظر تکنولوژی عقب مانده و از نظر تاریخی منفور مردم ایران است و دوست و شریک مورد اعتماد بین المللی نیست، خوب نیست. آمریکایی ها و غرب را تحریک کنیم، اما اگر نقش خود را فراموش کنیم و فراموش کنیم که روسیه نمی تواند محور اصلی گسترش روابط باشد، زیرا نمی تواند کمک چندانی به ما کند و به خاطر همین ویژگی است که عرض کردم. بهتر است ایران سبد متنوعی در رفتار سیاسی خود داشته باشد. خوشحالم که وزیر امور خارجه در سخنرانی های اخیر خود و همچنین رئیس جمهور در سفر اخیر خود به روسیه و برخورد پوتین و مقامات روسی با وی به موضوع سیاست خارجی متعادل اشاره کردند. ما باید با همه کشورهای جهان ارتباط برقرار کنیم. انتقاد از روسیه به این معنا نیست که آمریکایی ها بهتر هستند، آمریکایی ها می توانند کثیف تر از روس ها باشند. در زمان آقای خاتمی، آمریکایی ها با عبارتی شیطانی به رئیس جمهور ایران پاسخ دادند. پاسخ دولت آقای روحانی را آمریکایی ها با خروج ترامپ از برجام دادند که هزینه سنگینی برای ایران داشت. شاید آمریکایی ها از روس ها بدتر باشند. نکته این است که ما باید از درگیری آمریکایی ها با دیگر قدرت ها از جمله چین و روسیه استفاده کنیم. این تعادل می تواند به بازیابی عقلانیت و حفظ منافع ایران کمک کند.

با برجام به طور موقت وارد فاز تنفس می شویم

تنش های روزانه مردم ایران را افسرده می کند

اداره کشور سخت و نفس گیر خواهد بود

پیش بینی شما برای توسعه آینده چیست؟ آیا احیای توافق برجام می تواند به ما در حل چالش های آینده کمک کند؟ وی گفت: من و برجام به طور موقت وارد فاز تنفس می شویم. متاسفانه بخشی از نگاه دولت به روابط با جامعه جهانی و سیاست خارجی بدبینانه و نامتناسب است. من فکر نمی‌کنم مقامات ایران از آنچه در حوزه روابط خارجی در حال رخ دادن است اطلاعی نداشته باشند. اگر یک دولت اصلاح طلب سر کار بود و مشکلش را با آمریکا و غرب حل می کرد، می گفتند اینها چه هستند! اما امروز اصولگرایان بهتر است این خدمت را برای تداوم قدرت و تداوم حکومت انجام دهند زیرا به نفع ایران و مردم ایران است. این تنش های روزمره بر سر زندگی مردم ایران سرکوب شده است. مدیریت کشور با این سیاست خارجی سخت و نفس گیر خواهد بود.