روز جدید فیاض زاهد، فعال سیاسی اصلاح طلب در مطلبی در روزنامه اعتماد به آخرین اظهارات سعید لیلاز واکنش نشان داد.
وی نوشت: مشکل سید لیلاز به درگیری برمی گردد که باعث این التقاط می شود، او در رأس اصلاح طلبان قرار دارد، اما مانیفستی که به بیرون ارائه می کند، راست افراطی ایران را سردرگم می کند.
عیب بزرگ سعید این است که ابزار تئوریک به این توهم زده های بی سواد و بی سواد می دهد و محصولات تقلبی آنها را در بسته بندی های زیبا عرضه می کند. سعید آمریکا را یک نظام امپریالیستی می‌بیند – که هم هست – به نظر او، مهمترین نبرد تاریخی همچنان همین تضاد طبقاتی است.
او همیشه تاکید کرده است که نمی توان به آمریکا اعتماد کرد. این حرف درستی است و با تاریخ آمریکا همخوانی دارد، اما جواب نمی دهد که آیا در دنیای امروز می توان به آمریکا به اندازه بحرین اعتماد کرد؟ پاکستان و افغانستان چطور؟ دنیای امروز محل مبارزه برای بقا است. تلاش برای گرفتن سهم بیشتری از منافع. در علوم سیاسی مدرن به آن منافع ملی می گویند. در این چارچوب نمی توان به هیچ کشوری اعتماد کرد و به آن اعتماد کرد. دنیایی که به قول توماس هابز، قدرت، قدرت را مهار می کند.
اما وقتی لیلاز به رابطه یا گفتگو و تعامل با آمریکا واکنش شدید نشان می‌دهد، چشمانش را روی دیگر قطب‌های قدرت جهانی می‌بندد. مثلا در مورد چین و روسیه سکوت می کند. من نمی گویم ارتباط با غرب به معنای قطع ارتباط با شرق باشد. مهمترین دستاورد این انقلاب بزرگ، سیاست نه شرق و نه غرب است. یعنی آمریکا همانقدر که باید از روسیه و چین و انگلیس منفور است. ما نمی خواهیم از خانواده های سلطنتی اروپایی و آمریکایی مانند دوران بیسمارک یا دولت های امپراتوری و فئودالی چین عروس بگیریم! ما می خواهیم از ارتباط سالم با جامعه جهانی بهره مند شویم. بگذارید با روسیه و چین و البته با اروپا و آمریکا کار کنیم.
سعید معتقد است که آمریکا به خروج از برجام چشم دوخته است. شاید اینطور باشد، اما باید عقل این دولت را زیر سوال برد که چرا اکنون دو سال است که می خواهد به برجام بازگردد! به همان دلایلی که آمریکا می تواند دوباره از برجام خارج شود، ایران نیز می تواند از برجام خارج شود.
لیلاز معتقد است که برجام تضمین محکمی برای روابط ایران و غرب نیست، بلکه توافقات دوجانبه یا پروژه محور است. این ممکن است درست باشد، اما اجرای برجام راه آسان تری برای حل و فصل سایر مسائل مورد مناقشه ایجاد خواهد کرد.
سعید بشکه را تضمینی می داند و در جای دیگر به طور ضمنی معتقد است که دستیابی به بمب اتمی تضمین امنیت ژئوپلیتیک ایران است. اما آیا سعید نمی‌گوید که اگر شرکت‌های بزرگ آمریکایی و اروپایی را در پروژه‌های بزرگ نفت و گاز، پتروشیمی، مسکن و خودروسازی، مراکز منطقه‌ای و ده‌ها پروژه دیگر مشارکت دهیم، باز هم از برجام خارج می‌شوند؟ او پاسخ این سوال را می داند. اما اینکه چرا اینطور تحلیل می کند یک معما است! من با این نظریه قدیمی مخالفم.
دنیایی که سعید به تصویر می کشد مربوط به دوره فردریک کبیر در پوتسدام است. دوره قبل از جنگ جهانی اول. نامش صلح مسلحانه بود. مشابه آنچه قبل از معاهده نمک وجود داشت. قدرت های بزرگ صلح را با بمب اتم تضمین می کنند، زیرا گرگ ها شب ها در برابر یکدیگر و با چشمان بیدار می خوابند! اما روند توسعه و تغییرات جهانی خلاف این نظریه را تایید می کند.