بسیاری از ساکنان مناطق سردسیر کشور به قبوض بالای گاز معترض هستند. در شرایطی که بسیاری از خانواده ها توان پرداخت این مبالغ را ندارند، میلیون ها قبض گاز صادر شده است. این در صورتی است که سابقه صدور فاکتور با چنین مبالغی وجود نداشته باشد. در این زمستان سرد، مردم بیشتر از وسایل گرمایشی در مناطق سردسیر استفاده کرده اند. در جریان صدور این قبوض برخی از مسئولان از مردم خواستند فعلا قبوض نجومی گاز را پرداخت نکنند. در این خصوص شرکت گاز تصریح کرد که قبوض گاز بر اساس تعرفه جدید صادر شده است. بر اساس این تعرفه ها و بر اساس ادعای شرکت، قبض گاز 60 درصد مردم تغییری نکرده است و قبض گاز حدود 90 درصد مردم کمتر از 102 هزار تومان اعلام شده است. تنها مشترکان دو پله اخیر حدود 1.6 درصد مردم شاهد صدور قبوض گاز با مبالغ بالا بوده اند که دلیل مصرف نامتعارف اعلام شده است.دی تا 24 اسفند امسال. . شرکت گاز توضیح داد که روال این تخفیف به این صورت است که قبض گاز یک بار با تعرفه قدیم و یک بار با تعرفه جدید محاسبه می شود و با افزایش قبض 70 درصد آن به مشترکان داده می شود. واکنش روز گذشته رئیس شورای اسلامی و درخواست رسیدگی به این موضوع. در خصوص صدور این لوایح تردیدهای مختلفی وجود دارد و به نظر می رسد هنوز روند صدور این لوایح برای مردم روشن نیست.
>کمیسیون انرژی باید با قبوض غیر منطقی گاز برخورد کند
رئیس شورای اسلامی روز گذشته کمیسیون انرژی را برای بررسی موضوع قبوض بسیار بالا و غیر منطقی گاز و برق در برخی مناطق و روستاهای فقیرنشین منصوب کرد. محمدباکر کلیباف در جلسه علنی شورای اسلامی خطاب به رئیس کمیسیون انرژی شورای اسلامی اظهار داشت: دیروز چند تن از نمایندگان مجلس به من مراجعه کردند و گزارش دادند که قبوض برق و گاز برای خانواده های مناطق فقیرنشین و روستاها در محدوده بسیار بالا صادر شده است. قیمت های غیر منطقی و هیچ منطقی پشت آن نیست. انرژی وارد آن مشکل می شود و از آن مراقبت می کند. به من اطلاع دادند که برای برخی خانواده ها قبض 7 میلیون تومانی صادر شده در حالی که کل درآمد آن خانواده زیر 7 میلیون تومان است و حتی اگر غذا نخورند نمی توانند این مبلغ را پرداخت کنند. کمیسیون انرژی باید به این موضوع ورود کند.
> عدم پاسخگویی نمایندگان مجلس
به نظر می رسد که اعضای کمیسیون انرژی مجلس به طور فعال ماموریت خود را در این زمینه دنبال می کنند. چرا که با وجود تماس های متعدد نتوانسته ایم با اعضای این کمیته گفت و گو کنیم و پاسخ سوالات مردم را از آنها بپرسیم. به هر حال پاسخگویی باید با پاسخگویی همراه باشد و این روند درستی نیست که دستیابی به برخی نمایندگان مجلس را بسیار سخت کرده است. البته این مسئولان می‌توانستند درباره محاسبات نجومی به مردم اطلاعات بدهند، اما عدم پاسخگویی آنها باعث شد به سراغ کارشناسان این حوزه برویم و برای پاسخ به برخی سوالات تلاش کنیم.
> استراتژی اشتباه مسئولان
حمیدرضا شکوهی کارشناس حوزه انرژی در این خصوص به آفتاب یزد گفت: با توجه به اینکه برای شهروندان قبوض نجومی گاز صادر شده است، مسئولان شرکت های گاز استانی باید بررسی های جداگانه و تفصیلی را انجام دهند و این موضوع را در یک طرح اعلام کنند. به صورت شفاف شاید واقعا در بعضی مناطق مصرف زیاد بوده یا در آن قسمت خطایی رخ داده است. این موارد باید به صراحت توسط مسئولان استانی شرکت های گاز بیان و توضیح داده شود. اما چرا به چنین وضعیتی رسید، به طور کلی باید در نظر داشت که استراتژی انرژی در کشور ما اشتباه است. این استراتژی مبتنی بر مصرف گاز بود. در واقع در اوایل دهه 1370 با توجه به کشف منابع گازی، اعتقاد بر این بود که گازرسانی به همه نقاط انجام می شود. در هیچ نقطه ای از جهان سبد انرژی به گونه ای در نظر گرفته نمی شود که 90 درصد آن مربوط به یک نوع انرژی باشد. اما چنین اتفاقی در ایران رخ داد و نتیجه این شد که گاز به صورت گسترده به نقاط مختلف کشور منتقل شد و از انرژی های نو استفاده نشد. در این شرایط مصرف گاز در کشور ما به دلیل استراتژی غلط حاکمان افزایش یافته است اما همیشه مردم را مقصر می دانند.
> استفاده از ابزار قیمت گذاری
وی ادامه داد: «در حالی که تنها بخشی از این مشکل مربوط به انسان است، بخش بزرگی از آن به دلیل عدم استفاده صحیح از قوانین بهینه‌سازی است. مانند ضوابط ساختمانی و استفاده از بخاری های گازی که اغلب در کشور ما بازده پایینی دارند. در این صورت نتیجه این می شود که مصرف گاز بدون تقصیر مردم افزایش می یابد. همه اینها دست به دست هم داده و باعث افزایش مصرف گاز و هزینه ها می شود. از سوی دیگر، تولید گاز در کشورمان همچنان ثابت است، زیرا توسعه میادین گازی به دلیل تحریم ها کاهش یافته است. بنابراین ما به گاز متکی شدیم و مصرف گاز کشور افزایش یافت. در فصل زمستان و پاییز، گاز و نیروگاه های صنعتی نیز برای تامین نیاز خانوار تعطیل می شوند و ما دومین کشوری هستیم که منابع گازی داریم. در این شرایط که مصرف گاز رو به افزایش است اما تولید همچنان پایدار است، تنها راهی که به ذهن مسئولان می رسد افزایش قیمت گاز است. در حالی که استراتژی اشتباه از ابتدا برنامه ریزی شده است; همه ما شنیده ایم که می گویند مصرف گاز در ایران بسیار بالاست، اما این آمار اشتباه است. زیرا در کشورهای اروپایی سبدی برای مصرف انرژی وجود دارد. ایران بیش از 90 درصد گاز را مصرف می کند، اما در کشورهای دیگر این مصرف بین منابع مختلف توزیع می شود. استفاده از ابزار قیمت گذاری راهی است که به ذهن مسئولان رسیده است. درست است که قیمت انرژی در کشور باید بازنگری شود اما این آخرین اقدام باشد. ابتدا باید استراتژی درستی در نظر گرفته شود تا بتوانیم در واقع مجموعه متنوعی از منابع انرژی داشته باشیم. اینگونه است که می توانیم در مورد قیمت گذاری منابع تصمیم گیری کنیم. »
> فرصت کم دولت
حسن مرادی، کارشناس حوزه اقتصاد و انرژی در گفتگو با آفتاب یزد گفت: اگر بتوانیم گاز را به قیمت جهانی بفروشیم و در قبوض صادر شده توزیع عادلانه ای وجود داشته باشد، مطلوب است که دولت از محل درآمد دریافت کند. این مسیر و دولت از این درآمد می تواند پروژه های بزرگی را اجرا کند. اما علیرغم اینکه مردم در حال هدر دادن هستند و سیستم های کشور ما متروکه و بی کیفیت است، متاسفانه دولت قول مساعدت و تخفیف به افرادی که برای آنها قبوض نجومی صادر شده است، داده است. اما تاکنون کار جدی صورت نگرفته و لوایح همچنان در دست مردم است. بنابراین پیشنهاد می کنیم که دولت هر چه سریعتر تصمیم نهایی را در این زمینه اتخاذ کند. ابتدا باید توضیح دهد که تا چه حد می خواهد قیمت را حفظ کند و چقدر جریمه می شود. پس باید دید که آیا دولت می تواند در فرصت اندکی که در بهار و تابستان دارند رضایت مردم را جلب کند و این کار را انجام دهد.»
> ممیزی علمی دقیق
وی ادامه داد: انتظار داریم دولت در این زمینه حسابرسی دقیق علمی را در نظر بگیرد. در برخی از نقاط شهر ساختمان های ده واحدی وجود دارد که از یک متر استفاده می کنند. برای هر واحد مسکونی، صنعتی و تجاری باید یک کنتور در نظر گرفته شود. برای اینکه این موضوع باعث افزایش مصرف نشود، موضوع دیگر این است که باید به بحث تعادل پرداخت. دولت باید تلاش کند تا قبوض منصفانه را با قیمت های مقرون به صرفه در اختیار مردم قرار دهد.»
> فرض غیر منطقی
در نهایت فرزین سوادکوهی یکی از فعالان حوزه انرژی به آفتاب یزد گفت: طبیعتاً مصرف گاز در مناطق سردسیر بیشتر است و در مواقعی که مصرف زیاد باشد، بر اساس آن صورتحساب دریافت می شود. دریافت حامل های انرژی در کشور ما با قیمت ارزان دست به دست هم می دهد. تلاش مسئولان برای تامین این کسری از مصرف مردم است. شاید در نگاه اول این سوال منطقی باشد، اما اینطور نیست، زیرا بحث انرژی در کشور ما مبتنی بر یک اصل عقلانی و منطقی نیست. فکر نمی کنم از افزایش قیمت حامل های انرژی مانند گاز اتفاق خاصی بیفتد. زیرا تجربه نشان می دهد که وقتی قیمت حامل های انرژی افزایش یافته، مدیریت در حوزه مصرف انجام نشده است. چرا که ما اصلا به بهینه سازی مصرف و حتی چنین اقداماتی برای دولت توجه نکرده ایم
سودی نخواهد داشت.”