روز جدید جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در چارچوب تلاش‌های مستمر برای احیای مجدد برجام و دیدار با حسین امیرعبدالهیان، وزیر امور خارجه و دیگر همتایان ایرانی مرتبط به عنوان هماهنگ‌کننده آژانس، در روزهای 24 و 25 ژوئن به ایران سفر خواهد کرد. بورل و معاونش انریکه مورا با رابرت مالی، فرستاده ویژه بایدن در امور ایران و مذاکره کننده ارشد آمریکا در بروکسل دیدار کردند.
به گفته کارشناسان، این سفر در بحبوحه زمزمه های خطرناک این روزها مبنی بر خروج از NPT انجام می شود، پیشنهادی که در صورت اجرا می تواند به قطعنامه شورای امنیت علیه ایران منجر شود.
هشدار درباره عواقب خروج ایران از NPT
در همین رابطه حسن بهشتی پور، تحلیلگر ارشد هسته ای درباره خطرات خروج ایران از NPT گفت: رویکرد رادیکال ما می توانیم تغییرات بزرگی در روند مذاکرات با غرب ایجاد کنیم.
وی افزود: تصور آنها این است که ذخایر اورانیوم ایران اثر بازدارندگی دارد و می تواند نوعی بازدارندگی برای کشور مقابل ایجاد کند تا در رفتار خود تجدید نظر کنند. در واقع، این ایده که ما می توانیم از انرژی هسته ای برای بازدارندگی و رساندن انرژی هسته ای به آستانه بمباران استفاده کنیم، در نهایت ما را به خروج از NPT سوق خواهد داد. آستانه هسته ای به این معناست که وقتی می خواهیم بمب بسازیم باید فوراً ساخته شود، نه دو هفته یا یک هفته و یک سال بعد. به این می گویند آستانه بمب هسته ای، یعنی بمبی ساخته نمی شود، اما قدرت یک طرف به حدی افزایش می یابد که روز بعد بتواند آن را بسازد.
وی گفت: در واقع باید به آنها گفت که اگر به آستانه بمب هسته ای برسیم، قدرت بازدارندگی آن بیشتر از بمب هسته ای خواهد بود، زیرا کره شمالی بمب هسته ای دارد و حتی آن را آزمایش کرده است. اما تحریم ها علیه این کشور ادامه دارد و اوضاع علیه او پیچیده تر شده است.
نظارت آژانس منافع ملی ایران را به خطر نمی اندازد زیرا …
وی گفت: باید واقع بینانه بیندیشیم که آیا عضویت در NPT به نفع منافع ملی کشورمان است یا خروج از پیمان میهنی. ما هیچ مشکلی با نظارت آژانس نداریم. مشکل اصلی ما اجبار آمریکاست، زیرا نظارت آژانس امری عادی است زیرا آژانس طبق اساسنامه خود سه وظیفه اصلی دارد: اول عدم اشاعه و در واقع به گسترش سلاح های هسته ای در سراسر جهان کمک می کند.
این تحلیلگر افزود: ثانیاً کنترل و نظارت بر فعالیت های صلح آمیز هسته ای کشورها و ثالثاً ترویج استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای و کمک به کشورهایی که این دانش را ندارند. بنابراین نظارت بر کشوری مانند ایران که نمی‌خواهد دنبال بمب باشد، فعالیت ضدامنیتی و ضد ملی ایران نیست، بلکه به نفع ماست زیرا از دشمنان عذرخواهی می‌کند و دشمنان نمی‌توانند از این طریق به ایران فشار بیاورند. .
بهشتی پور با تاکید بر اینکه باید همواره با آژانس همکاری کنیم، گفت: در واقع نظارت و کنترل برجام به هیچ وجه منافع ملی ما را به خطر نمی اندازد، اما در عین حال باید با آمریکا و 1+5 همکاری کنیم. ما خواسته های خود را بیان می کنیم.
ایران و آمریکا مستقیماً مذاکره می کنند نه از طریق کشور ثالث
وی افزود: اینکه ایران از طریق کشور ثالث با آمریکا مذاکره می کند زمان زیادی می برد و در ماه های اخیر نتیجه عملی نداشته است. ما از فروردین 1400 در حال مذاکره هستیم و تاکنون نتیجه ای حاصل نشده است. البته برخی از ما معتقدیم که از مذاکره مستقیم نتیجه‌ای نگرفته‌ایم، این تا حدودی درست است، اما تفاوت اصلی این است که تجربه‌های گذشته را پیش روی خود داریم و می‌توانیم با تکیه بر تجربیات گذشته، مستقیماً مذاکره کنیم.
این کارشناس دیپلماسی تاکید کرد: دوم اینکه اقتصاد کشور باید نفس بکشد حتی اگر آمریکا با ایران موافق باشد و حتی دوباره از آن خارج شود. در واقع باید توجه داشت که انرژی هسته ای ما از بین نرفته است و صنعت هسته ای در ایران وجود دارد و ایران 18 برابر آنچه در برجام پذیرفته بود غنی کرده است، یعنی صنعت هسته ای ما کار خود را انجام داده و نکرده است. همانطور که اشاره شد نابود شد.
ایران می تواند مستقیما با آمریکا مذاکره کند
حسن بهشتی پور ادامه داد: به نظر می رسد ایران می تواند با قاطعیت و قاطعیت مستقیم با آمریکا مذاکره کند، زیرا این مذاکرات زودتر به نتیجه می رسد حتی اگر رئیس جمهور بعدی آمریکا یا حتی رئیس جمهور فعلی از توافق خارج شود. دست، ما باید بتوانیم بر اساس تجربه دوران برجام اقدام کنیم تا از نقض توافق پشیمان شوند. این تحلیلگر با بیان اینکه مشکل برجام این است که ما ظرفیت گنجاندن این مطالبات را نداریم، گفت: نه اینکه مذاکره کننده ما نمی دانست، اما اصولاً در این شرایط نمی توانست بیش از چانه زنی انجام دهد.
باید در NPT بمانیم/ خروج از این قرارداد گران است
وی گفت: بهترین راه ماندن در NPT است. اجازه دهید با دست پر با آمریکا وارد مذاکره شویم.
وی در پاسخ به این سوال که این پیشنهاد تندروها برای خروج از NPT چقدر می تواند هزینه داشته باشد؟ وی افزود: خروج ایران از NPT قطعاً هزینه بر است زیرا عواقبی جز افزایش مشکلات برای ایران ندارد، یعنی این افراد معتقدند اگر ایران از NPT خارج شود. وضعیت ایران در مذاکرات رو به بهبود است، اما در عین حال این عقب نشینی اوضاع را بدتر می کند و دشمنان را متحد می کند و با دست خود فشارهای بین المللی را بر کشورمان افزایش خواهیم داد.
خروج از NPT چین و روسیه را مجبور خواهد کرد که به سمت ایالات متحده حرکت کنند
وی تاکید کرد: در این شرایط حتی چین و روسیه حتی اگر در حال حاضر با یکدیگر در تضاد باشند، به سراغ آمریکا خواهند رفت، بنابراین اگر ایران از NPT خارج شود، ممکن است حمایت چین و روسیه در شورای امنیت را از دست بدهد. “
جنگی رخ نخواهد داد اگر …
بهشتی پور در پاسخ به این سوال که خروج از NPT تا چه اندازه ایران را به سمت تحریم های شورای امنیت و حتی جنگ سوق خواهد داد؟ وی افزود: جنگ را بعید می دانم. با توجه به تجربه ای که آمریکایی ها در عراق و افغانستان داشتند، به نظر می رسد که آنها به دنبال جنگ با ایران نیستند، بلکه به دنبال فروپاشی در ایران هستند، یعنی با افزایش نارضایتی در ایران، مانند شوروی، فروپاشی می کنند. به دنبال جنگ با ایران نیستند، بلکه به دنبال تشدید دایره فشار علیه ایران و همچنین ایجاد اجماع بین المللی علیه ایران و ایجاد نارضایتی عمومی در ایران هستند.
وی ادامه داد: وقتی می گوییم شرایط سخت تر می شود به این معناست که تحریم ها و محاصره اقتصادی قابل پیش بینی تر است، وی در پاسخ به این سوال که احتمال خروج ایران از NPT چقدر است؟ وی گفت: وی در نامه ای از سوی ایران هشدار داد که اگر غربی ها مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال کنند (البته نامه محرمانه بوده و منابع غربی گفته اند) و قطعنامه های تحریم علیه ایران برمی گردد، چاره ای نیست. NPT برای ایران باقی نخواهد ماند و این به معنای قطع همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
فعال سازی شش قطعنامه شورای امنیت راه را برای خروج ایران از NPT هموار می کند
وی افزود: به همین دلیل است که ایران رسماً با استناد به منابع غربی چنین چیزی را به طرف مقابل گفته است، بنابراین این فرضیه وجود دارد که اگر بخواهند قطعنامه شش گانه علیه ایران را فعال کنند، عملا ایران را به سمت اقدامات رادیکال تری سوق خواهند داد. ” گفته می شود یکی از آنها در حال خروج از NPT است.
بهشتی پور تاکید کرد: فکر نمی‌کنم الان چنین اتفاقی بیفتد، اما وقتی غربی‌ها مصوبه شورای حکام را می‌گیرند، به دنبال این هستند که ایران برجام را زیر پا بگذارد. 36 و 37، چهار مرحله ای که در واقع اتحادیه اروپا هستند، شامل آلمان، فرانسه و بریتانیا که از برجام خارج نشدند، فرصت فعال کردن مکانیسم ماشه را دارند، اما هیچ بهانه ای ندارند، بنابراین آنها معذرت خواهی مصوبه شورای حکام است که اخیرا صادر شده و احتمالا در شهریور ماه قطعنامه دیگری علیه ایران صادر خواهد کرد. اگر قطعنامه ای در شورای امنیت تصویب نشود، به صورت خودکار و بدون رای، شش قطعنامه علیه ایران برگردانده می شود، اینجا ایران اعلام کرد که حتی می تواند از NPT خارج شود. امیدوارم به این مراحل نرسد.