منطقه 1 تهران محل تلاقی سه گسل اصلی شهر است و سه گسل موازی با این پهنه از شهر تهران است و اتفاقاً بیشتر برج ها و ساختمان های بلند در منطقه یک تهران و بیشتر ساختمان های ساخته شده ساخته شده است. روی گسل در همان منطقه هستند. از طرفی بیشترین تقاطع ها با خطوط لوله گاز و گسل در این منطقه دیده می شود و عمدتاً محله تهران منطقه ای پرجمعیت است.
رئیس اداره زلزله مرکز تحقیقات وزارت شهرسازی گفت: طبق بررسی های انجام شده حدود 1000 ساختمان بلندمرتبه 12 طبقه روی گسل ساخته شده که نیمی از این ساختمان ها در منطقه یک تهران واقع شده است.
به گزارش ایلنا، علی بیت الهی درباره اقدامات اخیر شهرداری تهران و امکان صدور مجوز برای ساخت برج در محدوده گسلی از جمله ساخت هتل 30 طبقه در منطقه والنیاک در محدوده شهر تهران گفت. مرزهای گوسلی قرار است طبقه ای با کاربری هتل در منطقه والنجک ساخته شود و مطلبی به نقل از شهردار تهران در رسانه ها منتشر شد که «برخی از اساتید این حوزه معتقدند که می توان این برج را روی گسل یا گسل ساخت. در محدوده یک گسل، اما احتمال ساخت این برج را به مرکز تحقیقات مسکن وزارت راه و شهرسازی اعلام کردیم که باید از گسل آن سوال شود.
وی با اشاره به اظهارات شهردار تهران مبنی بر دریافت استعلام از مرکز تحقیقات شهرسازی وزارت راه و شهرسازی، گفت: در تحقیقی که از سوی شهردار تهران و البته گفته شد، دخالتی ندارم. از اداره زلزله متولی این موضوع درخواستی دریافت نشده و موضوع به آن اداره ارجاع شده است.” طبق قانون ساخت بناهای بلند در آرامستان های گسلی ممنوع است.
رئیس اداره زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تاکید کرد: بر اساس مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی که اعلام شد، در نقشه های شهر تهران و نقشه شهر تهران حریم گسلی که بر اساس آن مجوز ساخت و ساز صادر می شود، تاکید می شود که ساخت و ساز ساختمان های بلندمرتبه و برج (ساختمان های بالای 12 طبقه) در حریم غسال ممنوع است و این مصوبه از سال 1376 ابلاغ و اجرا شد.
بیت الهی ادامه داد: مصوبات این شورا دارای حکم قانون است و این ممنوعیت از سال 1376 اعمال شده است و ساختمانی با مشخصاتی مانند بیش از 12 طبقه با کاربری بیمارستان، مدرسه، پمپ بنزین و پمپ بنزین و با یک درجه اهمیت بسیار بالا – که در آیین نامه 2800 در مورد تعریف ساختمان با اهمیت فوق العاده، ذکر شده است که ساختمان هایی که پس از زلزله باید پابرجا بمانند و به مردم خدمات ارائه دهند – باید در حریم گسلی ساخته شوند. البته ساخت ساختمان کم ارتفاع با سقف مسکونی با رعایت استانداردها و مقررات اعلام شده در این مناطق بلامانع است.
یکی از اعضای هیات علمی مرکز مطالعات راه، مسکن و شهرسازی افزود: در مورد هتل والنجک چه شنیده ایم که البته به صورت رسمی به دست ما نرسیده است. یعنی این هتل بر اساس 30 طبقه طراحی شده است بنابراین این هتل نیز مشمول ممنوعیت ساخت و ساز می شود. در مورد اینکه آیا این هتل درست روی خط گسل است یا خیر؟ با توجه به اینکه مختصات این هتل هنوز به صورت رسمی اعلام نشده است، نمی توان اظهار نظر قطعی در مورد آن داشت. اما اگر روی گسل تهران باشد ساخت آن ممنوع است.
وی تاکید کرد: همه مردم می‌دانند که بیشتر انرژی زلزله در گسل تخلیه می‌شود و اگر ساختمان‌های متراکم و بلند و مخازن سوخت و آب بر روی این حرام‌ها ساخته شود باعث آسیب‌های ثانویه و ممنوعیت آن می‌شود. ساخت این ساختمان ها بر این اساس استوار است که تخریب این ساختمان ها پس از زلزله تاثیر شدیدتری را به همراه خواهد داشت، به همین دلیل ساخت این ساختمان ها روی گسل از 30 سال گذشته ممنوع بوده است، اما در سال 1376، نقشه شکاف و ممنوعیت شکاف ها، که بر اساس آن ما قبلاً می دانیم کجا نباید ساخته شوند.
بیت الهی با اشاره به وضعیت گسل منطقه یک تهران گفت: منطقه یک تهران محل تلاقی سه گسل بزرگ شهر است و سه گسل به موازات این منطقه یک تهران و از ناحیه یک تهران قرار دارند. به این ترتیب مرتفع ترین ساختمان ها در منطقه یک تهران و بیشترین ساختمان های ساخته شده روی گسل در این منطقه است. از طرفی بیشترین تقاطع ها با خطوط لوله گاز و گسل در این منطقه دیده می شود و عمدتاً محله تهران منطقه ای پرجمعیت است.
رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی درباره ساختمان‌های درگیر در گسل‌های تهران و منطقه یک گفت: بر اساس بررسی‌های انجام شده در مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی، بیش از 12 هزار تخته سنگ ساختمانی به ثبت رسیده است. بر روی گسل های تهران ساخته شده اند.یک دال می تواند چندین واحد داشته باشد. همچنین بر اساس بررسی های انجام شده حدود 1000 ساختمان بلند 12 طبقه روی گسل ساخته شده است که نیمی از این ساختمان ها در منطقه یک تهران واقع شده است.
وی تاکید کرد: در منطقه یک تهران بسیاری از ساختمان های ستادی و نهادی مهم روی گسل ساخته شده و بالغ بر 249 مرکز مهم اداری و خدمات عمومی بر روی گسل شمال قرار دارد. علاوه بر این، منطقه دارای بافت فرسوده عظیمی است که شامل مناطق دارآباد، گلاب دره جماران و تجریش و غیره می شود که در آن خیابان های بسیار باریکی وجود دارد که خطر زلزله را بسیار افزایش می دهد و اگر فقط یک سنگ از نماد بیفتد. از این ساختمان ها، کل خیابان مسدود شده است.
یکی از اعضای هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت: در دوره ای که تلاش زیادی برای تصویب و ابلاغ این پروژه ها داشتیم، اطلاع رسانی عمومی ممکن است یکی از دلایل اصرار یکی باشد. مسئولین فعلاً از برنامه ها اطلاع رسانی نکنند، اعتراض مردم را.» منطقه و ایجاد رعب و التهاب در بین آنها شود. به همین دلیل در این مدت هیچ اطلاع رسانی نشد تا اعتراض عمومی نشود. جنبه این موضوع مردم و سلیقه آنها و نگاه تجاری و مالی به ساخت و ساز در گران ترین منطقه تهران است، اما از نظر مقامات دولتی و سازمان های مهم به هیچ وجه قابل قبول نیست. ابزار باید یک خطای حرام دریافت کند.
وی تاکید کرد: مصوبه شورای عالی اداری و شهرسازی در سال 97 در تاریخ بی سابقه بوده و گامی رو به جلو در جلوگیری از خسارات احتمالی زلزله محسوب می شود اما در اجرا لازم است همه دستگاه ها اهمیت آن را درک کنند. شاید مردم نگاه تجاری به ساخت و ساز در منطقه یک داشته باشند اما توجه مسئولان امر به این موضوع ضروری است. مسئولان توجه داشته باشند که حادثه یک بار اتفاق می افتد و می تواند خسارات جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد ضمن اینکه می توان قبل از وقوع حادثه از شدت خسارت جلوگیری کرد.