دکتر محمد عبدالهی، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره آسیب های ناشی از قطعی اینترنت گفت: می گویند قطعی یک روز اینترنت هزینه ای برای اقتصاد کشور داشته است. اما من می گویم این مقدار را در 10 ضرب کنید، قطع اینترنت این قدر به ما دانشمندان آسیب می زند.
دکتر محمد عبداللهی درباره مشکلاتی که در حوزه علم و فناوری در کشور وجود دارد، گفت: در حال حاضر بررسی ها نشان می دهد که سرعت رشد علم در کشور کمی کند شده و خروج نخبگان افزایش یافته است. میزان مهاجرت به دانشکده های دانشگاهی افزایش یافته است. نخبگی ربطی به سن ندارد، قدرت تخصصی علمی است. ببینید آمریکا از چه سنی “انیشتین” را از آلمان جذب می کند؟ بنابراین، نخبگی یک سن نیست. حتی اگر 70-80 سال از ما نیرو بگیرند، پیروز شده اند.
وی درباره علت این مشکلات گفت: حدس می‌زنم اتفاقی که افتاده این است که به متخصصان علمی کمتر بها داده می‌شود. تصمیم گیرندگان، اگر خودشان باشند، می دانند نخبگان و افراد دانشمند چه دارند و چگونه برای آنها سرمایه گذاری کنند. چه اشکالی دارد که یک نخبه رئیس دانشگاه شود؟! من فکر می کنم بسیار عالی خواهد بود.
این محقق پراستناد کشور سال 2021 خاطرنشان کرد: کشور ما به تنهایی نخبگان را دور نگه می دارد. تعهد به کار و ایمان به اسلام مهم است، اما باید نخبه هم باشد. نخبه نبودن در شغل مورد نظر برخی مسائل را خراب می کند. هدف عملیاتی من این است که نخبگان برای نخبگان تصمیم بگیرند و مسئول هدایت نخبگان به سمت استخدام در کشور باشم.
وی تصریح کرد: اگر در رأس نخبگان نباشد در تصمیمی شرکت می کند که نمی داند این تصمیم در آینده به چه کسانی آسیب می زند و به چه کسانی آسیب نمی رساند. وقتی رئیس جمهور در کشورهای دیگر تغییر می کند، چند درصد از سمت های علمی تغییر می کند؟ چند درصد از روسای دانشگاه ها و مراکز مهم تحقیقاتی تغییر می کنند؟ در ایران، طی یک سال گذشته در دولت جدید، همه اینها دائماً در حال تغییر بوده است.
وقتی یک نخبه حکومت می کند…
رئیس مرکز تحقیقات علوم دارویی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: اگر تغییرات درست باشد، اختیارات قبلی اشتباه بوده است. دولت جدید هم همین کار را می کند. با این روش نخبگان بی دلیل سر جای خود قرار نمی گیرند.
وی به اهمیت نام روسای دانشگاه ها در سطح بین المللی اشاره کرد و گفت: زمانی که یک فرد در رأس یک گروه قرار می گیرد نام او بسیار مهم است. اگر در سطح بین المللی به رسمیت شناخته شود، نیمی از مشکلات حل می شود و در نتیجه باعث رشد می شود. تصمیمات آن بین المللی می شود و اعتبار آن افزایش می یابد، اساتید بیشتری از خارج از کشور می خواهند به این دانشگاه بیایند. چون می گویند ما این مرد را می شناسیم و تفکرش اجازه نمی دهد درباره علم تصمیم اشتباه بگیرد.
عضو شورای حکام فرهنگستان علوم جهان اسلام ادامه داد: همه روسای جمهور در سخنان تبلیغاتی خود به این نکته اشاره می کنند که شایسته سالاری خواهم بود و حمایت نخبگان از شعارهای تبلیغاتی دولت است. اما حمایت نخبگان آن چیزی نیست که اکنون می بینیم.
و افزود: حمایت نخبگان انتخاب یکی از نخبگان به عنوان سرپرست دانشگاه و مجموعه بزرگ علمی است. در واقع فردی که ارتباطات بین المللی خوبی دارد برای رشد یک گروه موثرتر است. ما این افراد را در مجموعه داریم. اما آنها منزوی هستند. آنها آماده همکاری هستند، انتقادات خود را به موقع در تلویزیون مطرح می کنند. اما قیمت داده نشده است. چه کسی به این نظرات پاسخ می دهد؟
عبداللهی گفت: در گذشته فکر می کردم این وضعیت بهتر شود و از نخبگان استفاده شود. ولی…
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه “یک نخبه حرفه ای با یک تصمیم می تواند ما را به 100 درجه برساند” خاطرنشان کرد: اما اگر همین نیروی نخبه را رها کنیم و یک فرد غیر نخبه و غیرحرفه ای را بالای سرش بگذاریم. دم بزرگ ترین سم برای این نخبگان است. این نخبه حق دارد اعتراض کند و در جایی فریاد بزند و بگوید نخبگان حمایت نمی شوند.
نخبگان به یک محیط روانی سالم نیاز دارند
وی با اشاره به اینکه نخبگان به فضای روانی سالم نیاز داشتند، بیان کرد: فضای روانی سالم برای نخبگان این است که اجازه دهیم آزادانه کار علمی انجام دهند. طیف وسیعی از امکانات را در اختیار او قرار دهید و زمانی که بتواند دانشمند فعال و آماده دریافت جوایز بین المللی شود از او حمایت کنید.
وی با بیان اینکه علم مانند کارمند نیست و در و مرزی ندارد، گفت: مجموعه تولید شده حاصل هزاران تفکر است و در پس آن مقالات فراوانی وجود دارد و شرایطی فراهم شده تا این مجموعه با قدرت ساخته و معرفی شود. اما چند درصد از جامعه از آن حمایت می کنند؟
مورد یا محصول؛ چه چیزی مهم است؟
رئیس مرکز تحقیقات علوم دارویی دانشگاه علوم پزشکی تهران با انتقاد از عدم یکپارچگی سیاست ها تصریح کرد: در کشور ما یک بار گفتند مقاله مهم است و ناگهان دولت تغییر کرد و گفتند مقاله چیست و چه کار میکند؟ در صورتی که فردی که اقلام بیشتری دارد بیشترین محصول را تولید کرده و اختراعات بیشتری داشته باشد.
وی تصریح کرد: در علم تعادل لازم را نداریم. چون ما هنوز در حال آزمایش هستیم و این یک اشتباه است. ما جایی هستیم که به نظرم بهتر است تجربه نکنیم و ببینیم کشورهای موفق تا کجا پیش رفته اند و همین راه را ادامه بدهیم تا سرعت پیشرفتمان را کم نکنیم.
این دانشمند مطرح ایرانی با بیان اینکه «شتاب علمی کشور راضی کننده نیست»، گفت: وقتی مقاله کاهش می یابد، مطمئن باشید شتاب علم کاهش می یابد. ما باید به تعادل فکر کنیم که یک طرف آن کالا و طرف دیگر محصول باشد. این دو باید به طور همزمان دنبال شوند. ما نباید بگوییم که کالا مهم است، محصول مهم نیست، یا کالا مهم نیست، محصول مهم است. محصول بر اساس مورد ساخته شده است.
و ادامه داد: جایی که این تعادل رعایت نشود در کشور دچار مشکل خواهیم شد. دانش آموز و معلم حواسشان پرت است. اینکه می گویند مقاله مهم نیست و دلیل این اشتباهات کار نکردن نخبگان درست نیست. یک نخبه می داند که گفتن اینکه محصول نیز مهم است به این معنا نیست که بگوییم مقاله مهم نیست.
عبداللهی به اهمیت حضور دانشمندان در صنایع اشاره کرد و گفت: برخی باید در دانشگاه ها علم تولید کنند و برخی در صنایع دست از تعمیر بردارند و در تحقیق و توسعه سرمایه گذاری کنند. در واحد تحقیق و توسعه صنعتی یک دانشمند دانشگاهی بسیار خوب می تواند مشاوره دهد و ایده بگیرد و به محصول تبدیل کند.
وی با اشاره به حوزه های علمی جدید مانند هوش مصنوعی، تصریح کرد: اکنون تقریباً همه کشورها در حوزه هوش مصنوعی سرمایه گذاری کرده اند و حتی برخی کشورهای همسایه نیز وزارت هوش مصنوعی ایجاد کرده اند. امارات متحده عربی و عربستان سعودی بیشتر در این زمینه سرمایه گذاری کرده اند و بر اساس این تفکر شهرک های خاصی ساخته اند. ما هم باید این راه را طی کنیم.
مضرات قطع اینترنت برای دانشگاهیان
عبداللهی افزایش سرعت اینترنت را مورد توجه قرار داد و گفت: می گویند یک روز تعطیل و قطعی اینترنت چندین دلار برای اقتصاد هزینه داشته است. اما من می گویم این مقدار را در 10 ضرب کنید، قطع اینترنت این قدر به ما دانشمندان آسیب می زند. همچنین باید برای هر روزی که در هدایت دانشجویان و غیره از دست می دهیم، غرامت محاسبه شود. این جبران خیلی زیاد است.
وی گفت: همه این مشکلات در زمانی که سرعت اینترنت پایین است و دغدغه من محقق است، به مهاجرت نخبگان دامن می زند. من به عنوان یک محقق مهاجرت می کنم تا بتوانم کارهای علمی خود را انجام دهم و علمی صحبت کنم.
یکی از اعضای هیات مدیره فرهنگستان علوم جهان اسلام تاکید کرد: قطعی اینترنت حتی برای یک ربع یا نیم ساعت برای این کشور بسیار بسیار مضر است. مثلاً اگر بیمار در حین جراحی نیاز به اکسیژن داشته باشد و ما آن درصد اکسیژن را کاهش دهیم. وقتی میزان اکسیژن در حین جراحی کاهش می یابد، مغز آسیب می بیند و بعداً می بینیم که بیمار عارضه غیرقابل برگشتی دارد. قطع کردن اینترنت مثل این است که ماهی را از دریا بیرون بیاورید و بگذارید کمی کمبود اکسیژن را احساس کند و دوباره آن را در آب قرار دهید. این ماهی زنده می ماند. اما صدمات جبران ناپذیری را متحمل می شود.
وی با بیان اینکه نه تنها در اینترنت، بلکه در همه چیزهایی که برای روز لازم است باید قوی شویم و آن را نبندیم!، ادامه داد: سایت های اطلاع رسانی و شبکه های اجتماعی به علم کمک زیادی می کنند.
عبداللهی افزود: اکنون در کشور بسیار دوری می توان از ارائه یک محصول فناورانه در آزمایشگاه ما مطلع شد و از طریق این شبکه های اجتماعی امکان پذیر است وگرنه راه دیگری وجود ندارد. بنابراین ما باید اینترنت را گسترش دهیم و به دانشجویان اجازه دهیم نظرات علمی خود را منتشر کنند.
رئیس مرکز تحقیقات علوم دارویی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه «باید از نظرات نخبگان استفاده کنیم نه اینکه بگوییم حمایت می کنیم!»، ادامه داد: صرف پول دادن به نخبگان خوب نیست. اصلا نباید به او پول داد باید ببینیم چه نیازی دارد و برایش تهیه کنیم نخبگان نباید درگیر کار اقتصادی، مالیات و ثبت شرکت و … شوند.
بالاخره گفت: کدام کارگری را می شناسی که خانه اش محل کارش است؟ معلمان و معلمان در خانه و حتی در روزهای تعطیل کار می کنند.