از آنجایی که صنعت هوانوردی ظرف دو سال با اضافه شدن 16 فروند هواپیمای برجام و تاثیر آن بر صنعت هوانوردی مواجه شد، بنابراین تاثیرات افزودن 50 یا 60 فروند هواپیما در دو سال اخیر چیزی نیست که فعالان این صنعت و افکار عمومی نتوانند آن را احساس کنند.
مریم فکری: 50 هواپیما آوردیم و اصلا اعلام نکردیم. این ادعای جدید محسن منصوری، معاون اجرایی رئیس جمهور است که تاکید می کند دولت رئیس جمهور دولتی نیست که با هواپیماهای وارداتی عکس یادگاری بگیرد. البته پیش از آن نیز رئیس سازمان هواپیمایی کشوری شهریورماه امسال گفته بود که در 20 ماه گذشته 60 فروند هواپیما وارد کشور شده و 30 فروند از این تعداد تاکنون در خدمت بوده است.
اما نکته اینجاست که در ادامه خبرگزاری خبرآنلاین از جزییات ورود هواپیماهای جدید همه شنیده ها را می گویند. سید عبدالرضا موسوی رئیس انجمن شرکت های هواپیمایی می گوید: از ورود 50 فروند هواپیمای جدید به کشور اطلاعی ندارم و سازمان هواپیمایی کشوری باید در این خصوص توضیح دهد.
وی می گوید: من هم این خبر را شنیده ام و گفته اند چند هواپیما رسیده اما سازمان هواپیمایی آمار دقیقی دارد.
اما برخی منابع آگاه در حوزه هوانوردی می گویند چندین هواپیما وارد شده اما همه آنها مسافربری نیستند. این می تواند یک هواپیمای باری، یک هلیکوپتر، یک هواپیمای آموزشی کوچک یا یک تاکسی باشد. یعنی همه 50 هواپیمای ذکر شده مسافربری نیستند.
رضایی: وضعیت ناوگان هوایی خوب نیست
اما ادعای ورود 50 فروند هواپیما توسط معاون اجرایی رئیس جمهور و 60 فروند هواپیما توسط رئیس سازمان هواپیمایی کشوری این روزها از سوی مسئولان دولت سیزدهم مطرح می شود و در حال حاضر این سوال وجود دارد که چرا شرایط ناوگان هوایی کشور تغییری نکرده است. بر اساس گزارش رسمی منتشر شده توسط خبرگزاری تسنیم، یکی از رسانه های منتقد دولت روحانی، در تیرماه 1400 تعداد هواپیماهای فعال در ایران در اواخر دولت روحانی 158 فروند بود.
از آنجایی که صنعت هوانوردی طی دو سال با اضافه شدن 16 فروند هواپیمای برجام و تاثیر آن بر صنعت هوانوردی متحمل شده است، بنابراین اثرات اضافه شدن 50 یا 60 فروند هواپیما در دو سال اخیر چیزی نیست که فعالان صنعت و افکار عمومی نتوانند آن را احساس کنند.
اما برخی گزارش ها و گزارش های غیررسمی حاکی از وجود کمتر از 160 هواپیمای فعال در ناوگان هوایی کشور است. اگرچه رئیس سازمان هواپیمایی اردیبهشت ماه در نشست خبری اعلام کرد که در حال حاضر 180 فروند هواپیمای عملیاتی وجود دارد.
با این حال، برخی نقل قول ها با این اعداد در تناقض هستند. پیش از این رئیس کمیسیون ساخت مجلس از 150 فروند هواپیمای عملیاتی در کشور خبر داده بود. محمدرضا رضاکوچی درباره وضعیت ناوگان هوایی کشور و اقداماتی که در اجرای برنامه هفتم توسعه برای نوسازی این ناوگان باید انجام شود، گفت: ناوگان هوایی با آنچه نیاز است فاصله زیادی دارد.
رضایی کوچی در خصوص تعداد هواپیماهای فعال در کشور گفت: اکنون به حدود 400 فروند هواپیما نیاز داریم اما حدود 150 هواپیمای فعال داریم که در حال کار هستند. بر این اساس تفاوت زیادی بین نیاز ناوگان و ناوگان فعال وجود دارد و به همین دلیل برخی از ایرلاین ها بلیط را با قیمت بالاتری به فروش می رسانند.
به گفته وی، وضعیت ناوگان هوایی کشور چندان خوب نیست، عمر ناوگان هوایی افزایش یافته و از سوی دیگر، تقاضای روزانه برای استفاده از پروازها رو به افزایش است، هم از لحاظ کیفیت ناوگان هوایی
چند هواپیما زمینگیر شده اند؟
اما آمار جالب به فرود هواپیماها مربوط می شود. گزارش ها حاکی از آن است که در حال حاضر حدود 134 هواپیما در کشور زمین گیر هستند. این موضوع را رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در آخرین اظهارات خود تایید کرده است. به گفته محمد محمدی بخش، تعداد هواپیماهای زمینی کشور به 134 فروند رسیده است.
پیش از این در تیرماه امسال رئیس سازمان هواپیمایی کشوری درباره تعداد هواپیماهای زمینی گفته بود: 139 فروند هواپیمای زمینی با عمر 2 سال به بالا داریم که باید به تدریج به ناوگان کشور بازگردانده شوند.
به گفته محمدی بخش، در حال حاضر نیاز کشور 550 فروند هواپیما است، اما تنها 180 هواپیما در نوبت داریم و به همین دلیل با وجود افزایش پروازها، مسافران گلایه دارند که برای تهیه بلیت هواپیما مشکل پیدا می کنند.
بر این اساس طبق آمار سازمان هواپیمایی 370 فروند هواپیما با رقم 550 هواپیما فاصله دارد.
حال شرکت کنندگان چطور است؟
اما در کشورهای همسایه وضعیت ناوگان هوایی چگونه است؟ نگاهی به وضعیت ناوگان هوایی کشورهای همسایه نشان می دهد که در حال حاضر در خلیج فارس دو شرکت بزرگ هواپیمایی امارات و قطر تقریباً پیشتاز هوانوردی تجاری شده اند. اگرچه هواپیمایی امارات عمر چندانی ندارد و از سال 1364 شروع به کار کرده است، اما این شرکت یکی از ایرلاین های پنج ستاره همسایه ایران است که به 158 مقصد در سراسر جهان پرواز دارد. توسط ایرباس و بوئینگ تولید می شوند. این آمار در نوامبر سال گذشته منتشر شد.
میانگین سنی ناوگان امارات 9 سال و میانگین سنی ناوگان قطر ایرویز 5 سال است، لازم به ذکر است که این شرکت 195 فروند هواپیما از مدل های بوئینگ 777xT، بوئینگ 787 دریم لاینر و ایرباس 350 را سفارش داده است که توسط این شرکت تحویل داده شده است. 2024 آغاز خواهد شد.