روز جدید : این روزها اقشار مختلف جامعه منتظر تغییرات اساسی در یارانه ها هستند و البته همین اخبار را با پرسش های فراوان دنبال می کنند; یارانه نقدی تا چه زمانی پرداخت می شود؟ اگر این یارانه ها در ماه های آینده به دلیل کمبود اعتبار حذف شود چه؟ اگر با توزیع یارانه ها وضعیت تورم بدتر شود چه؟ سوالاتی مانند؛ چرا که شفافیت مناسبی در این زمینه وجود نداشت و ابهامات زیادی در مورد وضعیت معیشتی در روزهای آتی آگاهی عمومی را فرا گرفت. برخی نگران دوگانگی عجیب در پرداخت یارانه های جدید هستند و به تناقض میان مذاکرات وزیر اقتصاد و رئیس جمهور اشاره می کنند. در حالی که رئیس جمهور از پرداخت یارانه نقدی جدید 400 هزار تنی برای برخی دهک ها و 300 هزار تنی برای دهک ها تنها تا دو ماه دیگر خبر داده بود، وزیر اقتصاد و دارایی روایت متفاوتی از تصمیم دولت دارد. رئیس جمهور دو روز پیش در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: ما به مصرف کننده یارانه می دهیم، باید حذف ارز ترجیحی و توزیع عادلانه یارانه ها را اصلاح کنیم و مبلغ را به مصرف کننده می دهیم. سازمان برنامه و بودجه کارشناسی دارد که مصرف انسانی کالای اصلی به این صورت است که برای تمام دهک های اول تا دهم به سه دهک اول به ازای هر نفر 400 هزار تن تعلق می گیرد. دهک چهارم به بعد. نان و دارو و بنزین گران نیست و همه دارند. نان سنتی یارانه ای دارد و گران نمی شود، دارو را بیمه با قیمت روز پرداخت می کند و یارانه دریافتی واردکنندگان را بیمه می کند. بنزین هم گران نمی شود. مبالغ ذکر شده برای آماده سازی زیرساخت موجودی الکترونیکی از یک ماه تا دو ماه پرداخت می شود زیرا به عدالت نزدیکتر است اما این مبلغ تا زمانی که زیرساخت ها آماده شود داده می شود. طرف دیگر تاریخ، وزیر اقتصاد و دارایی یک حرفه کاملا بحث برانگیز داشته است. وی گفت: از خرداد ماه تا پایان سال تمامی یارانه ها و پرداخت های روزانه مطابق با یارانه های قبلی یکپارچه می شود. بر اساس گزارش ها، این یارانه به مدت دو ماه بدون امکان انصراف برای برخی از سرپرستان خانوار پرداخت شد و پیش بینی شد طبق گفته رئیس جمهور عملیات توزیع کوپن یا کاربرگ الکترونیکی از اوایل تیرماه آغاز شود، اما به گفته وزیر اقتصاد و دارایی آیا پرداخت یارانه نقدی بعد از خرداد ادامه داشت یا خیر؟ حالا بلاتکلیفی این وضعیت و بلاتکلیفی جزییات برنامه باعث ایجاد بلاتکلیفی جدی در افکار عمومی شده است. این صحبت ها از مهم ترین پست های مدیریتی کشور انجام می شود و برخی گمانه زنی ها نیز مبنی بر انباشت یارانه ها در یک بسته است. حتی زمزمه هایی مبنی بر حذف چند دهک دیگر از یارانه بگیران شنیده می شود. این کاستی ها افکار عمومی را نیز نگران کرده است و گزارش های زیادی مبنی بر حذف یارانه برخی افراد با وجود درآمدهای کم به گوش می رسد. یکی می پرسد: تکلیف افرادی که بنا به دلایلی یارانه دریافت نمی کنند یا حتی از این دهک صرف نظر کرده اند و مشمول یارانه 300 تا 400 هزار تنی می شوند، به سادگی کالاهای اساسی را چندین بار خریداری می کنند؟ قیمت با حقوق ثابت یکی دو ماه آینده؟””؟” سبد نگهداری و یارانه فعلی حدود 100000 تن است. مشخص نیست این 400 هزار بالاتر از این مبلغ قبلی است یا جداگانه؟«از این دست سؤالات زیاد است؛ حدود یک چهارم بودجه کشور سؤالی که می توان مطرح کرد این است که آیا حذف به اصطلاح یارانه های پنهان ناشی از آن نیست. کمبود منابع که از این پس میزان یارانه ها حتی از قبل هم بیشتر می شود؟پرداخت یارانه ها نشان می دهد که سیاست های دولت برای مهار تورم جواب نداده یا حتی جواب نمی دهد.
تورم یارانه
نزدیک به یک دهه از ورود یارانه های پولی به اقتصاد و سیاست ایران می گذرد. دولت احمدی نژاد به منظور رقابتی کردن اقتصاد ایران، حذف یارانه های پنهان و کاهش بار مالی یارانه های غیرمستقیم، به ازای هر نفر 45 هزار و 500 تن یارانه نقدی با اهدافی مانند بهبود خدمات بهداشتی و درمانی، افزایش رقابت پذیری تولید اعطا کرد. شکل این طرح است، اما ارزیابی ها نشان می دهد که از اهداف تعیین شده در این زمینه، تنها پرداخت یارانه نقدی به مردم محقق شده است. اقدامی که ناکارآمدی آن به لحاظ توزیع گسترده نقدینگی و آثار تورم بر صاحب نظران و صاحب نظران مشهود است. به عقیده بسیاری از اقتصاددانان، یارانه ها تیغ دولبه ای هستند که هر چقدر هم که توزیع آن با شرایط و بحران های نامطلوب مواجه شود، پیامدهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی زیادی دارد. گفته می شود یارانه ها گردباد اقتصاد ایران را حل کرده و اکنون در آستانه 11 سال یارانه نقدی، مشخص است که پرداخت یارانه ها به دلیل اثرات تورمی، افزایش نقدینگی و… است. نمی تواند بستر لازم برای بهبود قدرت خرید را فراهم کند. از طرفی مانور روی این موضوع در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری و …. همچنین نشان می دهد که سیاستمداران همچنان در تلاش هستند تا تلخی یارانه ها را در اقتصاد برای شیرینی خود استخراج کنند. سال گذشته و در شرایطی که اقتصاد ایران یکی از سخت ترین دوران خود را پشت سر می گذاشت، نمایندگان مجلس یازدهم طرح پرداخت یارانه نقدی 60 میلیون ایرانی را تدوین کردند، طرحی با بار مالی سنگین و البته لزوم اصلاح مصوبه سال گذشته. قانون بودجه با شدت بیشتری نسبت به گذشته اجرا می شود و معلوم نیست چه چیزی باعث بار تورمی بر اقتصاد ایران و حتی معیشت خواهد شد؟
جزئیات طرح جدید یارانه را ببینید
یارانه 300 تا 400 هزار تنی که به حساب 72 میلیون خانوار ایرانی واریز شده است، فعلا برداشت نمی شود. به گزارش ایسنا، پس از ابلاغیه رئیس جمهور و توضیحات وی درباره روند اصلاح یارانه های پنهان و ارز 4200 تومانی، بالاخره یارانه جدید پرداخت شد. بر اساس این گزارش، یارانه پرداختی جدید جایگزین یارانه 45000500 تنی و معیشتی شده است و این مبالغ دیگر ماهانه پرداخت نمی شود، بلکه با نرخ جدیدی قابل تغییر است که با تغییر تدریجی در ارز 4200. اما یارانه جدید 72 میلیون ایرانی شامل 23 میلیون خانوار پرداخت شد که برای سه دهک اول 400 هزار تن و برای 9 دهک 300 هزار تن بود. برداشت این یارانه به دلایلی که ممکن است طی روزهای آینده از سوی دولت اعلام شود در حال حاضر امکان پذیر نیست و امکان انصراف برای مشمولان فراهم می شود.
چرا مقدار آن کمتر از 300 تا 400 هزار تن است
دریافت کنندگان یارانه جدید ممکن است با کمتر از 300 000 تا 400 000 تن در حساب خود به دلیل کسر سهم یک میلیون کرون پرداختی به دریافت کنندگان یارانه که هر ماه از حساب یارانه آنها کسر می شود، مواجه شوند. بر این اساس، با توجه به اینکه یارانه 45 هزار تومانی دیگر پرداخت نمی شود و این رقم 300 تا 400 هزار تومان جایگزین شده است، بنابراین قسط وام کرونا از این رقم کم شد که تقریباً کمتر از 50 هزار تومان بود.
اعتراض
اما کسانی که در لیست یارانه بگیران نیستند اما یارانه دریافت نکرده اند می توانند از طریق سامانه hemayat.mcls.gov.ir یا شماره 6369 به این موضوع اعتراض کنند که در وزارت رفاه اجتماعی بررسی می شود. بر این اساس، در ادامه بررسی‌های صورت گرفته در این خصوص، در صورتی که مشخص شود معترض مستحق دریافت یارانه است، این مبلغ به وی پرداخت خواهد شد. حتی برای این دو ماه که واریز می شود به صورت معوقه پرداخت می شود.