روز جدید : قانون اخذ مالیات از خانه های خالی در سال 1378 به تصویب رسید، اما در گام اول اختلاف نظر در آیین نامه موانع زیادی بر سر راه اخذ مالیات از خانه های خالی ایجاد کرد اما یک سال بعد رئیس سازمان مالیاتی در دولت سیزدهم این مانع را برطرف کرد.
بر اساس این آیین نامه که در 15 بند تعیین شده است، خانه هایی که در چهار ماهه اول سال و چهار ماه آخر سال خالی باشند مشمول مالیات می شوند.
اما کار به همین جا ختم نشد، زیرا قانون وظیفه شناسایی واحدهای مسکونی خالی را به وزارت راه و شهرسازی واگذار کرد و وزارت راه و شهرسازی باید این خانه ها را از طریق سامانه املاک و مسکن به سازمان امور مالیاتی ارائه می کرد. وزارت راه و شهرسازی و سازمان امور مالیاتی در این زمینه مطرح شد و وظیفه شناسایی واحدهای خالی به سامانه املاک و مسکن محول شد.
از اواخر فروردین ماه سال گذشته، وزارت راه و شهرسازی اعلام کرد که سرپرستان خانوار موظفند اطلاعات ملکی خود را در سامانه املاک و مسکن ثبت کنند تا رایگان یا محلی بودن آن برای مالیات مشخص شود.
تشدید اختلاف بین وزارت راه و سازمان مالیاتی
دامنه اختلاف دو سازمان بر سر معرفی واحدهای مسکونی خالی و اطلاعات مربوط به آن، کد پستی نادرست، بلاتکلیفی مالک و خالی بودن واحدهای استخراج شده از وزارت راه و شهرسازی با وزارت راه و شهرسازی تشدید شد. معرفی کرد 1170000 شغل خالی به IRS گزارش شد، اما IRS فقط دریافت 12000 شغل خالی را تایید کرد.
کندی روند شناسایی خانه های خالی و ارسال اطلاعات آنها به سازمان امور مالیاتی اعتراض رئیس مجلس را به دنبال داشت و محمد باکر کلیباف با یادآوری اجرای قانون مالیات مسکن به وزارت راه و شهرسازی گفت: راه اندازی ملک. و سیستم استفاده از املاک خالی در واقع بر اساس خوداظهاری چند صد خانه خالی به جای چند صد هزار خانه خالی مشمول مالیات می شود که به نظر می رسد وزارت راه باید با جدیت بیشتری به آن رسیدگی کند.»
به گفته کارشناسان، شناسایی واحدهای خالی از سکنه نیازمند مساعدت شهرداری است و این وزارتخانه به شدت در تلاش است تا جای خالی را شناسایی کند.
زیرساخت موجود نیست
امیر نصیری کارشناس مسکن به جام جم گفت: زیرساخت های اجرای قانون مالیات بر خانه های خالی هنوز تکمیل نشده است. خب، در صورت نبود شرایط اجرایی، این امر تنها منجر به فساد و کاهش کارایی دستگاه های اجرایی می شود».
وی عرضه مسکن و کاهش تورم را برای حل مشکل بازار مسکن ضروری خواند و معتقد است اگر بار سرمایه از دوش بازار مسکن برداشته شود دیگر شاهد انباشت و کمبود عرضه مسکن نخواهیم بود.
به گفته وی، با توجه به روند افزایشی اجاره بها، وزارت راه و شهرسازی با همکاری سایر سازمان ها نسبت به اخذ مالیات از خانه های خالی اقدام کند.
نصیری افزایش فرار مالیاتی، مشکل در شناسایی مقصران واقعی، نارضایتی روزافزون مردم و در نهایت تاثیر بر بازار مسکن را از جمله چالش‌های شناسایی‌شده در اجرای ناقص قانون عنوان کرد. این کارشناس مسکن ادامه داد: انتقاداتی نسبت به عملکرد سازمان مالیاتی در شناسایی خانه های خالی و اخذ مالیات از آنها وجود داشت که قول داده بود پس از تیرماه اطلاعات خوبی در خصوص دریافت پایه های مالیاتی منتشر شود.
انباشت مسکن
محمد عباسی کارشناس مالیاتی با اشاره به طرح اخذ مالیات از خانه های خالی گفت: نظام مالیاتی کشور به دلیل اتکا به درآمدهای نفتی زیرساخت های ضعیفی دارد، پایه مالیاتی کشور تنوع چندانی ندارد و این اساس است. برای ثروت دروغین . . ایجاد شده. “
وی دلیل افزایش تعداد خانه های خالی را نبود سیاست وصول مالیات صحیح عنوان کرد و گفت: اخذ مالیات به عنوان یک سیستم نظارتی می تواند به طور نامحسوس بازار را هدایت کند. عباسی علاوه بر نظام مالیاتی مسکن خالی از سکنه، استفاده از طرح‌های تشویقی و معافیت مالیاتی را برای تامین مسکن بهتر ضروری دانست و گفت: برای تعادل بازار مسکن نباید به روش‌های قهری محدود شود.