استیضاح به مودیان شروع می شود و برگه مطالبه صادر می شود، بلافاصله پیامک برای مودیان ارسال می شود و اطلاعات در پوشه پنجره خدمات الکترونیکی مودیان بارگذاری می شود. هر یک از مؤدیانی که پیامک برای آنها ارسال شده است یا هر شخص دیگری که بخواهد بداند مشمول این قانون می شود یا خیر، می تواند با سامانه خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی تماس بگیرد.
در قانون مالیات بر مسکن خالی آمده است: هر واحد مسکونی واقع در کلیه شهرهای بالای 100000 نفر که فاقد ساکن یا ساکن باشد به مدت 120 روز در هر سال مالیاتی بر اساس نظام ملی املاک و مسکن در نظر گرفته می شود. یک خانه خالی شناسایی می شود و برای هر ماه پس از موعد مذکور بدون احتساب معافیت های تبصره 11 ماده 53 این قانون مشمول مالیات ماهانه بر مبنای مالیات درآمد حاصل از اجاره به شرح ضرایب زیر خواهد بود:
به گزارش تسنیم، واحدهای نوساز نیز پس از دوازده ماه و در پروژه های انبوه سازی پس از هجده ماه از صدور گواهی پایان کار ساختمانی مشمول مالیات این ماده قانونی می شوند.
نکته مهم دیگر در این قانون مالیاتی، اخذ مالیات مضاعف از مالکانی است که بیش از پنج خانه خالی دارند. یک الزام قانونی که برای افراد حقیقی یا حقوقی با بیش از پنج خانه مهم است.
این در حالی است که در سال های اخیر اجرای این قانون یکی از چالش های مهم وزارت اقتصاد و سازمان امور مالیاتی زیرمجموعه آن بوده است، از این رو سازوکار نظارت و شناسایی خانه های خالی با پیچ و خم هایی روبه رو بوده است. قانون شناسایی واحدهای مسکونی خانه های خالی باید از سامانه املاک و مسکن کشور عبور کنند و در نهایت لیست خانه های خالی در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار می گیرد. روندی که در یکی دو سال اخیر همواره با مشکلاتی مواجه بوده و شاید مهمترین دلیل آن به عملکرد ضعیف این سامانه – که متولی آن وزارت راه و شهرسازی است – برمی گردد. سیستمی که حتی در مقطعی با حذف اطلاعات ثبت شده افراد، عوارض زیادی به همراه داشت. در این میان یکی دیگر از مشکلاتی که هنوز راه حلی برای آن اندیشیده نشده، خانه های خالی بدون سند رسمی است. مشکلی که باعث شد این خانه ها در رصد سامانه ملی املاک و مسکن نادیده گرفته شوند.
مدیرکل دیوان محاسبات سازمان امور مالیاتی کشور گفت: وزارت راه و شهرسازی اولین لیست خانه های خالی را در خرداد ماه 1401 برای نمایندگی 1400 و فقط برای واحدهای مسکونی شناسایی شده واقعی از طریق سامانه ها اعلام کرد که به نزدیک به 510 هزار خانه خالی
مستوفی افزود: مطالبات مالیاتی این 510 هزار خانه خالی به حدی بود که لیست آنها از سوی وزارت راه و شهرسازی به سازمان امور مالیاتی ارسال شد و سازمان نیز همان اطلاعات را به صورت پیامک و پیامک برای مودیان و صاحبان خانه ارسال کرد. همچنین آنها را در پوشه‌هایی قرار دهید که از طریق پنجره خدمات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی در اختیار کلیه مودیان قرار می‌گیرد، اطلاعات را برای کلیه مودیان ارسال می‌کند.
وی ادامه داد: مودیان بلافاصله اعتراض خود را به سازمان امور مالیاتی آغاز کردند و با توجه به این اعتراضات، این سازمان مجددا از وزارت راه و شهرسازی خواستار شفاف سازی مجدد اطلاعات شد و در اسفندماه سال گذشته تعداد مالکان و واحدهای خالی مشمول این موضوع شد. با برنامه ریزی انجام شده، با اصلاحاتی که مردم در سامانه املاک و مسکن انجام دادند، به 290 هزار واحد مسکونی کاهش یافت.
مدیرکل حسابرسی سازمان در امور مالیاتی خاطرنشان کرد: با توجه به پیگیری های مکرر و به منظور عدم پرداخت مالیات به افرادی که مشمول این مالیات نبوده اند، مجدداً از وزارت راه و شهرسازی درخواست شفاف سازی کردیم. توسعه و بر اساس آخرین اطلاعات پالایش شده مربوط به سال 1400. در آبان ماه سال جاری در اختیار سازمان مالیاتی قرار گرفت که این تعداد به 66 هزار واحد مسکونی رسید و بر اساس این اطلاعات سازمان امور مالیاتی محاسبه و تشخیص مالیات را صادر کرد. ورق
وی افزود: در نهایت بر اساس آخرین اطلاعات واحدهای مسکونی خالی سال 1400 تعداد 66 هزار واحد محاسبه شد و بر اساس محاسبات انجام شده 1400 میلیارد تومان مالیات بر واحدهای خالی محاسبه شد که به اطلاع مودیان خواهد رسید. از اواسط ماه آینده
مستوفی خاطرنشان کرد: پس از شروع ابلاغ به مودیان و صدور برگ مطالبات، بلافاصله پیامکی برای مودیان ارسال و اطلاعات در پوشه موجود در پنجره خدمات الکترونیکی مودیان و هر یک از مودیان بارگذاری می شود. پیامک برای چه کسی ارسال شده یا هر شخص دیگری که بخواهد بداند مشمول این قانون است یا خیر می تواند به سامانه خدمات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی مراجعه و کد ملی خود را وارد کرده و وارد سامانه شود مشاهده تمام اطلاعات مالیاتی، از جمله بدهی های مالیاتی و حساب ها و غیره.
مدیرکل دیوان محاسبات سازمان امور مالیاتی خاطرنشان کرد: اطلاعات اولیه مودیان از سال 1401 در اختیار سازمان قرار گرفت و وزارت راه و شهرسازی نیز در گام نخست بیش از 19 هزار و 290 ملک خالی از سکنه را در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار داد. اجرای محاسبه مالیات این کار انجام شده است و اگر ملک در سال دوم خالی باشد دو برابر سال اول مشمول مالیات می شود و امیدواریم هر دو مورد در اواسط ماه آینده اعلام شود.
شاهین مستوفی، مدیرکل دیوان محاسبات سازمان امور مالیاتی نیز درباره مبنای قانونی اخذ مالیات از خانه های خالی عنوان کرد: بحث خانه خالی قبل از قانون فعلی مالیات های مستقیم در قانون وجود داشت، اما به دلیل اینکه بانک های اطلاعاتی وجود دارد. اطلاعات چندانی برای شناسایی این منازل وجود نداشت و امکان الزام وجود نداشت، آن را از قانون حذف کردند اما در سال 1398 در اجرای مکرر بند 54 قانون مالیات های مستقیم و همچنین ماده 169 مجدداً در مجلس مطرح شد. قانون مالیاتهای مستقیم مکرر به سازمان امور اضافه شد و مأمور مالیات وظیفه وصول این مالیات را بر عهده داشت.
تکلیف خانه های خالی بانک ها چه می شود؟
مشکل خالی بودن خانه ها در بانک ها یکی از موضوعاتی است که سال هاست بین وزارت راه و شهرسازی و شبکه بانکی چالش برانگیز بوده است. از طرفی مسئولان وزارت راه و شهرسازی از تعداد زیاد خانه های خالی در اختیار بانک ها صحبت می کنند و به بانک ها تاکید می کنند که این آمار صحت ندارد؛ اما در این راستا به بانک ها اشاره شده است. به عنوان مثال محمودزاده، معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در تابستان 1398 گفته بود: مجموعه ای که هزار واحد مسکونی خالی داشته باشد و به بازار عرضه نشود جزو شبه دولتی هاست. بانک ها یا یکی از اعضای هیئت مدیره انجمن انبوه سازان استان تهران اظهار کرد: بانک ها 37 میلیون مترمربع واحد مسکونی انباشته کرده اند که این 37 میلیون مترمربع واحد مسکونی معمولا در مناطق گران قیمت و متوسط شهر قرار دارد. شهرها یکی از نمایندگان نیز اظهار داشت: بخش قابل توجهی از خانه های خالی متعلق به بانک هاست که با سود خریداری شده است.
حتی احسان خاندوزی وزیر فعلی اقتصاد نیز در زمانی که نماینده مجلس (نایب رئیس کمیسیون اقتصادی) بود، تاکید کرد: هشت بانک کشور که اکثر آنها خصوصی هستند، هر کدام بیش از 500 خانه خالی دارند. به گفته هندوزی، برخی بانک ها بین 700 تا 800 خانه خالی دارند و یک بانک خصوصی نیز 1000 خانه خالی دارد.
بذرپاش وزیر راه و شهرسازی در تازه ترین اظهار نظر خود در حاشیه رویداد و نمایشگاه شرکت های دانش بنیان در حوزه ساخت و ساز و حمل و نقل مسکن در جمع خبرنگاران با بیان اینکه بانک ها بیشترین خانه های خالی را دارند، گفت: 200 هزار مسکن خانه‌های خالی برای بانک‌ها است البته بانک‌ها اعلام کرده‌اند که این واحدها برای شعب و تملک هستند و اکنون در حال ارسال هستند.
به نظر می رسد مالیات استانی بر بانک هایی که خانه خالی دارند همچنان یکی از چالش های اصلی و مهم وزارت راه، سازمان امور مالیاتی و بانک های عامل است. این در حالی است که به گفته رئیس کل دیوان محاسبات سازمان امور مالیاتی، بیشترین تعداد خانه خالی در اختیار پنج بانک کشور و بانک مسکن با 8 هزار خانه خالی، بانک سپه با 2600 خانه خالی، بانک ملت با 583 خانه خالی است. خانه های خالی بانک صادرات با 278 خانه خالی و پاسارگاد با 181 خانه بیشترین تعداد خانه خالی را دارند. علاوه بر این، بیمه ایران دارای 178 واحد خالی از سکنه است.