سردار حسین علایی، استاد تمام دانشگاه و از علمای نظامی و استاد راهبرد و مدیریت راهبردی، درباره راهبرد ایران برای ادامه جنگ تحمیلی پس از آزادسازی خرمشهر گفت: امروز با روشن شدن نتایج جنگ تحمیلی در ادامه جنگ، می‌توانیم تحلیل‌هایی ارائه کنیم که در آن روز به راحتی امکان‌پذیر نبود. در ابتدا که جنگ شروع شد، امام (ره) و همه مسئولان در فکر عقب راندن دشمن از سرزمین های اشغالی بودند. در زمان حضور ارتش عراق در ایران، بحث پایان دادن به جنگ با حضور حتی یک سرباز دشمن در ایران در ذهن هیچکس نبود. به نظر می رسد در اندیشه امام خمینی (ره) اگر دشمن را از کشور بیرون کنیم، جنگ تمام می شود. به همین دلیل است که از امام هر چند وقت یکبار پرسیده می شود که «آیا می توانیم از مرز عبور کنیم؟» تا عملیات بیت المقدس. آنها با پاسخ منفی مواجه می شوند.”
وی می افزاید: «حتی قبل از فتح المبین آقای محسن رضایی از امام پرسیدند اگر در این عملیات امکان دارد از مرز عبور کنیم؟» پاسخ امام باز هم منفی بود. ائمه هر وقت از آنها سؤال می شود می گویند از مرز عبور نکنید; قصد ما فقط بیرون راندن دشمن از کشور است. امام پس از دفع تجاوز و سپس رفع تصرف اراضی ایران می خواستند جنگ را خاتمه دهند. در جلسات شورای عالی دفاع، یک سوال مهم این است که از کجا باید از نیروهای ایرانی دفاع کرد؟ اگر ما جنگ را تمام می کردیم اما عراق جنگ را تمام نمی کرد، بهتر است به جای تکیه بر پدیده طبیعی مانند اروندرود، نیروهای خود را کجا مستقر کنیم، زیرا هیچ پدیده طبیعی مناسبی در مرز وجود ندارد. بحث در مورد این موضوع و راه های دریافت غرامت جنگی، مقامات دولتی را به لزوم عبور از خط و ادامه جنگ سوق می دهد.
سردار علایی در ادامه تاکید می کند: «اما یکی از غیرنظامیان شورای عالی دفاع این فکر را داشت که جنگ را در فرصتی مناسب با برتری سیاسی و نظامی پایان دهد. آن شخص آقای هاشمی رفسنجانی بود. او می گوید اگر به ساحل اروندرود برسیم، بخشی از عراق را گرفته ایم و می توانیم به زور از موضع بالا جنگ را تمام کنیم. به نظر می رسد که نیروهای ایرانی با رسیدن به ساحل شرقی بصره یا عبور از اروندرود می توانند نقطه مناسبی را برای پایان دادن به جنگ تصرف کنند. آقای هاشمی معتقد است که این میزان پیشروی برای نیروهای ایرانی کافی است. اگر به آروندرود برسیم، می توانیم جنگ را با بهترین شرایط پایان دهیم. یعنی بخشی از خاک عراق در دست نیروهای ایرانی است و جنگ پایان می یابد. بنابراین، تنها به تصرف نقاط استراتژیک نبود، بلکه یافتن راهی برای پایان دادن به جنگ مهم بود».
وی می افزاید: «حتی سید احمد خمینی در مصاحبه با مجله نگین گفت که امام فرمودند جنگ را همین جا تمام کنید.» آنها اصرار دارند که پس از آزادسازی خرمشهر در این نقطه جنگ تمام شود و چهار دلیل برای اثبات حرف خود می آورند. آنها می گویند که تا امروز مردم عراق احساس مظلومیت می کردند، اما از این به بعد طرف ارتش عراق را خواهند گرفت. کشورهای عربی از صدام حمایت می کنند، جهان نیز پیشروی نیروهای ایرانی در عراق را نمی پذیرد و سلاح بیشتری به عراق می دهد. اعتقاد بر این است که ما در عملیات رمضان همان قدرت بیت المقدس را داریم و می توانیم به سمت بصره حرکت کنیم. امام هم چنین تصور می کردند که اگر ضربه هولناکی به ارتش عراق وارد کنیم، شیعیان عراق می توانند از درون علیه دولت مرکزی اقدام کنند. به همین دلیل امام خمینی در عملیات رمضان به مردم بصره و قبایل دجله و فرات پیغام دادند که به نیروهای ایرانی بپیوندند که این اتفاق نمی افتد. وی ادامه داد: در واقع پس از شکست عملیات رمضان، ما اسیر تصمیمی که پس از بیت المقدس برای عبور از مرز گرفتیم، می شویم و این بدان معناست که کشور در مسیری قرار داشت که توقف آن برای مقامات دشوار بود.
منبع: روزنامه هم میهن