چگونه رکود هشت ساله سرمایه گذاری در دولت سیزدهم مثبت شد؟

به گزارش روزنو، سرمایه گذاری عامل مهمی در تولید و انتقال فناوری به فرآیند تولید است. ایجاد یک محیط امن یکی از ابزارها و بسترهای اصلی سرمایه گذاری است. بر اساس آمار مرکز آمار ایران، عملکرد سرمایه‌گذاری در بیشتر سال‌های 1390 منفی بوده و میانگین رشد سالانه منفی 3 درصد بوده است.

دولت آیت الله رئیسی در حالی تشکیل شد که تشکیل سرمایه ثابت در اواخر دولت گذشته نسبت به ابتدای این دولت بیش از 30 درصد کاهش داشت.

بر اساس آمار بانک مرکزی، در سال 1392 رقم تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در کشور به 3 میلیون و 988 هزار و 43 میلیارد ریال رسید، اما در دولت یازدهم و دوازدهم این رقم بارها کاهش یافت و در سال 1393 به 2 میلیون و 574 هزار و 002 میلیارد ریال رسید. دولت روحانی، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در کشور بیش از 30 درصد کاهش داشته است.

جدول زیر رشد سالانه تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در دولت روحانی را بر اساس گزارش بانک مرکزی بر اساس سال پایه 1394 نشان می دهد.

همانطور که مشخص است در بیشتر سال های فعالیت دولت قبل، نرخ رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در کشور منفی بوده است.

تشکیل سرمایه و سرمایه ثابت در ماشین آلات، ابزار و تجهیزات از سال 1392 تا 1399.

عنوان / سال	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019
تشکیل سرمایه در ماشین آلات و تجهیزات (به قیمت قطعی در سال 1395)	1338	1458	1145	1228	1256	1009	868	895

منبع: بانک مرکزی

جدول زیر گزارش مرکز آمار از تشکیل سرمایه ثابت ناخالص است که نشان می دهد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در دولت قبل رکود داشته است.

عنوان / سال	1390	1391	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019
تشکیل سرمایه ثابت ناخالص	1607603	1208415	1166851	1312784	1165736	1453671	1582985	1434117	1323342	1356667
ماشین آلات	707027.1	496810.3	488480.8	613156.5	530037.2	718175.2	860903.2	776895.2	683405.7	676298.9
یک ساختمان	823367.9	647958.1	594239.8	612037.9	549143.1	638335.4	618262.9	606275.1	639936.4	680368.3
سهام انتشار نیافته شرکت تضامنی	13,915,930	14,172,734	14,356,165	14,674,205	14,819,172	15,149,314	15,675,285	16,082,708		

این در حالی است که در زمستان 1400 که سیاست اقتصادی دولت سیزدهم به تدریج محقق شد، شاهد رشد چشمگیری در شکل گیری سرمایه ثابت ناخالص در کشور بودیم. بر اساس گزارش بانک مرکزی، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در زمستان 1400 نسبت به زمستان 1398 بیش از 14 درصد افزایش داشته است.

کاهش سرمایه گذاری در سال های اخیر پیامدهای منفی مختلفی داشته است و سرمایه گذاری به اندازه تراز سرمایه مستهلک شده اقتصاد کاهش یافته است. لازم به ذکر است که اگر سرمایه گذاری به اندازه سرمایه مستهلک شده انجام نشود، نتیجه آن کاهش سرمایه ثابت و کاهش ظرفیت و پتانسیل رشد اقتصادی و عدم حمایت از رشد اقتصادی در سال های آینده خواهد بود.

دولت روحانی ضعیف ترین دولت در جذب سرمایه خارجی است

یکی از ادعاهای دولت قبل رشد چشمگیر سرمایه گذاری به ویژه سرمایه خارجی تنها با دستیابی به توافق هسته ای و در چارچوب سیاست «تعامل با دنیا» بود. اما آمارهای رسمی کشور حاکی از کاهش سرمایه گذاری در دولت قبل، هم در بخش سرمایه گذاری داخلی و هم در جذب سرمایه گذاری خارجی است.

بر اساس گزارش سازمان بین‌المللی آنکتاد که آمار جریان‌های سرمایه‌گذاری در جهان را منتشر می‌کند، میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران به کمترین میزان در دو دهه اخیر رسیده است.

بانک مرکزی همچنین آماری از سرمایه گذاری خارجی در ایران را بر اساس نمودار زیر منتشر کرد که نشان دهنده کاهش سرمایه گذاری خارجی در دولت روحانی است. در عین حال رکورد سالانه جذب سرمایه گذاری خارجی نیز متعلق به دولت دهم است.

به این ترتیب حسن روحانی که با وعده حل مشکلات اقتصادی کشور از طریق مذاکره و جذب سرمایه گذار خارجی روی کار آمد، ضعیف ترین نتایج را در این حوزه به جا گذاشت.

دولت قبل با این شعار که سیاست خارجی باید در خدمت اقتصاد باشد روی کار آمد اما بدترین نتایج را در جذب سرمایه گذاری خارجی داشت. با این حال دولت سیزدهم در شش ماهه اول در جذب سرمایه گذاری خارجی بسیار موفق عمل کرد.

دولت سیزدهم برای دستیابی و حفظ رشد اقتصادی 8 درصدی جذب انواع سرمایه گذاری داخلی و خارجی را در دستور کار قرار داد و در عمل آمارهای منتشر شده حکایت از افزایش سرمایه گذاری در کشور دارد.

در 10 ماهه اول سال 1400 بیش از 340 میلیون دلار سرمایه گذاری خارجی جذب شده است. وارد کشوری شد که در آن سرمایه گذاری های خارجی خاصی در کشور انجام شد. اما از این رقم، 276 میلیون دلار در دولت سیزدهم هزینه شده و تنها 64 میلیون دلار در 4 ماهه نخست سال که دولت قبل در راس کار بوده است، هزینه شده است.

شایان ذکر است که در بخش منابع مالی، دو قرارداد وام دولتی با فدراسیون روسیه به مبلغ 2.2 میلیارد یورو و وام برای چهار پروژه دیگر نیز از سوی روسیه درخواست شده بود که در نهایت پس از سفر رئیس جمهور این وام به 5 میلیارد یورو افزایش یافت. موافقت شد و پیگیری های لازم در حال انجام است که روسیه قسمت اول آن را پرداخت کرده است.

شرکت های روسی در حال حاضر 4 میلیارد دلار در صنعت نفت و گاز ایران سرمایه گذاری می کنند. همچنین در سال 1401 تفاهم نامه سرمایه گذاری 40 میلیارد دلاری در ایران امضا کردند.

تجربه ضعیف دولت قبل در جذب سرمایه خارجی در قالب بیع متقابل در صنعت نفت

بر اساس گزارش بانک مرکزی، در 8 سال گذشته دولت مجموع سرمایه گذاری خارجی در صنعت نفت و گاز در قالب فروش متقابل 5.5 میلیارد دلار بوده است.

این در حالی است که در هشت سال دولت نهم و دهم 16.7 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی در صنعت نفت و گاز به صورت بیع متقابل انجام شد که 3 برابر رقم جذب شده در دولت قبل است.

علاوه بر این، دولت قبل در سال 1398 توانست تنها 35 میلیون دلار سرمایه گذاری خارجی در صنعت نفت و گاز به صورت بیع متقابل جذب کند که افت شدیدی در این حوزه محسوب می شود.

بهترین رکورد سرمایه گذاری خارجی در صنعت نفت و گاز به صورت بیع متقابل به سال 1390 در دولت دهم و در اوج تحریم ها برمی گردد که دولت توانست نزدیک به 3.5 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی را به صنعت نفت هدایت کند. و صنعت گاز کشور.

دولت دهم در سه سال گذشته 9.3 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی در صنعت نفت جذب کرده است. حاصل این سرمایه گذاری های کلان را دولت قبل در سال های بعد با افتتاح پروژه های نفت و گاز درو کرد و البته این پروژه ها را به نام خود نامگذاری کرد.

دولت گذشته در سه سال آخر فعالیت خود تنها 470 میلیون دلار سرمایه خارجی برای توسعه صنعت نفت جذب کرده است. یعنی 5 درصد عملکرد سه سال اخیر دولت دهم!

فاجعه سقوط سرمایه گذاری خارجی در صنعت نفت و گاز به صورت بیع متقابل در دولت قبل، دولت آیت الله رئیسی را متاثر کرد که در همان ابتدای کار با کمبود گاز و پیامدهای آن مانند خاموشی در سراسر کشور

این در حالی است که در دولت سیزدهم تاکنون شاهد توسعه میادین مشترک نفت و گاز و عقد قرارداد و تفاهم نامه برای پروژه های جدید به ارزش 80 میلیارد دلار بوده ایم.

این قراردادها به شرح زیر است:

انعقاد بیش از 50 قرارداد و تفاهم‌نامه به ارزش نزدیک به 33 میلیارد دلار با اولویت‌هایی همچون توسعه میادین مشترک نفت و گاز، جمع‌آوری گازهای خروجی، توسعه زنجیره ارزش پالایشگاهی و همچنین استفاده از دانش توانمندی های مبتنی بر شرکت ها و تولیدکنندگان داخلی.

تفاهم نامه توسعه یکپارچه میدان آزادگان برای افزایش تولید این میادین به 570 هزار بشکه نفت خام در روز با سرمایه گذاری 7 میلیارد دلاری که تولید را از سال دوم افزایش می دهد.

انعقاد قرارداد و تفاهم نامه 3 میدان نفتی با شرکت های روسی به ارزش حدود 4850 میلیون دلار

عقد قرارداد و آغاز عملیات اجرایی میدان مشترک نفتی سهراب در استان خوزستان

انعقاد قرارداد توسعه میدان نفتی پارس جنوبی

اجرای طرح تولید زود هنگام فاز 11 پارس جنوبی به میزان 11 میلیون مترمکعب در روز تا زمستان 1401.

استقرار سکوی حفاری و آغاز عملیات حفاری در میدان مشترک گازی بلال برای اولین بار در دولت سیزدهم.

نهایی شدن طرح توسعه و تولید نفت و گاز از میدان مشترک آرش

امضای بزرگترین قرارداد سرمایه گذاری خارجی در تاریخ صنعت نفت با شرکت گازپروم روسیه به ارزش 40 میلیارد دلار نیز در دولت سیزدهم محقق شد.