علی ربیعی نوشت: کسانی که در سال های نه چندان دور تحریم را نعمت می دانستند و سهم تحریم را در مشکلات اقتصادی ایران بسیار ناچیز می دانستند، در سال 1401 متوجه شدند که تحریم ها جان آفرین، فقیرکننده و خفقان آور است.
علی ربیعی در یادداشتی با عنوان «انتقال بحران‌های پدیده‌ای از سالی به سال دیگر» در روزنامه اعتماد می‌نویسد: گذر هر سال فقط ورق زدن تقویم نیست، بلکه حوادث، حوادث، بحران‌ها و حتی در مواردی تصاویر است. و نمادها، داستان این سال را برجسته، توضیح و بیان می کند. به عبارت دیگر، با پایان یافتن یک سال، کارنامه وقایع آن سال بسته نمی شود و تأثیر آن گاه بر یک سال، گاه بر یک نسل و گاه در تاریخ یک ملت باقی می ماند. و به این ترتیب، من معتقدم که سال 1401 در کوتاه مدت اما عمیقاً تأثیرات خود را بر سال 1402 خواهد گذاشت.
علیرغم تمایل به نگاه تقلیل گرایانه به وقایع خیابان های پاییز 1401 یا اشاره به علل غیر واقعی از درون و موج سواری خودخواهانه و ایجاد انحراف در تبیین واقعی به قصد مصادره جنبش از بیرون، به نظر من در سال 1401 ، ما چهار ماه پارادایم داشتیم. صرف نظر از دیدگاه های فوق، شاهد ظهور تحولات عمیق اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در اقشار فرودست جامعه بوده ایم که آینده ایران متاثر از پیامدهای آن خواهد بود. در تبیین و تحلیل پارادایمیک سال 1401 و به ویژه وقایع خیابان های پاییز می توان ردپای علمی برخی از پیامدهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سال 1400 را مشاهده کرد. به منظور درک عمیق تر تحولات از سال 1401، در این یادداشت به بررسی چهار پدیده تأثیرگذار سال 1400 می پردازم.
یادداشت های زیر عوامل تأثیرگذار سال 1401 را در سال های بعدی مورد بحث قرار خواهند داد. از میان وقایع سال 1400، به نظر می رسد موارد زیر تأثیر عمیقی بر تحولات سال قبل داشته است:
1-انتخابات: بی شک امید به تغییر و تحول مبتنی بر صندوق و پیگیری تحول در این راه با تعیین صلاحیت هایی که در انتخابات سال 1400 اتفاق افتاد موجب ناامیدی شد. تداوم محدود شدن نامزدها و حذف گسترده که با انتخابات مجلس آغاز شد، آرام آرام پایه های توانمندی، ثبات و انسجامی را که با حضور مردم در صفوف انتخاباتی ایجاد شده بود، تضعیف و لطمه زد که به اعتقاد من این امر اعتماد و اجتماعی را کاهش می دهد. سرمایه حاصل از چنین فرآیندی است. بی شک این روند انتخاباتی و سیاستی در خیابان های پاییزی اثر گذاشت.
2- پایان دادن به بحران با همه گیری کرونا: با توجه به اینکه از اولین روزهای شروع همه گیری کرونا در کشور در جریان جزئیات ایده های تشکیل ستاد تا برنامه های تخصصی بودم. علاوه بر تاثیرات تحریم های خارج از کشور، فشار شدید ناشی از درگیری های ایدئولوژیک در داخل نیز وجود داشت. من معتقدم که ارتباط بین تحریم ها و کرونا بدترین بحران سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بود که ایران پشت سر گذاشته است. آنها به زودی به مقوله تقویم کرونا و مصائب آن می رسند، از سختی خرید و تهیه واکسن و زمینه سازی برای دولت بعدی، سرپا نگه داشتن اقتصاد و دو برابر اعلام کرونا. در مورد درمان علمی، تعطیلی، روش آموزشی و مهم ترین واردات-تولید مضاعف واکسن و امضای پزشکانی که اکنون سکاندار حوزه سلامت در کشور هستند بحث خواهم کرد. من معتقدم اثرات کرونا فقط محدود به اقتصاد ایران و مشکلاتی از جمله بیکاری گسترده در بخش‌های مختلف اقتصاد نبود، بلکه مهمترین آثار از دیدگاه من اثرات اجتماعی و روانی بود که بر روی جامعه تأثیرگذار بود. زندگی، تغییر در کار و سبک زندگی و عزاداری. فصل جدیدی از حضور در فضای مجازی باعث شکل گیری انفجارهای تعاملی، ارتباطی و رفتاری پس از انزوای کرونا شد. از مهمترین و بارزترین موارد می توان به حوزه آموزش و بازگشایی مدارس و دانشگاه ها اشاره کرد. اثرات روانی و اجتماعی مرئی و نامرئی همه‌گیری کرونا در سال‌های بعد هنوز نیاز به بررسی دارد.
3- بحران تحریم: اگرچه با ورود دموکرات ها به ایالات متحده آمریکا و شکست ترامپ، تا حدودی از فشار تحریم های ترامپ برای سقوط ایران کاسته شده است، اما در تبیین وضعیت جامعه و حوادث. سال 1401، روانی، سیاسی و تحریم های اقتصادی را نادیده می گیرد. اتفاقا کسانی که در گذشته ای نه چندان دور تحریم را نعمت می دانستند و سهم تحریم را در مشکلات اقتصادی ایران بسیار ناچیز می دانستند، در سال 1401 متوجه شدند که تحریم ها جان آفرین، فقیرکننده و خفقان آور است. پیامدهای اقتصادی تحریم 1401 با برخی سیاست های ناشیانه ادامه یافت و تأثیر اقتصادی و اجتماعی آن عمیق تر شد. نزول طبقه متوسط به دهک های پایین درآمدی، ناامیدی از کاریابی و کاهش نرخ مشارکت – متاسفانه برخی با درک نادرست مفاهیم شاخص های بازار کار، درک درستی از تهدید ندارند. کاهش نرخ مشارکت – و نزدیک شدن دهک‌های پایین به فقر مطلق، عدم امکان سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال با کیفیت در سال 1401 بر اقتصاد و روان جامعه تأثیر گذاشت و پایه‌های وقایعی را پدید آورد. در خیابان پاییز اتفاق افتاد.
بررسی ها نشان داده است که اثرات روانی و احساس ناامیدی از آینده ای بهتر بر مهاجرت، آسیب های اجتماعی و رفتار سیاسی جامعه تأثیر بسزایی داشته است.
4- سیاست‌های فرهنگی: عدم توجه به مطالبات نسلی، تغییرات اجتماعی و ارزش‌ها (که مختص ایران نیست و در بین نسل جدید در سطح جهانی مورد بررسی قرار گرفته است) و اصرار رویه‌ها و سیاست‌های فرهنگی که باعث تعارض می‌شود، تأثیر خود را بر برخی می‌گذارد. او آن را در سال 1401 ترک کرد و برخی از مسائل اجتماعی و سیاسی آن سال را در خود گنجاند. در حوزه فرهنگی نیز تداوم سیاست های رسانه ای به ویژه صدا و سیما (که همچنان متاثر از فضای پیش از انتخابات بودند) و محدودیت و کاهش منابع داخلی اخبار و هنر و ادبیات به طور کلی، باعث مهاجرت اقتدار رسانه ها شد. از درون.
من معتقدم موارد فوق زمینه ساز حوادث اجتماعی، سیاسی و اقتصادی سال 1401 است. توجه به این پدیده ها و در نظر گرفتن آنها برای سیاست گذاری در سال های آینده، ماهیت یک سیستم هوشمند است. هر نظامی که سیاست های آینده را بدون توجه به این پیامدها انجام دهد یا سیاست های خود را تغییر ندهد، بدون شک دچار مشکلات و بحران های مبتنی بر سنت اجتماعی خواهد شد. در یادداشت بعدی به پدیده 1401 و تأثیرات آن در 1402 خواهم پرداخت.