“آتش بازی چهارشنبه”؛ ترجمه وارونه یک سنت غلط/ جشن بستر آتش و خون!

دکتر مجید ابهری در گفتگو با خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع رسانی راه دانا ؛ با تشریح این سوال که آیا آتش بازی و آتش بازی در روز چهارشنبه جزء سنت های دیرینه کشور است یا خیر؟ وی گفت: البته من تاریخ نگار نیستم اما اگر بخواهم درباره تحقیقات و تجربیاتم نظر بدهم باید بگویم که در گذشته روایاتی مربوط به چهارشنبه سوری بوده که متأسفانه سال هاست که به فراموشی سپرده شده و فراموش شده است! اما مراسم آتش بازی یکی از مراسم هایی است که با این شب و این روزها همراه است که همچنان جوانان به این مراسم علاقه مند هستند و هر ساله برگزار می شود. اگرچه من ممنوعیت معتبری نشنیده ام، اما مراسم آتش بازی و ترقه در چهارشنبه سوری وارد تاریخ گذشته ما شده است.

وی با اشاره به خطراتی که ممکن است گریبانگیر کودکان نوجوان و به طور کلی افراد خوش شانس در این مراسم باشد، گفت: با توجه به شرایطی که امروزه مردم در بسیاری از شهرهای کشور به ویژه در کلانشهرهایی مانند تهران دارند، حیف است که آنها با یک بحران فوق العاده مانند آلودگی هوا دست و پنجه نرم می کنند.

این آسیب شناس افزود: شنیده ام عده ای از شهروندان در هر نقطه شهر و اطراف شهرها برای برگزاری مراسم و آتش افروزی در شب چهارشنبه سوری درختان را قطع می کنند تا امشب بزرگترین آتش را روشن کنند. حالا برای این آتش سوزی که زیربنای مراسم چهارشنبه سوری است، چقدر چوب باید از بین برود و در این شرایط، هر درخت چقدر می تواند آلودگی هوا را از بین ببرد و در گرما سایه ایجاد کند؟ علاوه بر تمام خواص و زیبایی هایی که درختان برای شهرها و حتی کوه ها و بیابان ها دارند.

ابهری افزود: همین افراد با آتش زدن پشت کوه که معمولا از اواخر شب تا نیمه های شب ادامه دارد باعث آلودگی بیشتر هوا می شوند. با این حال، اگر به افراد نگاه کنیم، می بینیم که بسیاری از این افراد تحصیل کرده و دارای موقعیت اجتماعی بسیار ویژه ای هستند. چرا تحصیلکردگان ما نباید به حقوق سایر شهروندان اعم از کسانی که ناراحتی قلبی دارند و صدای انفجار برای آنها خطرناک است و یا شهروندانی که بیماری های تنفسی مانند آسم دارند توجه نکنند؟ اگرچه همه آتش سوزی های شهری مانند پایتخت در مقایسه با آلاینده هایی مانند کارخانه های صنعتی دود زیادی تولید نمی کنند، اما به هر حال در کلانشهری مانند تهران این میزان دود و گرد و غبار خطرناک و غیرقابل جبران است.

وی افزود: این در حالی است که بسیاری از دستگاه های مسئول رفع آلودگی هوا تمام تلاش خود را می کنند تا بتوانند ذرات از حجم آلودگی و ذرات آلاینده هوا را حذف کنند اما در آینده به هوای پاک دسترسی داشته باشند. با بیان اینکه هزینه های خزانه داری زیادی صرف چنین اهدافی می شود.

ابهری در بخشی دیگر از سخنان خود خاطرنشان کرد: اما نکته بعدی که در قالب بیماری روانی به چشم می خورد این است که بسیاری از جوانانی که در محله آتش می زنند و حرکات نمایشی انجام می دهند فقط نگهبانی می دهند. سنت ها برای جلب توجه بیشتر شهروندان امشب این هدف به تمام معنا آسیب است و هر از چند گاهی انسان را مجبور به انجام اقدامات خطرناک می کند به امید اینکه سایر شهروندان به ویژه جنس مخالف به آن نگاه کنند. او و از طریق گفتگو با او دوست خواهند شد؛ نمونه ای از این استدلال، کشتن برای این منظور توسط افرادی است که خود را ایمن می دانند؛ بنابراین به این جوانان توصیه می کنم قبل از انجام هر کاری درست فکر کنند؛ به دلیل این عرض اندام و حرکات نمایشی که شعله ور می شود. در جوانی، گاهی یک مرد جوان تا آخر عمر پشت میله های زندان می افتد.

این مدرس دانشگاه در بخشی دیگر از سخنان خود خاطرنشان کرد: در بسیاری از کشورهای اروپایی پلیس به معنایی که ما می شناسیم و در ذهن خود تعریف می کنیم وجود ندارد. چون هر شهروندی یک پلیس و پاسدار حرکت خودش است و بارها این حرف ها را شنیده و از کنارشان گذر کرده ایم. حالا در مقایسه با این مثال، فکر کنید چند روز قبل و بعد از مراسم سوری در چهارشنبه و سال نو، پلیس کشورمان باید تمام امکانات خود را بسیج کرده و نیروهای خود را برای تامین امنیت نوروزی مستقر کند! تا شهروندان در سال جدید دغدغه ای نداشته باشند و ایام نوروز را با شادی و نشاط سپری کنند و این روزها به خیر و خوشی به پایان برسد. حال از خود بپرسید که چرا پلیس با هزینه های هنگفتی که می تواند صرف پیشرفت بیشتر کشور شود، باید به چنین نیرویی اعتماد کند تا شب چهارشنبه سوری خوب و شادی داشته باشد؟ آیا اساساً این وظیفه پلیس است؟ چرا نتوانیم با یک تصمیم محکم و درست سال جدید را به خوبی و خوشی سپری کنیم و پلیس هم مثل ما در کنار خانواده هایشان باشد؟

این جامعه شناس در بخشی دیگر از سخنان خود خاطرنشان کرد: حتی می گویم محال است آتش بازی های نوروزی جزو سنت های قدیمی باشد. در مقابل، ما روایات بسیاری داشته‌ایم که اشتباه بوده‌اند، زیرا هم گذشت زمان و هم گذشت دوره‌ها و قرن‌های مختلف به روز شده است. چرا با توجه به اینکه اکثریت جامعه تحصیلکرده هستند، صفحات مجازی رسانه ها و هرکدام با ابزارها و تریبون هایی مانند صفحات مجازی که در اختیار دارند، در این زمینه ساخته و مطالبه نمی کنند؟ چرا مردم نسبت به برگزاری خونین این مراسم که هر ساله خسارات جانی و مالی زیادی به بار می آورد و باعث می شود هر ساله بودجه هنگفتی صرف واردات مواد محترقه شود و شاهد سوختگی شدید بسیاری از هموطنانمان باشیم، واکنش نشان ندادند؟ قطع عضو و پا و انگشت پا و نابینایی چشم و انواع مثله شدن و مرگ و میرها و صدمات روحی و روانی فراوان و ثروت اندوزی هر روز در مقابل مافیاهای واردکننده مواد قابل اشتعال!

در پایان، شهروندان و جامعه نخبگان باید نسبت به چنین جشن هایی که جشن نیستند اعتراض کنند. آیا باید شاد باشیم و شاد باشیم و از آتش و دود و انواع خطرات در رختخواب دور هم جمع شویم؟ ما باید به پروتکل های مشکل ساز نورپردازی ها نگاه کنیم که در کشورهای دیگر با آتش بازی اشتباه گرفته ایم و شهروندان این کشورها برای جشن ها و جشن های ملی به کجا می روند و کجا روشن می شوند. مسلماً در هیچ کجای دنیا کسی اجازه ندارد در کوچه و جلوی خانه خود آتش روشن کند و دود و ذغال شهرداری و دیگر حراست های شهر را رها کند و برود!

انتهای پیام/