آیت الله ایازی به جماران گفت: من معتقد نیستم حتی اگر می خواستند با فشار، چنین الگوی پوششی را به مردم تحمیل کنند، منجر به رضایت و جلب توجه شود. اگر چند ماه کسانی که بیش از حد به موضوع حجاب حساس بودند با آن برخورد می کردند و در اماکن عمومی از نیروهای امنیتی استفاده می کردند، نه تنها مشکل را بهبود نمی بخشید، بلکه دقیقا برعکس می شد.
پایگاه خبری جماران: عضو مجمع فضلا و مدرسین حوزه علمیه قم گفت: طراحی لباس های جراحی اسلامی نسبت به مسائل مهم تری که در رساله های حوزه به آن اشاره شده مضحک است. بحث هایی در اتاق عمل وجود دارد که در مقایسه با روپوش جراحی اسلامی مشکلی ندارد. امروزه در اخلاق پزشکی یا مشکلات بهداشتی و درمانی مشکلات جدی وجود دارد که پزشکان و بیماران را خسته و درمانده کرده است مانند کمبود دارو، وسایل کمک پزشکی و مشکلات در رابطه بیمار و پزشک که چند صدم مشکلات پزشکی است. .
مشروح گفت و گو با آیت الله سید محمدعلی ایازی در ادامه می آید:
به نظر می رسد امروزه بیشتر به پوست و جلوه های دین توجه می شود. از جمله نمونه های او بحث «طراحی لباس اسلامی برای پزشکان، پرستاران و بیماران در اتاق عمل» است. از دیدگاه شما تاکید بیش از حد بر بیان دین و افراط گرایی در اجرای احکام شرعی چه آثار منفی دارد؟
مشکلی که ما در فرهنگ دینی و فقه اسلامی داریم، توجه به اولویت ها و نیازها و رعایت مهم ترین آنهاست. گاهی در کتب حقوقی، وکلا موضوعی را مطرح می کنند، مدرک ارائه می کنند و سپس در صورت تعارض، اولویت ها را مطرح می کنند.
این موضوع زمانی حساس می شود که مسائل اصلی و مهم فراموش شود و به این ظواهر تکیه شود. مولا علی علیه السلام می فرماید: «استادالعلی ادبارالدوّل چهارگانه: فساد اصول، چنگ زدن به شاخه ها، تقدیم بدکاران و عقب انداختن فضایل.» چهار چیز موجب زوال حکومت ها و تمدن ها می شود. «تزلزل اصول» یعنی حکومت ها و حکومت هایی که به نام دین اصول را از بین می برند و به فروع آن پای بند می شوند. زمامدارانی که به مشکلات اساسی خود توجهی ندارند و یا به آنها بی توجهی می کنند، جامعه را به سمت انحطاط و عقب ماندگی می کشانند. این در صورتی است که نیروهای جهل وجود داشته باشند یا ناکارآمد باشند و به نیازها و مشکلات اساسی جامعه مانند عدالت، آزادی و کرامت انسانی توجهی نداشته باشند و هر روز به دنبال مشکل ثانویه، جزئی، تشریفاتی و حاشیه ای دین باشند. . اما اگر مشکل این نیست که ناآگاهی عامل تصمیمات اشتباه است و گاهی عمداً هر روز با چیزی اذهان عمومی را به خود مشغول و سرگرم می کنند تا مردم بر مشکلات اصلی و جدی مانند مبارزه با مفاسد مالی تمرکز کنند. تقاضای رانت یا مسائلی که از چالش های اجتماعی و جامعه فرهنگی هستند نادیده گرفته شود. تا افکار عمومی و شعور عمومی از مسائل کلان دور بماند و به مسائل جزئی توجه کند.
بنابراین، دو نوع نگرش وجود دارد، یکی نقش افراد ناآگاه و غیرمتخصص در مدیریت که به جای اهمیت دادن به مشکلات اصلی جامعه به مشکلات جزئی توجه می کنند و دیگری نگرش کسانی است که عمداً مردم را آگاه می کنند. جامعه هر روز به مسائل مربوط می شود، آنها درگیر جزئیات هستند و ذهن مردم معطوف به مسائل اصلی نیست.
از دیدگاه حضرتعالی طراحی لباس جراحی یکی از مهمترین اولویت های مردم و جامعه است؟
طراحی لباس برای جراحی اسلامی در مقایسه با موضوعات مهمتری که در رساله های کلامی ذکر شده مضحک است. بحث هایی در اتاق عمل وجود دارد که در مقایسه با روپوش جراحی اسلامی مشکلی ندارد. امروزه در اخلاق پزشکی یا مشکلات بهداشتی و درمانی مشکلات جدی وجود دارد که پزشکان و بیماران را خسته و درمانده کرده است مانند کمبود دارو، وسایل کمک پزشکی و مشکلات در رابطه بیمار و پزشک که چند صدم مشکلات پزشکی است. .
از سوی دیگر، در اتاق عمل ممکن است موارد ضروری، اما بزرگ‌نمایی و جلب توجه وجود داشته باشد. این لزوماً منجر به رعایت و توجه نمی شود. بلکه حساسیت و نوعی واکنش منفی را برمی انگیزد. مانند داستان حجاب، اگر به طور طبیعی و متعارف در بستر فرهنگ سازی انجام می شد و خشونت و تعاملات نامناسب انجام نمی شد، شاید روند رسیدگی به آن حداقل در بسیاری از محیط های خانوادگی و جوامع مناسب باشد، اما زمانی که چنین باشد. تعاملات غیرسنتی و خشونت آمیز صورت می گیرد، حساسیت و نوعی لجاجت در برخورد با این مسائل ایجاد می کند.
قرآن در دستوری که به پیامبرش می‌فرماید: وقتی می‌خواهی مردم را به دین دعوت کنی، با حکمت نزدیک شو: «الصلاة للُبِّ رَبِّکَ بِالْحَکَمِ وَ الْعَلَیْهِ» حکمت یعنی. با منطق و استدلال های قابل قبولی که عموم مردم به آن قانع و علاقه مند باشند، سخنان خود را به گونه ای بیان کنید که هیچ نقصی در آنها نباشد. اما اگر این کار را با کج کردن یا برجسته کردن چیزهای جزئی و بی اهمیت انجام دهید، باعث می شود که این مشکل حتی در سایه موقعیت و برجسته سازی به یک مشکل منفی تبدیل شود.
بنابراین با توجه به این نوع مسائلی که الان مطرح می شود، من معتقد نیستم که حتی اگر بخواهند با فشار، چنین الگوی پوششی را به مردم تحمیل کنند، موجب تمکین و رسیدگی شود. اگر چند ماه کسانی که بیش از حد به موضوع حجاب حساس بودند با آن برخورد می کردند و در اماکن عمومی از نیروهای امنیتی استفاده می کردند، نه تنها مشکل را بهبود نمی بخشید، بلکه دقیقا برعکس می شد.
در آموزه ها و روایات دینی موضوع دوستی و مدارا و برخورد عقلانی با مردم را دیدم که با آن ها شالوده درست ایجاد می شود و مردم به دین و معنویت و دستورات اخلاقی علاقه مند می شوند. اما اگر روش‌های فعلی ادامه پیدا کند، بی‌شک تعاملات واکنشی و منفی بوده و نتیجه معکوس خواهد داشت.
با توجه به اینکه اخیراً در دفتر مرحوم آیت الله العظمی سنایی درباره «حکم کراهت» سخنرانی کرده اید، آیا لباس جراحی اسلامی در حیطه این قاعده کراهت برای جامعه تعریف نشده است و آیا این روش موجب تنفر نسبت به دین نمی شود. و جامعه؟
در دهه 60 گروهی در قم سعی کردند با روش هایی جامعه را اسلامی کنند. آنها به جای بازگرداندن عدالت و آزادی، به ظواهر تکیه کردند، مانند جداسازی جنسیت در پیاده روها و تهیه لباس فرم. در این زمان او با این چیزها تمام شد. هر روز که از خواب بیدار می‌شوید، این نقشه‌ها را می‌کشیدند، سخنرانی می‌کردند و به این سؤالات پاسخ می‌دادند. در آن زمان امام (ره) واکنش نشان دادند، موضع گرفتند و با این قیافه برخورد کردند. البته نتیجه ای نداشت اما نتیجه تربیت نسلی از همین جریان در کشور بود که هر روز نسخه جدیدی برای مردم می نویسند و پایه های برخی مخالفت ها و بازی در جامعه را ایجاد می کنند. و امروز به نظر من این روش ها جدا از اینکه جواب اخلاقی نمی دهد، به جای اینکه مردم را علاقمند کند، حساسیت را افزایش می دهد.
این نیاز به بحث های کارشناسی، جامعه شناسی و روانشناسی دارد و اگر فردی بخواهد در این زمینه ها ورود و دخالت کند باید با پشتوانه کار علمی و کارشناسی این کار را انجام دهد در حالی که هیچ گونه رفتار اجتماعی در جامعه جریان ندارد. البته تاکید می کنم که باید بر اساس اولویت ها و نیازهای جامعه تصمیم گرفت، امروز مشکل اصلی و مهم جامعه گرانی، بیکاری، فساد، رانت خواری و بی کفایتی است و مشکلات بیرونی و رسمی در جامعه وجود ندارد. یک مشکل جامعه
این موردی که شما اشاره کردید بدون شک متضمن قاعده تنفیر است و اساساً معنا و مفهوم قاعده تنفیر این است که اگر تصمیمی باعث نفرت و واکنش منفی شود، عمل حرام می شود. البته توسط کارشناسان و متخصصان علوم اجتماعی و روانشناسی تشخیص داده می شود.
متأسفانه بیشتر این سخنان از سوی دانشمندان و روحانیون صادر می شود، چه توصیه ای به آنها دارید که در شرایط فعلی حساسیت بیشتری داشته باشند؟
خواهش من از این روحانیون این است که اگر می خواهند در این حوزه ها صحبت کنند به عواقب حرف هایشان در جامعه توجه کنند. آنها باید این مسائل را به عنوان یک موضوع کارشناسی اجتماعی و فرهنگی قضاوت کنند. دوم اینکه امروزه مثل پنجاه سال پیش نیست که وقتی یک روحانی چیزی می گوید فقط روی مدرسه و محیط تاثیر می گذارد. امروز روحانیتی که در رسانه ها و خبرگزاری ها هستند وقتی صحبت می کنند باید بدانند که حرفشان در سطح بین المللی بازتاب پیدا می کند؟
بنابراین فردی که می خواهد صحبت کند باید به جوانب کار و مسائل پیرامون خود توجه کند و سپس صحبت کند. باید در نظر داشته باشد که اگر بخواهد موضع گیری کند طرفدار دین است یا مخالف دین؟ آیا به نفع اخلاق و گسترش معنویت است یا خیر؟ اگر نیست مراقب باشد و کاری نکند که آب به آسیاب جریان ضد دینی و ضد اخلاقی بیفزاید.