استفاده از تجربیات گذشته در مدیریت شهری باعث کاهش شگفتی ها می شود

ستاره صبح: شهر تهران با جمعیتی حدود 10 میلیون نفر متاسفانه با مشکلات ترافیکی، آلودگی هوا، ازدحام جمعیت و … دست و پنجه نرم می کند. مهمتر اینکه تهران دارای دو گسل زلزله خطرناک یکی در شمال و دیگری در جنوب است که به گفته کارشناسان در صورت فعال شدن یکی از این دو گسل هزاران نفر جان خود را از دست خواهند داد. دو اشتباه در شهرهای بزرگ اتفاق می افتد. اتفاق می افتد که شهرها قفل می شوند و شهروندان ساعت ها در محاصره می ایستند. حادثه ای که ماه گذشته و روزهای پایانی در تهران رخ داد و با وجود اینکه مردم از بارش برف خوشحال و خوشحال هستند، اما موانع باعث رنج و عذاب آنها شد ستاره صبح با دکتر پیروز حناچی شهردار سابق تهران گفت و گو کرد. که در زیر می توانید بخوانید:

به نظر شما چرا رهبری شهر در مواجهه با بحران ها متعجب می شود؟

غافلگیری به معنای عام در سیستم مدیریت شهری معنا ندارد چرا که شهردار و سیستم مدیریت شهری باید همیشه آماده شرایط بحرانی باشند. ماهیت اصلی فعالیت های حاکمیت شهری مدیریت بحران است.
بزرگترین سرمایه ای که شهرداری در مقابله با بحران ها دارد، تجربه و نیروی انسانی است. استفاده از تجربیات و منابع انسانی متخصص بسیاری از خطاهای روش های تست را به حداقل می رساند. اگر از تجربیات گذشته در مدیریت شهری استفاده شود، مشکلات پیش از این تکرار نخواهد شد.

استفاده حداکثری از تجربیات گذشته، شگفتی ها را به حداقل می رساند.

به نظر شما موضوع تحریم ها تا چه اندازه بر مدیریت شهری در عرصه کلان تاثیر می گذارد؟
در ابزار مدیریت هر چیزی که وابسته به ارز باشد تحت تاثیر تحریم ها قرار می گیرد به عنوان مثال در سیستم حمل و نقل اتوبوس و مترو بخش بزرگی از لوازم لجستیکی تحت تاثیر تحریم ها قرار می گیرد.

همچنین تجهیزاتی که برای خاموش کردن آتش استفاده می شود به ارز بستگی دارد. بسیاری از هزینه های شهرداری که باید به صورت ارزی پرداخت شود متاثر از تحریم است، اگر در دوره قبل شهرداری تجهیزات آتش نشانی خریداری نمی کردیم امروز در دوران تحریم به ایران فروخته نمی شد.

بنابراین تحریم ها در حکمرانی شهری مؤثر است. البته من حتی یک مطالعه یا تحقیق ندیدم که بتوانم درصدی برای آن بدهم. اما با توجه به تجربه من می گویم که هر چیزی که تولید داخلی نیست و نیاز به حوزه واردات داریم، مربوط به تحریم هاست حتی پله ها در برخی از نقاط ما برق وارد می کردیم.

علاوه بر این مشکلات، تحریم تاثیری بر افزایش هزینه مدیریت شهری دارد، چرا که برای تامین قطعات باید از دلال خرید و وارد کرد که این مشکل هزینه تامین کالا را افزایش می دهد.

به نظر شما چرا معضل آلودگی هوا تبدیل به یک بحران همیشگی برای تهران و شهرهای بزرگ شده است؟

یک سناریوی کلی به نام طرح کاهش آلودگی هوا در کشور وجود دارد که در بلندمدت اقدامات انجام شده در کاهش آلودگی موثر است.

مثلاً وقتی به ترمولوژی نگاه می کنیم، کاهش آلودگی را در مدت سی سال نشان می دهد، اما شدت این کاهش در حدی نیست که مؤثر باشد.

در رابطه با راه حل مقابله با آلودگی هوا، مشکل را باید در چند سطح بررسی کرد، اول اینکه در مقیاس کلان آلودگی که در اطراف تهران و جنوب البرز وجود دارد به دلیل تمرکزی است که به سیاست های کلی برمی گردد. دولت و شهرداری ها عدم تمرکز باید جدی گرفته شود.

مانند محدود كردن شعاع 120 كيلومتري صنايع در اطراف تهران، محدود كردن كنترل مناطق مسكوني و افزايش تراكم مناطق مسكوني در شهرهاي مجاور.

هر فعالیتی که جمعیت را به خود جذب کند، آلودگی را نیز جذب می کند. سیاست‌های میان‌مدت منطقه‌ای نیز می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش آلودگی داشته باشد، به عنوان مثال توسعه خودروهای الکتریکی، مسیرهای دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی و کنترل جدی آلاینده‌ها، جلوگیری از مصرف سوخت دیزل. و .. از جمله موارد موثر است داشتن سناریوی ثابت و مستمر لازمه اصلی مبارزه با آلودگی هوا می باشد.

نداشتن برنامه بزرگترین آفت در مبارزه با آلودگی هواست.

به نظر شما تهران چقدر برای زلزله احتمالی آمادگی دارد؟
مطالعات قبلی نشان داده است که دو گسل تهران را تهدید می کند. یکی گسل مشاء فشم و دیگری گسل ری در جنوب تهران. شواهد تاریخی نشان می دهد که این دو گسل در طول زمان بارها فعال شده اند.

مطالعات انجام شده توسط مرکز همکاری های بین المللی تهران در دهه 1980 سناریوی حادثه ای را برای تهران تشریح کرد که در صورت فعال شدن هر یک از این گسل ها در حداکثر انرژی در تهران رخ می داد.

در آن زمان تخمین زده می شد که 400000 نفر در زلزله هفت ریشتری تهران جان باختند و بسیاری از زیرساخت ها نیز ویران خواهند شد.

تجربه زمین لرزه کوبه (هان شین) ژاپن نشان داد که شبکه گاز در زلزله های شهری بیشتر از رانش زمین آسیب می بیند. از آن زمان تاکنون اقدامات زیادی برای آماده سازی تهران انجام شده است. البته گاهی سیاست ها دچار تزلزل شده است.

یکی از سیاست ها این است که وقتی با چنین تهدیدی مواجه می شویم، بارگذاری مضاعف باگ ها و حریم خصوصی آنها نداشته باشیم.

زمانی که من دبیر شورای عالی شهرسازی بودم، با شناسایی این گسل ها و همکاری با سازمان زمین شناسی، سازمان نقشه برداری و مرکز تحقیقات، این مناطق را شناسایی و برای هر یک از گسل های تهران ضوابط تصویب کردیم.

حال تصور کنید کمیسیون ماده 5 وقتی تصمیم می گیرد این نکات را نادیده بگیرد و مجوزهایی را صادر کند که خارج از مقررات برای ساخت بناهای بلند و حساس است.
بر اساس شواهد تاریخی طبیعی است که در تهران زلزله بیفتد، هرچند قبلا هم اتفاق افتاده است. بنابراین، اگر این اتفاق افتاد، نباید خودمان را مقصر بدانیم.

من نمی توانم تعداد قربانیان زلزله آینده را تخمین بزنم، زیرا در سال 80 بر اساس مطالعات انجام شده، تعداد قربانیان 400 هزار نفر اعلام شد، قطعاً افزایش تراکم سطوح مسکونی در تلفات زلزله تأثیر دارد.

یکی از کارهایی که در آن زمان انجام شد ایمن سازی شبکه های زیرساختی به ویژه شبکه گاز بود. اکثر شبکه های اصلی گاز مجهز به قطع کننده اتوماتیک بودند.

شرایط خطرناک ساختمانی در تهران چیست؟

بسیاری از ساختمان هایی که در تهران وجود دارد متعلق به زمانی است که مقررات اجرایی مقررات ملی ساختمان و مقررات 2800 در کشور وجود نداشت، مثلاً پلاسکو در زمانی ساخته شد که آئین نامه مقررات ساختمانی چنین بود. در کشور وجود ندارد نامه 519 و پس از زلزله رودبار و منجیل، مقررات و مقررات ملی 2800 برای کل کشور الزامی شد.

طبیعتا ساختمان هایی که قبل از این آیین نامه ساخته شده اند می توانند آسیب پذیر باشند به خصوص اگر ساختمان ها حجیم باشند در معرض خطر بیشتری هستند و براساس ماده 55 قانون شهرداری ها می توانند با حمایت قضایی مکان های خطر را شناسایی کنند پیگیری شود.