حل بحران با منابع و هزینه های سازمان بیمه هر از چند گاهی بحث اصلاحات پارامتریک قانون بیمه را داغ می کند. اصلاحاتی مانند تغییر مبنای محاسبه حقوق بازنشستگی و افزایش سن بازنشستگی از موضوعاتی است که در این سال ها بارها مطرح شده است. محمد اسکندری (مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری) اخیرا بر لزوم افزایش سن بازنشستگی تاکید کرد و گفت: امید به زندگی بهتر شده است اما سن بازنشستگی را پایین آورده ایم و برعکس عمل کرده ایم و چنین اصلاحات جدی در دستور کار است. “
البته بحث افزایش سن بازنشستگی در لایحه بودجه 1401 به طور جدی مطرح شد و دولت در لایحه ای که به مجلس تقدیم شد، موضوع افزایش سن و سنوات بازنشستگی کارکنان در تمامی صندوق ها از جمله تامین اجتماعی را پیگیری کرد. . موضوعی که پس از گلایه های فراوان فعالان این حوزه از سوی مجلس رد شد و این بحث از بودجه 1401 خارج شد.
اما موضوع تسهیل وضعیت صندوق های بازنشستگی با محرومیت کارگران که نمود اصلی آن را می توان در تصمیم گیری برای افزایش سن بازنشستگی دید، بسیار جدی است. اما آیا راه حل دیگری برای حل بحران صندوق های تامینی وجود ندارد؟ راه حلی که بار کارگران و مستمری بگیران را بر دوش نمی کشد؟
امیر کماتی (بازرس مرکز هماهنگی شوراهای استانداری تهران) درباره این گونه اصلاحات و تاکید بر افزایش سن و سابقه مستمری به ایلنا می گوید: ابتدا باید بگویم احیای شورای عالی منحله تامین اجتماعی و اجرای مدیریت. اصلاحات از جمله اقداماتی است که معتقد است در صورت انجام، سازمان تامین اجتماعی استقلال اداری از دست رفته خود را باز خواهد یافت و در این صورت می توان برای 21 تعهد بی اعتباری که دولت و مجلس برای سازمان تامین اجتماعی انجام داده اند، راه حل مناسبی پیدا کرد.
بازرس مرکز شوراهای اسلامی کار تهران در ادامه با انتقاد از موضوع افزایش سن و سابقه مستمری گفت: استقلال اداری سازمان تامین اجتماعی بر اجرای اصلاحات پارامتریک ارجحیت دارد. دولت بزرگترین بدهکار سازمان بیمه است که متاسفانه در خصوص مشکلات بیمه شدگانی که بیش از نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند، اختیار تصمیم گیری را دارد.
قامتی ادامه داد: وقتی کارگران به عنوان پرداخت کنندگان حق بیمه، مدیریت سازمان را به طور موثر کنترل نمی کنند، چه تضمینی وجود دارد که اصلاحات پارامتریک به نفع آنها انجام شود؟ برای آنها، تغییر شرایط مانند سن و سابقه مسائلی حیاتی است و نمی توان آن را به عهده اداره دولتی اداره کننده سازمان قرار داد.
کماتی با انتقاد از اصلاحات پارامتریک که صرفا با هدف پیچیده شدن شرایط بازنشستگی انجام می شود، می گوید: بسیاری از مسئولانی که این روزها به دنبال اصلاحات پارامتریک هستند، از لزوم بازنگری در شرایط بازنشستگی کارگران صحبت می کنند. آنها آگاهانه یا ناآگاهانه درباره همه واقعیت ها صحبت نمی کنند و سعی می کنند وضعیت موجود را برای همیشه مصادره کنند.
وی در توضیح نگرانی خود می گوید: برخی به کنایه گفتند: «شرایط بازنشستگی آنقدر آسان و آسان است که امروز برخی از خواستگاران، تازه عروس و مستمری بگیر بازنشسته هستند!» آیا کسانی که این سخنان کنایه آمیز را به زبان می آورند، وضعیت جسمانی کارگرانی را که به دلیل سختی پیش از موعد بازنشسته شده اند، می دانند. و کار مضر؟ آنها به چه خدمات پزشکی و بهداشتی دسترسی دارند؟ آیا از امید به زندگی این کارگران خبر دارند؟ چرا طرحی برای جایگزینی فرزندان مستمری بگیران به جای والدین در سازمان ها و ادارات به جای اصلاحات به اصطلاح پارامتریک ارائه نمی کنند؟ آیا افزایش امید به زندگی نیست که پدران و مادران بازنشسته دغدغه اشتغال فرزندان خود را کمتر کرده و مشکل اشتغال جوانان با این طرح تا حدودی حل می شود؟
این فعال صنفی که مدیریت صحیح بحران صندوق های تامین اجتماعی مانند سازمان تامین اجتماعی را اقدامی می داند که دولت ها باید آمادگی انجام آن را داشته باشند، گفت: زمانی مشکل ملموس بیکاری در ایران وجود داشت اما دولت تصمیم گرفت ایجاد مراکز جدید دانشگاهی به جای ایجاد اشتغال پایدار، ایجاد و تشویق جویندگان کار به ادامه تحصیل. در نتیجه بخش بزرگی از فارغ التحصیلان دانشگاهی امروزه شغل مناسبی ندارند. وضعیت مشابهی ممکن است در حال حاضر برای صندوق های بازنشستگی مانند سازمان تامین اجتماعی صادق باشد. شاید دولت بتواند با اصلاحات نیم مدت خود بحران این صندوق ها را به تعویق بیندازد، اما اگر به اصلاحات اساسی عمل نکند، بحران را عمیق تر می کند.