روز جدید جاوید گربان اوگلی دیپلمات بازنشسته در روزنامه شرق نوشت: شهریور ۱۳۸۴ احمدی نژاد دو ماه پس از تصدی مسئولیت به وزارت خارجه آمد.
به دلیل مسئولیتی که در آن زمان داشتم، ناچار شدم در مراسم حضور و استماع سخنان آیت الله کاشانی در تالار استاد کاشانی حضور داشته باشم. یکی از حاضران از او درباره برنامه دولت برای «جلوگیری از فرار مغزها» پرسید. پاسخ احمدی نژاد اکثریت را در جلسه متحیر کرد. باورش برایش خیلی سخت بود که رئیس جمهور بگوید: «چه چیزی مانع از خروج کسانی که به دلایلی ما را دوست ندارند، از کشور خارج می شوند. کی گفته باید این افراد را به زور نگه داریم؟ “بگذارید بروند.” نتیجه اجتناب ناپذیر این نگاه به «مردم» و به ویژه سرمایه های علمی کشور بر هیچکس پوشیده نیست.
چندین سال قبل از این حادثه در دیدار وزیر و مقامات ارشد وزارت امور خارجه با زنده یاد هاشمی رفسنجانی شرکت کردم. یکی از سفرا می گفت که در کشور محل مأموریت من تعداد زیادی ایرانی هستند که هم وضعیت مالی دارند و هم موقعیت اجتماعی موجه و محترمی دارند. آنها می خواهند به ایران سفر کنند. مشکل اینجاست که گذرنامه ایرانی آنها منقضی شده است و به دلیل تابعیت آنها، قوانین و مقررات اجازه نمی دهد پاسپورت ایرانی جدید صادر کنند. هاشمی در این باره از دکتر ولایتی پرسید که مشکل صدور گذرنامه ایرانی برای این افراد چیست؟
ولایتی از مجتبی میرمهدی معاون کنسولی خود خواست تا به این سوال پاسخ دهد. وی با اشاره به مواد قانونی موجود در زمان و تبصره های مربوطه، درخواست این ایرانیان را غیرقانونی دانست. هاشمی پس از شنیدن تمامی شایعات رو به ولایتی کرد و گفت: به اطلاع کلیه سفارتخانه ها برسانید که صدور گذرنامه جدید برای متقاضیانی که کپی شناسنامه یا گذرنامه قدیمی ایرانی یا مدرک دیگری مبنی بر ایرانی بودن خود دارند بلامانع است. وی همچنین از استاندار خواست تا لایحه ای برای رسیدگی به این موضوع با همکاری وزارتخانه ها و نهادهای ذیربط تهیه و به مجلس شورای اسلامی ارسال کند که بدون هیچ تفسیری، دو نگرش فوق صرف نظر از ظاهر شهروندان و طبقه بندی آنها، دو نتیجه انکارناپذیر در حکمرانی و نگرش افراد به دولت، برنامه ریزی کلان، دلبستگی به کشور و کاهش یا افزایش مهاجرت دارند.