صدیقه بهزادپور: به محض سرد شدن وعده ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال، خبر فروش کنتورهای مسکونی در بورس دوباره خبرساز شد. اگرچه برخی کارشناسان معتقدند اجرای این طرح سرمایه‌های بی‌خانمان‌ها را به‌طور بهینه به سمتی هدایت می‌کند که امکان کنترل تورم را تا حد ممکن فراهم می‌کند و در عین حال امکان خانه‌دار شدن را برای برخی افراد عملیاتی می‌کند، اما آنها معتقدند که سرمایه گذاری در این راه به جای مسکن، سرمایه های بی خانمان را به سمت تولید سوق می دهد و در نهایت مسکن تقلبی را گران می کند.
افزایش قدرت خرید بالقوه مسکن
محمدعلی سلمانیان کارشناس حوزه ساخت و ساز مسکونی در این خصوص به آرمان ملی گفت: عرضه هر متر مسکن در بورس دارای مزایا و معایبی است و در شرایط اقتصادی کنونی افراد کمی امکان خرید مسکن را دارند. بنابراین اجرای طرح فروش کنتورهای مسکونی در بورس در مدت زمان کوتاهی می تواند به مردم کمک کند تا زودتر به رویاهای خود جامه عمل بپوشانند، اما از سوی دیگر اجرای این طرح باعث می شود کسانی که توانایی خرید مسکن با قیمت بیشتری را ندارند. – نقدینگی اندک برای خرید مسکن به عنوان کالا، به جای سرمایه‌گذاری در مناطق مولد، سرمایه وارد می‌شود و در نتیجه به جای اینکه به سمت تولید هدایت شود، سرمایه به‌طور غیرمولد در بازار کالا و مسکن راکد می‌شود. وی افزود: اگرچه این طرح آرامش بیشتری را برای خریداران واقعی به ارمغان می آورد و سرمایه های سرگردان را به نحوی سازماندهی شده در بورس کالا هدایت و متمرکز می کند، اما آنطور که می گویند بورس کالا به دنبال این است که بتواند در بورس کالا مسکن ارائه کند. به صورت متری و به صورت اوراق رهنی استاندارد و به شرطی این کار را انجام دهید که ضمانت های لازم از سازنده گرفته شود و خریدار با خیالی آسوده اقدام به خرید کند و آن را نیافت و به دلایل مختلف در وادی فراموشی قرار گرفت. .
هدایت سرمایه های بی خانمان
سلمانیان ادامه داد: مشارکت کنندگان در این طرح به ندرت می توانند صاحب خانه شوند زیرا مجریان این طرح انتظاری ندارند اما جمع آوری وجوه نقد مطابق با اجرای طرح مذکور می تواند نرخ تورم و شاید مردم را کاهش دهد. با سرمایه بهتری در درازمدت قادر خواهند بود.همچنین می توانند فرصت خرید خانه را پیدا کنند و بر این اساس می توانند به صورت متری نیز خانه بخرند. این کارشناس تصریح کرد: با اجرای طرح متریک فروش مسکن می توان سرمایه ها را از بازار طلا و ارز به سمت بورس کالا در حوزه مسکن هدایت کرد و به این ترتیب می توان تعادل مطلوبی در این بخش ایجاد کرد، زیرا بسیاری از مردم به عنوان مثال با گزینه 70 تا 100 میلیون قادر به تامین مسکن نیستند اما می توانند با خرید طلا و ارز در این زمینه فعال باشند و بدیهی است که با فروش کنتورهای مسکن در بورس بسیاری از بی خانمان ها پول راه شما را به سمت دیگری پیدا می کند. وی گفت: یکی از مشکلاتی که جامعه با افزایش قیمت مسکن مواجه است این است که مردم می گویند در سال های اخیر قبل از گران شدن مسکن مقداری سرمایه برای خرید ملک گذاشته اند. نیز ناپدید شد، بنابراین این طرح از از بین رفتن ارزش سرمایه مردم جلوگیری می کند. با خرید چند متری مسکن حتی در صورت افزایش شدید قیمت مسکن، ارزش سرمایه های خرد شهروندان حفظ می شود، در حالی که ارزش پول با پس انداز سرمایه در بانک حفظ نمی شود.
احتمال افزایش قیمت کاذب مسکن
سلمانیان درباره احتمال افزایش قیمت مسکن با اجرای این طرح گفت: قیمت مسکن متاثر از پارامترهای مختلفی است و افزایش قیمت مصالح ساختمانی، قیمت زمین، کاهش عرضه و وضعیت بازارهای موازی از جمله مواردی است که پارامترهای موثر بر قیمت مسکن، اما مهمترین مشکل کشور است. دلیل جهش قیمت مسکن در کوتاه مدت بحث دلالی و سفته بازی در بازار مسکن است، به عبارتی مسکن پتانسیل بالایی دارد تا دلالان و افرادی که منابع ریالی زیادی دارند بیایند و در آن سرمایه گذاری کنند. این بخش و دقیقاً این افراد نمی گذارند قیمت مسکن پایین بیاید. به همین دلیل عرضه مسکن در بورس نمی تواند قیمت بازار را به میزان قابل توجهی افزایش دهد و تنها می تواند قیمت ها را بین 4 تا 5 درصد افزایش دهد.
معایب طرح فروش کنتور مسکونی
محمد آقامیری یکی از اعضای شورای شهر تهران با اشاره به طرح متره فروشی منازل معتقد است: من با طرح متری فروشی منازل مخالفم اما هنوز جزئیات آن را از سازمان نوسازی و پیدایش ردیابی نکرده ایم. فروش کنتورهای مسکونی به این صورت است که مردم به تدریج صاحب خانه شوند، اما اصولاً باعث تورم در بازار مسکن می شود، زیرا هر فردی که یک متر مسکن خریداری می کند، انتظار دارد قیمت آن در سال آینده افزایش یابد و این باعث افزایش تورم و ایجاد تورم می شود. انتظارات تورمی در انسان که از نظر اقتصادی اشتباه است. این عضو شورای شهر شهران تاکید کرد: باید شرایطی را فراهم کنیم که با افزایش تسهیلات، کاهش قیمت تمام شده زمین و ساخت و ساز، فرد بتواند در چند سال صاحب خانه شود و فروش متری خانه باعث ورود تجار به این بازار شود و کسانی که اصلاً نیازی به مسکن ندارند. به خاطر جذابیت آن بازار می آیند و پولی که وارد آن بازار می شود خود باعث تورم می شود، انگار پول مردم به ارز و دلار می رود، فلانی خانه می خرد و در آن زندگی می کند، توقع ندارد. تورم، چون آن را مسکن می داند نه سرمایه، در حالی که سیاست اصلی دولت تبدیل مسکن از کالای سرمایه ای به کالای مصرفی است.
تعارض در فروش کنتورهای مسکونی
ناصر امانی، یکی از اعضای شورای شهر تهران معتقد است که در همان روزهای اول که بحث مسکن مطرح شد، شهرداری اعلام کرد زمین را واگذار می کند و مجوز می دهد و خانه نمی سازد، اما اخیرا شهردار تهران و مدیرعامل سازمان نوسازی درباره فروش کنتورهای مسکونی صحبت کردند. . شهرداری تهران بدون مجوز شورای شهر نمی تواند یک متر زمین بفروشد و قطعا شورای شهر با این تصمیم مخالفت خواهد کرد. وی ادامه داد: هر تصمیمی در این زمینه باید به تصویب شورای شهر برسد، چرا که شهرداری پیشنهاد یا لایحه خود را در این زمینه به شورای شهر ارائه نکرده است، اما تاکنون شهرداری لایحه یا پیشنهادی در خصوص فروش آن ارائه نکرده است. مترهای مسکونی به توصیه شورای شهر. شهرداری تهران در گذشته تجربه ناموفقی در این زمینه داشته است و نباید اجازه دهیم این مشکل تکرار شود. این گزارش می افزاید: برخی کارشناسان مسکن راه حل خانه دار شدن اقشار متوسط و پایین را خرید یک متر مسکن می دانند و در شرایط کنونی بسیاری از مردم توان خرید آپارتمان را ندارند و از طریق سیستم پس انداز گاهی اوقات. ده‌ها سال طول می‌کشد تا یک فرد صاحب خانه شود، طرح‌های دولت هم جواب نمی‌دهد، زیرا در پنج دهه اخیر نقش دولت‌ها در تولید مسکن در ایران کمتر از پنج درصد بوده است. صاحب خانه در شرایط تورم ایجاد ارزش افزوده برای سرمایه های کوچک است. در بحث خرید و فروش کنتورهای مسکونی در بورس کالا، نیازی به پرداخت کل مبلغ یک واحد مسکونی نیست و بورس تضمین تحویل به موقع واحد را می دهد و در صورت قصور سازنده، باید غرامت پرداخت کند. این اوراق که به آنها اوراق پیش پرداخت می گویند، متناسب با قیمت خانه رشد می کنند. مزیت دیگر نقدینگی آن است. همچنین سرمایه ها وارد بازار مسکن می شود که یک حوزه مولد است و به این ترتیب در کاهش تورم موثر خواهد بود، اما برخی از کارشناسان حوزه مسکن به شدت با این طرح مخالف هستند و این طرح را طرحی شکست خورده می دانند. مربوط به 20 سال پیش است به گفته آنها مسکن کالایی نیست که متری فروخته شود. پارامترهای زیادی روی قیمت مسکن تاثیر می گذارد، مثلا قیمت هر منطقه با منطقه دیگر متفاوت است، حتی اگر دو خانه در یک ساختمان وجود داشته باشد، قیمت هر طبقه با طبقه دیگر متفاوت است. به گفته آنها، طرح متریک فروش مسکن در بورس غیرقابل اجرا است و در عوض می توان سهام شرکت های بزرگ ساختمانی و سازندگان را در بورس عرضه کرد و مردم با سود حاصل از آن سرمایه گذاری و صاحب خانه شوند. مخالفان طرح فروش مسکن در تیرماه 1391 را یادآور می شوند و یادآور می شوند که این طرح از تهران آغاز و سپس به شهرهای دیگر کشور تعمیم خواهد یافت. در این طرح ابتدا مقرر شد خریداران مسکن با اخذ سند رسمی ضمن مشارکت در خرید و فروش مسکن صاحب خانه شوند و بانک های رهنی منتخب تا سقف 50 درصد قیمت خرید هر متر مسکن را در قالب پرداخت کنند. به گفته مخالفان این پروژه تعداد کمی از افراد موفق به صاحب خانه شدن شده اند و تکرار یک پروژه شکست خورده را جایز نمی دانند.
منبع: آرمان ملی