از حدود 330 هواپیمای مسافربری در ایران، تعداد کمی از آنها در خدمت هستند و بقیه زمینگیر هستند. بر اساس آمار، برخی از مدیران صنعت هوانوردی در حال حاضر تعداد هواپیماهای فعال را به 75 فروند کاهش داده اند، در حالی که برخی دیگر این رقم را 98 هواپیمای فعال می دانند.
از حدود 330 هواپیمای مسافربری در ایران، تعداد کمی از آنها در خدمت هستند و بقیه زمینگیر هستند. بر اساس آمار، برخی از مدیران صنعت هوانوردی در حال حاضر تعداد هواپیماهای فعال را به 75 فروند کاهش داده اند، در حالی که برخی دیگر این رقم را 98 هواپیمای فعال می دانند. یعنی بر اساس این ادعاها می توان گفت 22 تا 30 درصد ناوگان هوایی ایران فعال است که از نگاه فعالان صنعت هوانوردی تهدیدی جدی برای این صنعت محسوب می شود. اگرچه دولت سیزدهم مدعی است تعداد هواپیماهای عملیاتی در ایرلاین ها افزایش یافته است، اما این موضوع با واقعیت بازار سفرهای هوایی و دسترسی آسان به بلیط هواپیما همخوانی ندارد.
بررسی تعداد ناوگان هوایی فعال در کشور
27 مهرماه امسال رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در نشست خبری درباره تعداد ناوگان هوایی کشور گفت: در مهرماه سال گذشته 98 فروند هواپیمای فعال در ناوگان هوایی کشور داشتیم که این تعداد به افزایش یافته است. 175 در سال گذشته.» سه روز بعد، شهریار افندی زاده، معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی در دهمین جلسه شورای عالی استان ها توضیح داد: «در دولت سیزدهم موفق شدیم 15 فروند هواپیما به آن اضافه کنیم. ناوگان.”
وی در ادامه افزود: در ابتدای دولت سیزدهم 75 فروند هواپیمای عملیاتی در کشور وجود داشت و اکنون تعداد هواپیماهای عملیاتی به 130 فروند رسیده است.
از سوی دیگر، مقسود اسعدی‌سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی چند روز پیش در گفت‌وگو با ایلنا گفت: اگرچه طبق اعلام سازمان هواپیمایی 173 فروند هواپیما در ناوگان فعال وجود دارد، اما از این تعداد 115 فروند هواپیما هستند. در واقع قادر به پرواز است. در حال حاضر 20 ایرلاین و 115 هواپیمای فعال داریم و مدت انتظار برای خرید بلیط هواپیما از 15 روز به یک ماه رسیده است و به نوعی بلیت گیر نمی کند.
با وجود این تفاوت آماری و سوال اکثر خبرگزاری ها از تعداد واقعی هواپیماهای فعال در کشور، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در تاریخ 1401/09/24 در نمایشگاه بین المللی کیش اظهارات خود را تکرار کرد و گفت: در ابتدا. دولت سیزدهم در ناوگان هوایی 98 فروند هواپیما داشت. مسافر کشور فعالیت می کرد و هم اکنون با تلاش های صورت گرفته در بخش های تعمیر، نگهداری و واردات این تعداد به 175 فروند هواپیما رسیده است. به عبارت دیگر وی مدعی شد در 15 ماهه نخست دولت سیزدهم 77 فروند هواپیمای مسافربری فعال به ناوگان کشور اضافه شده است.
از آنجایی که صنعت هوانوردی تجربه اضافه شدن 16 فروند هواپیمای برجام طی دو سال و تاثیر آن بر صنعت هوانوردی را احساس کرده است، بنابراین تاثیر افزودن 77 فروند هواپیما در این مدت یک سال و نیم چیزی نیست که فعالان و مردم این صنعت نتوانند از آن استفاده کنند. درک کردن.احساس کردن
بر اساس آمارهای واقعی، تا ژانویه 2014، یعنی قبل از اجرای تعهدات برجام، تعداد ناوگان هواپیماهای مسافربری فعال در کشور 144 فروند بود که با توجه به لغو تحریم ها، این تعداد در زمان اولین برجام به 154 فروند افزایش یافت. هواپیما در ژانویه 2015 وارد شد
با ادامه این روند صعودی و همچنین ورود 16 فروند هواپیمای برجام تا نوامبر 2016، یعنی. در زمان خروج یکجانبه آمریکا از برجام، ناوگان هوایی مسافری فعال به تعداد بی‌سابقه 184 فروند هواپیما رسید. سپس به دلیل عدم پشتیبانی و امکان ارتباط برای قراردادهای جدید، روند صعودی متوقف شد. اما در پایان مرداد 1400، دولت دوازدهم صنعت هواپیمایی کشوری را با 26 شرکت هواپیمایی شامل 18 شرکت هواپیمایی مسافربری فعال و یک شرکت هواپیمایی باری با مجموع 162 هواپیمای مسافربری فعال و 9 فروند هواپیمای باری به دولت سیزدهم واگذار کرد. هر دو و 171 هواپیمای غیرفعال.
در 15 ماه آینده یعنی در آبان 1401، با حذف یک شرکت هواپیمایی غیرفعال و اضافه شدن چهار شرکت هواپیمایی جدید، صنعت هوانوردی با 29 شرکت هواپیمایی و 166 هواپیمای مسافربری فعال، 11 هواپیمای باری و 169 هواپیمای غیرفعال به فعالیت خود ادامه می دهد. از مجموع هواپیماهای عملیاتی، تنها 138 هواپیما در حال پرواز هستند.
آمارهای ادعایی رئیس سازمان هواپیمایی کشوری نه در زمان واگذاری توسط دولت و نه در شرایط فعلی با آمار واقعی همخوانی ندارد.
گذشته از این تفاوت عددی، آنچه از سوی رئیس سازمان هواپیمایی کشوری نقل شد، به وضوح با واقعیت میدانی تفاوت دارد. اگر برای سفر با هواپیما مجبور به رفتن به فرودگاه هستید و وضعیت بلیط هواپیما را زیر نظر داشته اید، با کاهش چشمگیر امکان تهیه بلیط به خصوص در مسیرهای پرتردد و واقعیت عدم دریافت بلیط مواجه خواهید شد. بلیط هواپیما همانطور که دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی عنوان کرد، احساس خوبی خواهید داشت.
تکرار تجربه ناخوشایند تولید هواپیما در ایران؟
در این میان و در شرایطی که تامین ناوگان جدید برای صنعت هوانوردی ایران دشوار شده است، دوباره غوغایی برای تولید هواپیما در کشور با کمک روس ها به راه افتاده است. تلاشی که پیش از این موفقیت آمیز نبود و ایران مدعی ساخت مشترک هواپیمای مسافربری ایران 140 با کمک روسیه شد و البته سرنوشت تقریباً همه هواپیماها مربوط به سقوط یا فرود در فرودگاه بود.
محمدی بخش، رئیس سازمان هواپیمایی در بخشی دیگر از اظهارات خود در نمایشگاه هوایی کیش، قول ساخت هواپیما با همکاری شرکت های روسی را داد که یادآور تولید ناموفق هواپیمای ایران 140 است. این هواپیما که در سال 1392 در مسیر تهران – طبس دچار حادثه شده بود در دولت یازدهم از ناوگان هوایی مسافربری خارج شد و پروژه ای به ارزش حدود 200 میلیون دلار که حدود دو دهه هزینه شده بود متوقف شد.
بر اساس تحقیقات و تجربه می توان گفت که طراحی و ساخت هواپیما یک صنعت چند ملیتی است که به دلیل تکنولوژی بالا و قوانین خاص ایمنی و صرفه جویی و مد، چه در طراحی و ساخت و چه در بهره برداری، تابع مقررات بین المللی است. هواپیما. جدا از تسلط دو شرکت بوئینگ و ایرباس در آمریکا و اتحادیه اروپا، کشورهای پیشرو در این صنعت چه در زمینه طراحی و تولید هواپیما مانند برزیل و استرالیا و چه در زمینه عملیاتی مانند امارات و اندونزی کشورهایی هستند که در بالاترین سطح ارتباط با جهان قرار دارند
در عصر امروز، حتی کشوری با سابقه علمی غنی در زمینه هوانوردی مانند روسیه، قادر به ماندن در این بازار رقابتی بین المللی نیست. اگر این کشور با وجود معرفی هواپیمای مسافربری سوخو 100، با وجود اینکه اکثر قطعات آن از جمله موتورهای مورد استفاده، غربی (فرانسوی-روسی) بود، به دلیل مشکلات فنی نتوانست در بازار بین المللی جایگاهی پیدا کند. بسیاری از خریداران این هواپیما که قرارداد خود را نهایی کرده بودند، قرارداد را لغو کردند و تصمیم گرفتند آن را با هواپیمای دیگری جایگزین کنند.
در همین حال، در سال های اخیر، Embraer برزیل یا Bombardier کانادا، بازار بسیار خوبی در پروازهای کوتاه و متوسط برای خود ایجاد کرده اند.
بر اساس بیانیه ساخت این هواپیما با همکاری روسیه در شرایطی که حدود 700 فروند هواپیمای این کشور به دلیل مشکلات ایمنی ناشی از پیامدهای جنگ در اوکراین اجازه خروج از روسیه را ندارند و این کشور با تحریم مواجه است. و بالعکس – نقض تحریم های سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری (ایکائو) بسیار غیر واقعی است. نمونه کوچکی از این تحریم ها مربوط به وضعیت صنعت هوانوردی ایران بود و چهار هواپیمای باری ایرانی به دلیل حمل بار به روسیه تحریم شدند. در خوشبینانه ترین حالت باید این وعده ها را در عرصه نمایش پیشرفت یا فعال سازی قرار داد و البته ابراز امیدواری کرد که در پس چنین وعده هایی به مردم و کارکنان کشور انگیزه ای برای هدر دادن مجدد میلیاردها دلار و یا پوشش دادن وجود نداشته باشد. سیاست های نادرست!
باید دید وزیر جدید راه و شهرسازی که در آذرماه 1395 با انتقاد از شادی مقامات دولتی از ورود هواپیمای جامای فرانسوی، آن را فرصتی برای ایجاد شغل برای خارجی ها تعبیر کرد، آن هم در شرایطی که جدید دولت از ورود خودروهای وارداتی کره ای و چینی استقبال کرد و در حالی که از یک سو متولیان سازمان زیرمجموعه خود آمار واقعی و شفاف ناوگان هوایی کشور را پنهان می کنند و از سوی دیگر همچنان وعده شکست در ساخت هواپیماهای تجاری را می دهند. چه سیاست ها و برنامه هایی برای آینده این صنعت وجود دارد؟